Ligustr pospolity (Ligustrum vulgare) to krzew liściasty należący do rodziny oliwkowatych (Oleaceae). Jest uznawany w Polsce za gatunek rodzimy.
Ligustr osiąga ok. 2-3 m. wysokości i posiada nieregularny, luźny pokrój. Tworzy rozgałęzione, gładkie pędy, pokryte jasnymi przetchlinkami. Liście rośliny są sezonowe, skórzaste, całobrzegie, eliptyczne, ciemnozielone, błyszczące z wierzchu oraz jaśniejsze i matowe od spodu (na spodzie widoczny nerw główny).
Ligustr zakwita latem, w lipcu i sierpniu, wydając drobne, kremowobiałe, lekko pachnące kwiaty, zebrane na szczytach pędów w gęste, nieduże, wiechowate kwiatostany. Jesienią z kwiatów wykształcają się kuliste, błyszczące, czarne, skupione w gronach owoce, które długo utrzymują się na pędach. Owoce dla człowieka są trujące, ale dla wielu ptaków stanowią ważny składnik diety.
● Nie przegap: Warsaw Garden Expo 2025 – to tu 18-20 lutego spotkają się miłośnicy roślin i profesjonaliści
Ligustr pospolity bardzo łatwo rozmnaża się przez odrosty korzeniowe, ale także przez wysiew nasion lub za pomocą sadzonek pędowych. Na dobrym stanowisku może stać się inwazyjny.
Wymagania i uprawa
Niewiele roślin uprawianych w ogrodach jest tak mało wymagających jak ligustr pospolity. Wprawdzie krzew najlepiej rośnie na słonecznym stanowisku i na żyznej, umiarkowanie wilgotnej glebie, ale poradzi sobie także w półcieniu i na słabszym, a nawet piaszczystym podłożu.
Doskonale znosi suszę i zanieczyszczenia miejskie. Jest też dostatecznie mrozoodporny i dobrze reaguje na cięcie formujące. Rzadko bywa atakowany przez choroby i szkodniki.
Zastosowanie
Ligustr pospolity do niedawna był podstawowym krzewem żywopłotowym, gdyż szybko rósł, doskonale znosił cięcie i był mało wymagający. Obecnie jednak stracił na znaczeniu, bo oprócz zalet ma też swoje wady.
W sezonie utworzony z niego żywopłot jest efektowny, zielony i gęsty, jednak zimą po opadnięciu liści staje się ażurowy, nieporządny i mało atrakcyjny. Aby latem krzew tworzył gęstą, zieloną ścianę, musi być też odpowiednio cięty (silnie na samym początku, a potem systematycznie każdego roku), w przeciwnym razie ogałaca się od dołu z liści, przerzedza i traci zwarty pokrój.
● Polecamy: Projekt ogrodu w 5 minut i to za darmo. Wypróbuj naszą aplikację do projektowania ogrodów online
Na rynku dostępne są ozdobne odmiany ligustra pospolitego o szerszym zastosowaniu i większych walorach ozdobnych niż gatunek. Niektóre można nawet wykorzystać w kompozycjach rabatowych.
Wybrane odmiany
- 'Aureum' – słabo rosnąca odmiana o żółtych liściach
- 'Lodense' – niski krzew o zielonych liściach, przebarwiających się jesienią na fioletowo (wys. 0,5-1 m.)
- 'Pyramidale' – odm. o zielonych liściach i wyprostowanym pokroju (ok. 2-3 m. wys.)
- 'Argenteovariegatum' – odm. o pstrych, żółto-zielonych liściach (zdj. 4)
- 'Atrovirens' – o pokroju bardziej uporządkowanym, wzniesionych gałęziach, niższa o około półtora metra
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: WikimediaImages, Alicja, januszwietecha/Pixabay