Pysznogłówki ogrodowe (Monarda x hybrdia) to grupa bylin, skupiająca wielogatunkowe mieszańce z rodzaju. Należą do rodziny jasnotowatych (Lamiaceae). Rośliny te rosną dziko na terenach Ameryki Północnej na obszarach prerii i suchych pól.
Pysznogłówki dorastają od 60 do nawet 150 cm. Tworzą wzniesione, grube, sztywne, owłosione łodygi. Są pokryte parami ułożonych naprzeciwlegle, dużych, szeroko-sercowatych i ząbkowanych na brzegach liści, które są lekko owłosione.
Pysznogłówki ogrodowe kwitną latem (VI-VIII). Na szczycie pędów rośliny tworzą pojedyncze, duże, główkowate kwiaty, które wyglądają jak barwny pióropusz. W zależności od odmiany kwiaty mogą być białe, różowe, czerwone lub fioletowe.
Cała roślina wydziela przyjemny, cytrusowy aromat (szczególnie po potarciu), dlatego bywa też nazywana bergamotką.
Wymagania i uprawa
Pysznogłówka jest piękną i niezbyt trudną w uprawie rośliną. Jeśli jednak ma bujnie rosnąć, potrzebuje słonecznego stanowiska oraz żyznego, przepuszczalnego, stale lekko wilgotnego podłoża (w półcieniu i na typowej glebie ogrodowej będzie wytwarzać mało kwiatów). Nie lubi mokrego podłoża, ale źle też znosi suszę, dlatego w okresach bezdeszczowych wymaga podlewania (glebę wokół niej warto ściółkować).
Pysznogłówka ogrodowa jest dostatecznie mrozoodporna, więc nie wymaga zimowego okrycia. Jest bardzo wrażliwa na mączniaka prawdziwego, dlatego w sezonie letnim może wymagać zabiegów ochronnych.
Na dobrym stanowisku roślina szybko się rozrasta, dlatego pozostawiona bez kontroli, może stać się inwazyjna. Dzięki temu bardzo łatwo się rozmnoża – wiosną można podzielić rozrośnięte egzemplarze. Młode rośliny uzyskuje się też z siewu nasion.
Pysznogłówka ogrodowa mimo całej swojej urody jest byliną krótkowieczną i już po 2-3 latach uprawy zaczyna tracić ładny pokrój i atrakcyjny wygląd, dlatego wymaga systematycznego odmładzania.
Zastosowanie
Pysznogłówka ogrodowa to jedna z najpiękniejszych bylin lata. Wspaniale wygląda w towarzystwie innych bylin, z którymi tworzy piękne kompozycje (min. jeżówkami, rudbekiami, floksami wiechowatymi, krwawnikami). Dobrze czuje się też w pobliżu oczka wodnego. Posadzona w grupie tworzy na rabacie wspaniałą, barwną plamę. Niskie odmiany można też uprawiać w pojemnikach. Kwiaty nadają się także na kwiat cięty.
Jej liście można dodawać do herbaty lub łączyć z wodą, miętą i cytryną tworząc orzeźwiający, letni napój.
Wybrane odmiany
Pysznogłówka ogrodowa to wielogatunkowy mieszaniec, dlatego w uprawie można spotkać wiele jej odmian, w tym min.:
- 'Red Shades' – kwiaty czerwone, wys. ok. 0,9-1 m
- 'Pink Supreme' – kwiaty różowe, wys. ok. 60 cm
- 'Fireball' – kwiaty amarantowo-czerwone, wys. ok. 60 cm
- 'Croftway Pink' – kwiaty jasnoróżowe, wys. ok. 1,30 m
- 'Blaustrumpf' – kwiaty fioletowe, wys. ok. 1 m
- 'Schneewittchen' – kwiaty białe, wys. ok. 1 m
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: iVerde, Pixabay
Komentarze