Aranżacja ogrodu przy płocie. Co posadzić przy granicy działki i jak to rozplanować?

Roślinność jest przyjemna dla oka i przebywanie w jej otoczeniu dobrze wpływa na ludzką psychikę, dlatego warto zasłaniać drzewami, pnączami czy krzewami płoty ogradzające nasze zielone oazy. Często, nawet nieświadomie, jeśli sami projektujemy ogród, zaczynamy sadzić rośliny właśnie przy ogrodzeniu. Być może wynika to nie tylko z chęci odgrodzenia się od sąsiadów czy ulicy, ale także podświadomego dążenia do stworzenia zielonego, naturalnego ekranu.

Rola roślin rosnących przy płocie

Płot otaczający nasze ogrody można traktować jako jeden z elementów aranżacji, jeśli jest efektowny, tak jak np. mur ze starej cegły czy ogrodzenie zrobione z gabionów, albo z drewna. Zwykle jednak, z punktu widzenia ogrodnika, płot to element, który wolimy zasłonić. Posadzenie roślin wokół ogrodzenia korzystnie wpływa na całą kompozycję ogrodu.

Stworzenie rabat, czy nawet posadzenie samego żywopłotu wzdłuż płotu, zapewnienia większe poczucie prywatności. Wpływa też korzystnie na mikroklimat na jego terenie – chroni przed wiatrem, osłania latem przed palącym słońcem, a zimą przed mroźnymi zamieciami.

Samo ogrodzenie może zasłonić nas przed wzrokiem sąsiadów, ale jeśli od strony ogrodu posadzimy pas krzewów, albo stworzymy mieszaną, piętrową rabatę, wówczas z ulicy będzie dochodziło mniej hałasów i wlatywało mniej kurzu.

Aranżacja zieleni przy płocie ma oczywiście duży wpływ na estetykę. Odpowiednim doborem roślinności możemy powiązać ogród z otaczającym go krajobrazem, albo zasłonić elementy znajdujące się poza posesją (np. słupy, nieefektowne elewacje itp.).

Zieleń posadzona przy płocie stanowi także ładne tło dla innych, bardziej oddalonych od granicy posesji, roślin, a nawet dla całych rabat.

Fot. Dmitry Naumov / AdobeStock, iVerde

Szeroki pas przy płocie można obsadzić wieloma niskimi bylinami i przy ogrodzeniu założyć żywopłot, ale na wąskim pasku lepiej posadzić wysokie gatunki o wąskim pokroju

Zasady aranżowania rabat i nasadzeń przy płocie

Zanim zaczniesz obsadzać przestrzeń znajdującą się w ogrodzie przy płocie, przeanalizuj kilka spraw. Zacznij od realnej oceny przestrzeni, którą możesz przeznaczyć na zieleń, a następnie dobierz gatunki tak, by po osiągnięciu docelowej wysokości i szerokości nie wchodziły na ścieżki ani nie przerosły na rośliny znajdujące się obok i do sąsiada. Dotyczy to zarówno drzew, jak i pnączy czy krzewów; trzeba brać pod uwagę nie tylko koronę rośliny, ale też możliwość tworzenia przez niektóre gatunki odrostów korzeniowych.

Zastanów się nad docelową wysokością kompozycji – czy ma to być niska, dekoracyjna rabata, czy raczej wysoki szpaler osłaniający ogród. Dobór gatunków uzależnij także od tego, ile czasu możesz przeznaczyć na pielęgnację roślin. Znaczenie ma także rodzaj gleby i stanowisko (słońce, cień, półcień).

Rozplanuj nasadzenia piętrowo: najniższe z przodu, najwyższe przy płocie, aby zyskać wrażenie głębi. Weź pod uwagę wymagania pielęgnacyjne: jedni wolą rośliny, które można formować i utrzymywać w ryzach, inni cenią wolno rosnące, naturalne kształty; podobnie zdecyduj, czy żywopłot ma być swobodny, czy regularnie strzyżony. Ustal spójną paletę barw i charakter nasadzeń — kwiatowe akcenty, krzewy liściaste, a może zimozielone tło. Pamiętaj o funkcji tej strefy – ma osłaniać, zdobić, budować tło dla reszty ogrodu, a może przyciągać zapylacze lub być schronieniem dla ptaków.

