Spis treści
Berberys Thunberga (Berberis thunbergii) to wysoki krzew z rodziny berberysowatych (Berberidaceae). Roślina pochodzi z Japonii. Jest popularnym i chętnie uprawianym krzewem ozdobnym w wielu krajach świata.
Wygląd berberysa Thunberga
Berberys Thunberga jest gęstym, średnio wysokim krzewem o rozłożystym pokroju. Zależnie od odmiany może dorastać od 0,5 do ok. 2 m wysokości. Tworzy cienkie, z wiekiem drewniejące i bruzdowane, rozgałęzione, sztywne, w górnej części przewieszające się na zewnątrz pędy. Są one pokryte licznymi, niedużymi, jajowatymi, zielonymi, sezonowymi liśćmi, które jesienią przebarwiają się na czerwono. Na pędach w kątach liści wyrastają też ostre, cienkie ciernie.
Berberys Thunberga kwitnie wiosną (V-VI), ale jej drobne, żółte kwiaty, zebrane w małe, zwisające grona nie mają dużych walorów ozdobnych. Bardzo dekoracyjne są natomiast rozwijające się z nich niewielkie, wydłużone, czerwone, jadalne owoce (dojrzewają w IX), zwisające z pędów na cienkich szypułkach jak rzędy koralików. Na roślinie utrzymują się długo po opadnięciu liści (nawet całą zimę). Berberysy to rośliny przyciągające pożyteczne ptaki do ogrodu.
Wymagania i uprawa berberysa Thunberga
Uprawa berberysów w ogrodzie jest łatwe i mało wymagające. Berberys Thunberga najlepiej czuje się na słonecznych stanowiskach i żyznych, lekko wilgotnych i lekko kwaśnych podłożach, ale poradzi sobie też w półcieniu i na każdej typowej glebie ogrodowej. Jest też mrozoodporny. Dobrze znosi zanieczyszczenie powietrza, zasolenie gleby i przejściową suszę.
Krzew można rozmnażać za pomocą nasion (dość często daje samosiew) ale odmiany ozdobne powinny być rozmnażane przez sadzonki pędowe lub odkłady (rośliny uzyskane z nasion mogą różnić się wyglądem od egzemplarza matecznego).
Pielęgnacja berberysa Thunberga
Berberys Thunberga nie ma wysokich wymagań wodnych ale młode osobniki dobrze jest systematycznie podlewać szczególnie w okresach bezdeszczowych. Roślina nie oczekuje też regularnego nawożenia. Nawożenie berberysów, zależnie od wybranej formy nawozu, można wykonywać cały rok.
Berberys doskonale znosi cięcie i choć nie wymaga przycinania, w razie potrzeby bez obaw można skracać jego pędy.
Szkodniki i choroby berberysa Thunberga
Berberys Thunberga jest stosunkowo odporny na większość szkodników i chorób. Zdarza się, że krzew może być atakowany przez mszyce i niektóre larwy chrząszczy.
Z chorób najczęściej spotykany jest mączniak prawdziwy, który pojawia się na roślinach uprawianych na stanowiskach cienistych i wilgotnych. Choroba ta powoduje powstanie białego, mączystego nalotu na liściach, pędach i kwiatach. Innym patogenem jest rdza berberysowa – choroba grzybicza, która objawia się żółtymi lub pomarańczowymi plamami na liściach.
Berberys może też cierpieć z powodu niedoboru składników pokarmowych (azot, fosfor, potas). Liście rośliny żółkną, a sam krzew bardzo słabo rośnie. Powodem takiego stanu rzeczy jest najczęściej nieodpowiednie pH gleby lub zbytnio wyjałowiona ziemia.
Zastosowanie berberysa Thunberga
Berberys Thunberga to roślina o uniwersalnym zastosowaniu i pasuje do niemal każdego stylu ogrodowego. Można go sadzić m.in. w ogrodach francuskich, naturalistycznych, wiejskich, japońskich, gdzie zależnie od potrzeb może być rośliną formowaną lub nie. Krzew jest dobrym wyborem do uprawy w pojemnikach.
Jego wysokie odmiany to doskonałe rośliny żywopłotowe, nadające się na żywopłoty obronne. Można z nich też tworzyć szpalery wzdłuż ogrodzeń lub chodników. Odmiany o atrakcyjnych liściach to również piękne rośliny soliterowe. Niskie odmiany sprawdzają się natomiast na niskie obwódki wzdłuż ścieżek i chodników oraz w kompozycjach rabatowych np. z innymi berberysami, liliowcami, rudbekiami, jeżówkami, różami, tawułami japońskimi, żylistkiem wysmukłym oraz iglakami.
Owoce rośliny są jadalne. Przetwory z owoców berberysu charakteryzują się kwaśnym smakiem i posiadają w sobie dużo witamin, w tym wit. C (berberys jest czasami nazywany "polską cytryną").
Wybrane odmiany berberysa Thunberga
- 'Atropurpurea' – silnie rosnący, ciemnoczerwone liście
- 'Aurea' – intensywnie żółte liście
- 'Bagatelle' – karłowy, purpurowobrązowe liście, jesienią przebarwiają się na jaskrawo czerwono
- 'Goldalita' – karłowy, bardzo jasno zółtozielone liście, bardzo mało owoców
- 'Orange Sunrise' – liście czerwonopomarańczowe. Na starszych pojawia się wyraźna, cienka żółta obwódka
- 'Orange Dream' – pomarańczowe czasem czerwonawe liście i młode pędy
- 'Anna' – odm. karłowa, liście żółte z pomarańczowym obrzeżem
- 'Erecta' – pokrój odwróconego stożka
- 'Diabolicum' – liście żółtozielone z czerwoną obwódką
- 'Harlequin' – liście bordowe, młode przyrosty pstre, czerwono-różowo-białe
- 'Kelleris' – odm. wysoka, liście zielone, biało nakrapiane, młode z różowymi przebarwieniami
- 'Rose Glow' – liście bordowe, na młodych przyrostach różowo i biało nakrapiane
Gdzie kupić berberysa Thunberga?
Berberys Thunberga jest tak popularny, że nie ma problemu ze znalezieniem go w wielu odmianach w szkółkach roślin ozdobnych. Sadzonki krzewu można również kupić w sklepach internetowych, np.:
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: ewafairy, SabineRostock, kolaż/Pixabay
Kwiaty cebulowe 
Jesienne kwiaty 
Ogród ozdobny 
Rośliny doniczkowe 
Owoce 
Warzywa 
Zioła 
Łąka kwietna 
Roślina tygodnia 
