Na rabacie można sadzić zarówno gatunki wieloletnie (krzewy lub byliny), jak i sezonowe cebule czy kłącza roślin niezimujących w gruncie (trzeba je jednak co roku na nowo sadzić). W pustych miejscach pomiędzy większymi okazami można też wysiewać nasiona roślin jednorocznych i sadzić gatunki dwuletnie.
Jakie rośliny posadzić na rabacie?
Zakładając rabatę pamiętajmy nie tylko o doborze roślin, ale również i o własnej wygodzie. Dlatego szerokość rabaty powinna mieć ok. 1-2,5 metra. Układ rabaty może być piętrowy (wysokie rośliny z tyłu, średniej wielkości po środku rabaty, a najniższe z przodu). Można też stworzyć rabatę mieszaną z roślin o podobnej wysokości, albo posadzić gatunki o podobnej wysokości, a jedynie w kilku miejscach, dla kontrastu, posadzić kępy różniące się od pozostałych wysokością lub kształtem liści.
Przy rozmieszczaniu poszczególnych roślin na rabacie starajmy się je posadzić tak, by każdy gatunek miał zapewnioną odpowiednią ilość miejsca. Sprawdźmy docelową szerokość i wysokość każdego gatunki i odmiany, aby zagwarantować wszystkim okazom dogodne warunki do wzrostu i rozwoju.
Fot. montana/Depositphotos Dobór roślin na zasadzie kontrastu sprawia, że nawet kompozycja przyciąga wzrok i jest wesoła. |
Kolory roślin na rabacie
Wybierając gatunki pamiętajmy również o dopasowaniu kolorach kwiatów i liści. Muszą pasować do siebie wzajemnie oraz do tła, na jakim będą kwitły (sąsiednie krzewy i drzewa, elewacja budynku, kolor elementów małej architektury i nawierzchni zastosowanej na tarasie czy ogrodowych ścieżkach).
Komponując rabatę możemy tworzyć zestawienia kontrastowe lub w jednej tonacji. Warto pamiętać, że zimne kolory powiększają optycznie ogród, a ciepłe ożywiają i powiększają. W małym ogrodzie na rabacie warto więc posadzić białe, niebieskie lub różowe kwiaty, a w dużym sprawdzą się pomarańczowe i czerwone oraz te o bordowych liściach.
Fot. iVerde Niskie rośliny tworzące kępy lub zadarniające doskonale sprawdzają się przy wejściu do domu lub blisko tarasu, a wysokie okazy przy ogrodzeniu lub obok altany. |
Wysokość roślin na rabacie
Kupując rośliny do obsadzenia rabaty zawsze sprawdzajmy ich docelową wysokość. Niskie gatunki (np. rojnik, rozchodnik, skalnica Arendsa, floks (płomyk) szydlasty, barwinek, dąbrówka rozłogowa, goździk pierzasty, zawciąg nadmorski, żagwin ogrodowy) świetnie nadają się na obrzeże rabaty.
Średniej wysokości gatunki, których jest najwięcej (m.in. akant miękki, piwonia, bergenia sercolistna, gailardia, juka, lawenda wąskolistna, orlik) sadzimy w środkowej części kompozycji.
Wysokie rośliny (np. ostróżkę, miskanty, astry, pacioreczniki, wysokie odmiany rudbekii, sadziec purpurowy, nawłoć), należy umieścić z tyłu rabaty. Będą doskonałym tłem dla niższych roślin.
Fot. iBulb Wiosenne rośliny cebulowe najlepiej prezentują się sadzone w grupach po kilkanaście lub kilkadziesiąt sztuk. Najpiękniej kwitną w słońcu, więc sadzimy je na południowej rabacie między bylinami albo pod krzewami liściastymi, których liście pojawiają się w maju. |
Wiosenne rośliny cebulowe
Pomiędzy roślinami wieloletnimi oraz na brzegu rabaty doskonale prezentować się będą rośliny cebulowe kwitnące wiosną. Na brzegu rabaty sprawdzą się niskie, wczesne krokusy, przebiśniegi i śnieżyce. Nieco później na rabacie mogą pojawić się tulipany, narcyzy, szafirki, hiacynty, a potem kwitnące w maju i czerwcu szachownice cesarskie i kostkowe oraz czosnki ozdobne. Dla roślin cebulowych kwitnących wiosną możemy przeznaczyć cały pas lub posadzić je w kępkach po kilkanaście sztuk.
Pamiętajmy jednak, że w maju lub najdalej na początku czerwca wiosenne rośliny cebulowe przechodzą w stan spoczynku i w pozostawionym po nich miejscu powinny pojawić się letnie byliny, takie jak np. liliowce, bodziszki, jeżówki, rozchodniki okazałe, rudbekie, pysznogłówki czy floksy wiechowate.
Fot. Julietart, kruwt/Depositphotos, iVerde Większość kwitnących bylin najlepiej rozwija się w pełnym słońcu. |
Kwitnące byliny
Na rabacie latem może kwitnąć mnóstwo bylin. Większość lubi stanowiska słoneczne, ale znajdą się i takie, które poradzą sobie w półcieniu pod krzewami lub koronami drzew. Rabaty w cieniu najlepiej obsadzić gatunkami o ozdobnych liściach, a pomiędzy nimi posadzić kwitnące okazy.
W słońcu wspaniale prezentują się różnokolorowe jeżówki, krwawniki, tworzące niebieskie kuliste kwiatostany przegorzany, strzeliste ostróżki, łatwe w uprawie szałwie, liliowce, dzielżany i długo kwitnące rozchodniki okazałe. Aby przyciągnąć do ogrodu owady zapylające na rabacie nie może zabraknąć kwitnących jesienią astrów i wrzosów, pachnącej kocimiętki, szałwii, heliotropu czy słoneczników. Warto sięgnąć również po mniej znane gatunki, takie jak penstemony, perowskie, lilia grzywiasta, krynka lub błonczatka.
W miejscu zacienionym poradzą sobie kwitnące wczesną wiosną różowe i białe serduszka, miodunki i błękitne brunnery. Latem na rabacie mogą zakwitnąć tawułki Arendsa, imponujące parzydła leśne, tworzące kępy bodziszki, strzeliste naparstnice czy wdzięczne jarzmianki. Na rabatach pod koronami drzew można też posadzić kwitnące na pomarańczowo języczki o okazałych liściach. Tłem dla kwitnący roślin mogą być funkie, paprocie, bluszcz pospolity, zimozielony barwinek albo runianka japońska.
Fot. iBulb, iVerde, wjarek/Depositphotos Co roku na rabacie między bylinami warto sadzić kwitnące byliny niezimujące w gruncie. Ich bujne i oryginalne kwiaty ożywią kompozycję. |
Rośliny sezonowe
W maju, gdy minie już niebezpieczeństwo wiosennych przymrozków na rabaty mogą wkroczyć byliny niezimujące w gruncie i rośliny sezonowe, np. delikatne dalie, liatry, neriny, zawilce, wdzięczne aksamitki i nagietki, a także olbrzymie pacioreczniki, tropikalnie wyglądające monbrecje (krokosmie) i cantedeskie oraz dumne mieczyki. Te delikatne i pełne uroku gatunki trzeba jednak jesienią wykopać i przechować do wiosny w domu.
Tekst: Małgorzata Wójcik, zdjęcia tytułowe: montana/Depositphotos, iVerde