- Jakie są gatunki i odmiany berberysów
- Na jakim stanowisku sadzić berberysy
- Jaką berberysy lubią glebę
- Kiedy najlepiej sadzić sadzonki
- Jak dbać o berberysy
Najpopularniejsze berberysy ogrodowe
Pochodzące głównie z Azji oraz Ameryki Południowej berberysy (Berberis), to bardzo często sadzone w ogrodach, a także w zieleni miejskiej cierniste krzewy, które w zależności od gatunku, osiągają wysokość od kilkudziesięciu centymetrów do nawet 4 m.
Istnieje około 50 gatunków berberysów, często mieszańcowego pochodzenia. Zwykle w naszych ogrodach w uprawie najlepiej udają się gatunki o dużej odporności na niskie temperatury, np. berberys zwyczajny (B. vulgaris), berberys Thunberga (B. thunbergii), berberys koreański (B. koreana), berberys ottawski (B. ottawensis) oraz ich dekoracyjne odmiany, a także gatunki o błyszczących i zimozielonych liściach, np. berberys gruczołkowaty (B. verruculosa) i berberys Juliany (B. julianae).
Najczęściej uprawianym i jednym z najpiękniejszych jest berberys Thunberga, a szczególnie jego bardzo liczne odmiany ogrodowe o różnych barwach liści, a także różnej sile wzrostu i kształtach korony. Osiąga około 1,5-2m wysokości, tworząc ładny, regularny i gęsty pokrój, a jego drobne liście bardzo ładnie przebarwiają się jesienią na czerwono lub pomarańczowo-czerwono.
Wyhodowano wiele odmian tego gatunku, np. karłowe lub wolno rosnące i zaokrąglonym kształcie (np. `Atropurpurea Nana`, `Bagatelle`), o wąskim, wyprostowanym pokroju, np. `Erecta`. Często sadzona w żywopłotach, jest bordowolistna `Atropurpurea`.
Bardzo popularny w nasadzeniach żywopłotowych jest także odporny na suszę berberys pospolity (szczególnie jego odmiana purpurowa – `Atropurpurea`).
Jakie stanowisko i glebę wybrać dla berberysów?
Większość berberysów preferuje stanowisko nasłonecznione lub półcieniste – odmiany o barwnych liściach lepiej wybarwiają się w pełnym słońcu. Nasłonecznione miejsca sprzyjają także ładniejszemu wybarwianiu się liści jesienią. Gatunki bardziej wrażliwe na mróz, np. berberys wiązkowy (B. aggregata) oraz gatunki i odmiany zimozielone są zwykle bardziej wrażliwe na mróz i lepiej wybrać dla nich miejsca osłonięte od silnego wiatru oraz półcieniste.
Duża zaletą berberysów są ich niewielkie wymagania glebowe i zwykle wystarczy im przeciętne, gliniasto-piaszczyste, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne lub nawet suche (berberys pospolity) podłoże. Warto przy tym pamiętać, że źle rosną na glebach ciężkich, nadmiernie wilgotnych i zimnych.
Są to także rośliny tolerancyjne w stosunku do pH gleby oraz dobrze sprawdzają się w warunkach miejskich i uprawie pojemnikowej (w donicach, skrzynkach itp.).
Kiedy sadzić berberysy?
Okazy zakupione w donicach (ukorzenione) można sadzić przez cały sezon, przy czym najkorzystniejszą porą sadzenia gatunków zrzucających liście jest jesień.
Gatunki nie zrzucające liści na zimę lepiej posadzić na przełomie lata i jesieni lub wiosną.
Z kolei krzewy sprzedawane z gołym korzeniem, np. gatunki i odmiany żywopłotowe zwykle sadzi się na jesień lub wczesną wiosną.
Jak dbać o berberysy?
- Młode rośliny lub świeżo posadzone (szczególnie uprawiane w pojemnikach) powinno się regularnie nawadniać, szczególnie w czasie upalnego lata.
- Odmiany berberysów o żółtej, złocistej lub kremowej barwie liści – podczas podlewania należy pamiętać, aby nie moczyć liści roślin (ważne latem w czasie upalnych dni), ponieważ mogą ulegać poparzeniom słonecznym.
- Zbyt duże zagęszczenie krzewów, brak światła i przewiewu oraz nadmierna wilgoć (moczenie liści) mogą też sprzyjać rozwojowi chorób grzybowych i zamieraniu pędów. Zwykle berberysy nie wymagają zasilania, ale dla lepszego wzrostu można stosować mineralne mieszanki nawozowe przeznaczone dla krzewów ogrodowych. Od końca sierpnia/września nie nawozimy już nawozami zwierającymi azot, a jedynie nawozami fosforowo-potasowymi, czyli tzw. jesiennymi.
- Gatunki zimozielone (podobnie jak iglaki i inne ogrodowe krzewy nie zrzucające liści) warto jesienią obficie podlać, a jeśli wymagają one przycinania, najlepiej wykonać to po kwitnieniu (wiosna/lato).
- Przycinanie i skracanie gatunków i odmian zrzucających liście na zimę, najkorzystniej jest przyciąć bardzo wczesną wiosną. Krzewy mocno się rozrastające, dobrze jest co kilak lat odmłodzić i wówczas można przyciąć je na wiosnę nawet na wysokość około 30-50 cm.
- Przy cięciu, odchwaszczaniu i innych pracach pielęgnacyjnych warto pamiętać o tym, że pędy berberysów są uzbrojone w ostre ciernie i najkorzystniej jest wykonywać te prace w rękawicach ochronnych (np. skórzanych).
Tekst: Maciej Aleksandrowicz, zdjęcie tytułowe Alina Kuptsova, Markéta Machová, Mouse23/Pixabay