Szerokość oraz piętrowość kompozycji przy płocie zależy od stylu i wielkości ogrodu, a także gustu właściciela posesji. Płot można tylko lekko przysłonić, wykorzystać jako tło, częściowo osłonić roślinami, albo całkowicie nimi zamaskować.

Fot. iVerde, Casa imágenes, Doublelee / AdobeStock

Nawet niewielka ilość miejsca przy płocie stwarza możliwość uzyskania ciekawej aranżacji z roślin – tworząc nasadzenia spaceruj po ogrodzie i sprawdzaj, z jakiego miejsca mają być widoczne i co zasłaniać

Na bardzo małej przestrzeni lub w wąskim pasku między płotem a domem najlepiej zastosować pnącza, które zajmują mało miejsca i będą piąć się po płocie. Tworzenie jednego piętra, czyli żywopłotu, też jest dobrym i sprawdzonym rozwiązaniem.

Przy tworzeniu wielopiętrowych kompozycji mamy wiele możliwości, ale najważniejsze jest to, by od strony płotu, czyli z tyłu kompozycji, sadzić wyższe rośliny, a z przodu niskie. W zależności od szerokości pasa, którym dysponujemy tworzymy dwa lub trzy piętra.

Fot. iVerde, Paul Maguire / AdobeStock

Szczelnie obrośnięty pnączami płot po kilku sezonach stanie się zupełnie niewidoczną zieloną ścianą, idealnym tłem nie tylko dla roślin, ale i dla elementów małej architektury oraz rzeźb

Aranżacja z dwóch pięter przy płocie

Może się składać z gatunków roślin należących do różnych grup, np. z: 

• drzew lub krzewów o wąskich koronach i niższych krzewów
• drzew lub krzewów o wąskich koronach i bylin
• pnączy i krzewów
• pnączy i bylin
• pnączy i wąskich drzew lub krzewów
• krzewów i niższych krzewów
• krzewów i bylin
• krzewów i roślin sezonowych
• pnączy lub krzewów i roślin uprawianych w pojemnikach

Aranżacja z trzech pięter przy płocie

Daje jeszcze więcej możliwości, niż aranżacja z dwóch pięter, ale też wymaga nieco więcej miejsca. Można ją stworzyć z:

• żywopłotu z krzewów, niższych krzewów i bylin
• żywopłotu z krzewów, wąskich drzew i bylin
• pnączy, krzewów i bylin
• żywopłotu, średniej wysokości krzewów i niskich krzewów (forma obwódki)
• żywopłotu, średniej wysokości krzewów i bylin (forma obwódki)
• wąskich drzew, średniej wysokości krzewów, niskich krzewów
• wąskich drzew, średniej wysokości krzewów, bylin
• pnączy, wąskich drzew i niskich krzewów
• pnączy, wąskich drzew i bylin lub roślin sezonowych

Pamiętaj też o doborze odpowiednich roślin, na przykład posadzeniu roślin zimozielonych, które będą atrakcyjnie wyglądać i zasłaniać płot także zimą. Przed dokonaniem wyboru gatunków rozejrzyj się i sprawdź, co rośnie w ogrodzie i co w okolicy; warto powiązać nasadzenia przy płocie z całą kompozycją ogrodu i z otaczającym krajobrazem. Możliwie, że istnieje potrzeba zasłonięcia jakieś nieefektownego elementu – wysokie, wąskie drzewo lub krzew może to zrobić.

