Ostróżka ogrodowa, wyniosła (Delphinium elatum syn. x cultorum) to wysoka bylina, należąca do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae). Występuje zarówno w Europie (środkowej i wschodniej) jak i w Azji (Syberia, Chiny, Mongolia).
Roślina wytwarza sztywne, długie pędy. Jej duże, dłoniasto-pierzaste liście uchodzą za jedną z cech ozdobnych rośliny.
Niezwykle dekoracyjne kwiatostany to wiechy złożone z pięciopłatkowych, dwukolorowych kwiatów (gdzie środek jest innej barwy). Występują one w kolorach niebieskim, fioletowym, białym, jak również różowym i czerwonym. Kwiaty ostróżek w zależności od odmiany mogą być pojedyncze lub pełne. Pojawiają się od lipca do września. Owocem rośliny jest mieszek.
Ostróżkę ogrodową dzielimy na 3 grupy:
∴ Belladona – o luźnych kwiatostanach i mniejszych kwiatach. Dorastające do 120 cm. Mogą kwitnąć już pod koniec czerwca.
∴ Pacyfik – uprawiane często jako rośliny jednoroczne. O dużych, pełnych kwiatach. Może dorastać do ok. 180 cm.
∴ Elatum – ta grupa jest najbardziej zbliżona do ostróżki wyniosłej. Rośliny osiągają nawet do 2 m. wysokości i mają duże kwiaty, pojawiające się też jesienią.
Wymagania i uprawa
Bylina nie jest zbyt wymagająca w uprawie. Najlepiej rośnie i obficie kwitnie na stanowiskach słonecznych. Preferuje piaszczysto-gliniaste, lekko wilgotne gleby o średniej lub dużej zawartości składników pokarmowych. Przystosowuje się również do podłoży słabszej jakości.
Bylina preferuje stanowiska osłonięte od wiatru, a dodatkowo jej wysokie pędy czasem wymagają podpory. Rośliny mogą przemarzać dlatego zalecamy ich przykrywanie na zimę.
Po pierwszym przekwitnięciu warto ją przyciąć, aby ponownie zakwitła jesienią. Przed zimą ostróżkę przycina się po raz kolejny, tuż przy ziemi.
Warto odmładzać roślinę po kilku latach, ale często okazuje się, że w procesie podziału karpy (wykonuje się to wiosną) jej delikatne korzenie są uszkodzone tak bardzo, że roślina marnieje. Większość ogrodników decyduje się na wysiew nasion na nowe rośliny.
Zastosowanie
Ostróżka ogrodowa wspaniale prezentuje się w grupie sadzona wzdłuż ogrodzeń i murków. Można z niej tworzyć wysokie, barwne rabaty. Niższe okazy nadają się do sadzenia w pojemnikach. To jedna z atrakcyjniejszych roślin na kwiat cięty. Poszczególne części ostróżki są lekko trujące.
Ciekawe odmiany
- 'Red Caroline' – odmiana o czerwonych kwiatach
- 'Galahad' – bardzo wysoka, niebieskie kwiaty
- 'Pure White' – do 1,2 m, kwiaty białe
Ciekawostki
Polska nazwa rośliny wzięła się od charakterystycznej budowy kwiatu – jego górna działka kielicha zagina się w pazur przypominający ostrogę.
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: "DSC_0337"/tracie7779/CC BY-SA 2.0, zoosnow/Pixabay, "Delphinium, Huntington Library Gardens"/DominusVobiscum/CC BY-SA 2.0, "Delphiniums"/Henry Hemming/CC BY 2.0