Co to znaczy, że gleba jest zasadowa?
Podłoża zwykle dzielimy na kwaśne, obojętne lub zasadowe, a wynika to z odczynu pH, jakim charakteryzuje się dana gleba. Zasadowymi nazywamy więc gleby, które mają wyraźnie zasadowy odczyn, czyli o pH 7-8, ale rośliny lubiące takie gleby tolerują już przedział pH od 6,5 do 8.
Gleby zasadowe nazywane są także zamiennie wapiennymi, są to zwykle dość płytkie i szybko wysychające podłoża, dlatego nie należy uprawiać na nich gatunków wymagających wilgotnego podłoża, a raczej rośliny głęboko się korzeniące i dobrze znoszące okresowe susze.
Warto pamiętać, że na silnie zasadowych (wapiennych) glebach niektóre rośliny rosły bardzo słabo lub w ogóle. Aby zmienić (obniżyć) pH gleby na bardziej zbliżony do obojętnego lub lekko kwaśnego, można wzbogacać glebę w próchnicę, zakwaszać torfem, a także uzupełniać niedobory żelaza. Jednak szybszym, łatwiejszym i tańszym rozwiązaniem będzie po prostu posadzenie roślin, które dobrze czują się na glebach zasadowych – z dużą zawartością wapnia.
Jakie drzewa i krzewy można posadzić w zasadowej glebie?
Na szczęście mamy dość szeroki wybór ozdobnych roślin ogrodowych, które tolerują lub lubią zasadową glebę. W tej grupie warte polecenia są między innymi popularne ogrodowe krzewy i krzewinki ozdobne:
- bez czarny (Sambucus nigra),
- berberys Thunberga (Berberys thunbergii) w odmianach,
- budleja Davida (Buddleja davidii),
- bukszpan wieczniezielony (Buxus sempervirens),
- dereń biały (Cornus alba) w odmianach,
- jaśminowiec wonny (Philadelphus coronarius),
- kaliny, np. kalina koralowa (Viburnum opulus), kalina hordowina (Viburnum lantana),
- krzewuszka cudowna (Weigela florida)
- lawenda, np. lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia),
- lilak pospolity (Syringa vulgaris),
- ligustry (Ligustrum)
- ognik szkarłatny (Pyracantha coccinea) w odmianach,
- perukowiec podolski (Cotinus coggygria) w odmianach,
- powojniki (Clematis),
- rokitnik pospolity (Hippophae rhamnoides),
- tamaryszki (Tamarix),
- tawuły, np. tawuła japońska (Spiraea japonica), tawuła van Houtte'a (Spiraea vanhouttei),
- złotokap pospolity (Laburnum anagyroides), złotokap Waterera (Laburnum ×watereri)
W większych ogrodach, gdzie dominuje wapienna/zasadowa gleba można z powodzeniem posadzić także niektóre gatunki drzew – większe, jak i mniejsze, np. szczepione na pniu. Drzewa polecane do uprawy na wapiennych glebach lub tolerujące takie gleby, to np.:
- buk pospolity (Fagus sylvatica),
- glediczja trójcierniowa (Gleditsia triacanthos),
- głogi (Crataegus),
- grab pospolity (Carpinus betulus) i jego odmiany
- jarząb mączny (Sorbus aria), jarząb szwedzki (Sorbus intermedia),
- klon zwyczajny (Acer platanoides), klon jawor (Acer pseudoplatanus),
- klon polny (Acer cempestre), klon jesionolistny (Acer negundo) w odmianach,
- lipa drobnolistna (Tilia cordata), lipa szerokolistna (Tilia platyphyllos),
- morwa biała (Morus alba),
- oliwnik wąskolistny (Elaeagnus angustifolia)
- platan klonolistny (Platanus acerifolia) ,
- wiśnia piłkowana (Prunus serrulata) w odmianach
- surmia bignoniowa/katalpa (Catalpa bignonioides), np. odmiana 'Nana' - do małych ogrodów
- sumak octowiec (Rhus typhina),
- odmiany jabłoni (Malus), śliw (Prunus), gruszy (Pyrus).
Jakie iglaki urosną w zasadowym podłożu?
Okazuje się, że nie wszystkie iglaki potrzebują kwaśnego podłoża i niektóre gatunki tolerują także zasadowe podłoże. Na glebach o zasadowym odczynie powinny poradzić sobie np.:
- cis pospolity (Taxus baccata),
- odmiany jałowca sabińskiego (Juniperus sabina)
- sosna górska/kosodrzewina (Pinus mugo)
- sosna bośniacka (Pinus leucodermis),
- sosna czarna (Pinus nigra),
- modrzew europejski (Larix decidua),
- świerk serbski (Picea omorika).
Jakie rośliny nie tolerują zasadowych gleb?
Do uprawy na glebach o dużej zawartości wapnia nie nadają się rośliny, które potrzebują kwaśnego lub lekko kwasnego odczynu podłoża, np.: hortensje (Hydrangea), różaneczniki (Rhododendron), azalie (Azalea), wrzosy (Calluna), pierisy (Pieris), kalmie (Calmia) oraz większość iglaków, a także magnolie (Magnolia), klony japońskie (Acer japonica), pięciorniki (Potentilla), pigwowce (Chaenomeles).
Tekst: Maciej Aleksandrowicz, zdjęcie tytułowe: Markus Winkler/Unsplash