Liatra kłosowa (Liatris spicata) to bylina cebulowa, która należy do rodziny astrowatych (Asteraceae). W środowisku naturalnym występuje w Ameryce Północnej na terenach preriowych. W Polsce coraz częściej uprawia się ją w ogrodach.
Dorasta do 60-120 cm wysokości, wytwarzając proste, sztywne łodygi. Najpierw jednak pojawiają się liście rośliny, które tworzą gęste, trawiaste kępy. Mają kształt lancetowaty i wyrastają zarówno z poziomu ziemi jak i z łodygi kwiatostanowej.
Roślina wytwarza kwiatostany osiągające nawet 30 cm długości. Rozkwitają od góry ku dołowi. Kwiaty mają płatki o budowie wrzecionowej, co sprawia, że kłosowaty kwiatostan rośliny przypomina szczotkę do butelek. Występują w barwach fioletowych, różowych lub białych. Liatra kłosowa jest rośliną miododajną, przyciągającą motyle. Kwitnie latem, od lipca do września.
Roślina wytwarza charakterystyczne, lekko spłaszczone, brunatne bulwy.
Wymagania i uprawa
Liatra nie jest wymagającą rośliną. Można ją uprawiać na stanowiskach słonecznych i lekko zacienionych, choć na tych drugich kwitnie mniej obficie. Preferuje podłoża średnio żyzne, przepuszczalne, umiarkowanie suche o odczynie lekko kwaśnym (należy unikać gleb wilgotnych i okresowo podmokłych). Dobrze znosi susze, jednak gdy okres bezdeszczowy się przedłuża, liatrę warto podlewać, by nie gubiła liści.
Roślina jest wystarczo mrozoodporna na polskie warunki i nie wymaga nawożenia.
Co kilka lat liatrę kłosową powinno się przesadzić, gdyż pozostawiona w jednym miejscu marnieje, a nawet obumiera. Bulwy sadzi się w kwietniu na głębokość ok. 10 cm i w rozstawie ok. 20-30 cm (warto używać ażurowych pojemników, ponieważ bywają podgryzane przez gryzonie).
Nie wymaga szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych, a głównymi są usuwanie przekwitłych kwiatostanów, pielenie i jesienne czyszczenie z obumarłej części zielnej, by uniknąć rozwijaniu się chorób grzybowych.
Liatrę zwykle rozmnaża się przez podział bulw w okresie wczesno wiosennym. Roślina daje też duży samosiew i można ją rozmnażać z nasion (nasiona muszą przejść stratyfikację), ale wtedy zakwitną dopiero po 3-4 latach.
Zastosowanie
Liatra kłosowa dobrze komponuje się w ogrodach naturalistycznych, nowoczesnych, wiejskich oraz śródziemnomorskich. Można sadzić ją w grupach oraz pojedynczo na rabatach, skalniakach czy przy ogrodzeniach, ale warto pamiętać, że nie lubi być "przygłuszana" przez inne rośliny. Najlepiej prezentuje się w sąsiedztwie niższych traw ozdobnych, sucholubnych bylin i rozchodników. Gatunkami polecanymi dla liatrii są rudbekie, jeżówki czy też trojeść bulwiasta.
Roślina jest często wykorzystywana się w bukieciarstwie do tworzenia kompozycji w wazonach – to doskonały i trwały kwiat cięty.
Liatra kłosowa wykazuje też właściwości lecznicze (wiatropędne, moczopędne, pobudzające, nasenne i wykrztuśne), przez co jej bulwy do dziś dzień są wykorzystywane w medycynie ludowej plemion Ameryki Północnej.
Ciekawe odmiany
- 'Alba', 'Floristan White' – kwiaty białe
- 'Floristan Violet' – jasnofioletowe kwiaty
- 'Kobold' – 30-50 cm wysokości, może kwitnąć już od czerwca
Ciekawostki
W Ameryce Północnej, liatrę kłosową można znaleźć pod nazwami dense blazing star, co znaczy gęsta płonąca gwiazda lub prairie gay feather, czyli wesołe pióro prerii.
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: iBulb