Fot. iVerde, sir.chitvises / AdobeStock

Graj różnymi odcieniami zieleni, tworząc aranżacje przy płocie. Nawet na bardzo małej przestrzeni można wyczarować bajkowy, przyjemny dla oka widok

Dobór gatunków do posadzenia przy płocie

Jeśli już mamy ogólną koncepcję i wiemy, jakie stworzyć piętra w aranżacji przy płocie, przychodzi pora na konkrety i właściwie najprzyjemniejszą chwilę, czyli dobór gatunków i odmian. W strefie tuż przy płocie najlepiej sprawdzają się formy wąskie i kolumnowe, które nie wchodzą na ścieżki i pozwalają utrzymać porządek kompozycji. Dla szybkiego efektu warto dosadzić pnącza jednoroczne – błyskawicznie zasłonią przęsła i dadzą cień, a w kolejnych sezonach ich rolę przejmą pnącza wieloletnie oraz wolniej rosnące krzewy.

Jeśli zależy ci na osłonie przez cały rok, postaw na zimozielone gatunki o umiarkowanym tempie wzrostu; wymagają cierpliwości, ale odwdzięczą się trwałą zielenią także zimą. Tam, gdzie liczy się łatwość uprawy i efekt dekoracyjny, sprawdzą się liściaste rośliny mało wymagające, wprowadzające kolor przez kwiaty i przebarwienia.

Świetnym rozwiązaniem jest też mieszany żywopłot, łączący różne pokroje i terminy kwitnienia – zwiększa bioróżnorodność i ogranicza ryzyko pojawienia się chorób roślin.

Przy granicy działki sadź rośliny, które nie tworzą odrostów korzeniowych, więc nie przerosną poza wyznaczoną rabatę i nie sprawią kłopotu sąsiadom. W miejscach z gorszą glebą lub na bardzo wąskim pasku przy ogrodzeniu rozważ zbudowanie podwyższonej grządki – ułatwią kontrolę nad roślinami, powiększa optycznie przestrzeń, poprawia drenaż i pozwala sadzić rośliny bliżej płotu bez ryzyka podmakania.

Fot. doethion, Chris Rose, julia700702 / AdobeStock

Rabaty przy płocie w narożniku mogą mieć różny charakter. Zawsze jednak dobrze się sprawdza posadzenie jednego drzewa, które będzie przyciągać wzrok i maskować granicę posesji

Obsadzanie narożników

Narożniki przy ogrodzeniu to miejsca o wielkim potencjale – można je zamienić w mocny akcent kompozycyjny ogrodu albo w funkcjonalny zakątek. Świetnie w takich miejscach prezentują się pojedyncze drzewa o oryginalnym pokroju (kuliste, parasolowate lub kolumnowe). Pod nimi warto dosadzić niskie krzewy zadarniające, albo byliny czy trawy ozdobne, miękko otulające pień.

W takich miejscach w ogrodzie można także postawić rzeźbę ogrodową otoczoną roślinnością, która podkreśli charakter miejsca i nada mu indywidualny ton. W problematycznych rogach działek, gdzie gleba jest często słaba lub teren szybko się nagrzewa, sprawdzą się również podwyższone grządki – porządkują przestrzeń, poprawiają warunki uprawy i pozwalają prowadzić rośliny bliżej ogrodzenia bez ryzyka ich rozrastania się w niepożądanym kierunku.

Aby stworzyć przytulny zakątek, warto dołożyć elementy małej architektury: ażurowe trejaże, pergolę, albo posadzić w narożniku formowany żywopłot; czyli elementy, które osłonią od wiatru i wzroku, a jednocześnie staną się podporą dla pnączy. Ławka, pergola lub bujawka ustawiona tyłem do płotu da poczucie schronienia i skieruje uwagę na wnętrze ogrodu.

Narożnik to dobre miejsce na ustawienie szopy na narzędzia, drewutni, kompostownika czy niewielkiej wiaty; wystarczy obsadzić te konstrukcje roślinami maskującymi, by dyskretnie wtopiły się w tło.

Zdjęcia tytułowe: Casa imágenes, Dmitry Naumov, Tosh Lubek / AdobeStock, iVerde