Opis rośliny
Morwa biała (Morus alba) 'Pendula' została wyhodowana pod koniec XIX wieku w Niemczech. Ponieważ roślina nie tworzy pędu przewodniego jej wysokość zależy od wysokości szczepienia, które najczęściej wykonuje się na wysokości 2 metrów. W ten sposób powstają drzewa o długich pędach malowniczo zwisających do samej ziemi. Ich korony są gęste, wypełnione dużymi, dekoracyjnymi liśćmi. W młodości morwa rośnie szybko, później tempo wzrostu maleje.
Oprócz efektownego pokroju główną ozdobą drzewa są zmienne w wyglądzie, dwupostaciowe liście, z których część jest różnorodnie powcinana, a inne są bez wcięć. Zjawisko to nosi nazwę różnolistności (heterofilii) i polega na tworzeniu dwóch rodzajów liści na jednej roślinie.
Fot. Grzegorz Falkowski |
Liście są duże, jasnozielone, mają od 6-18 cm długości, są gładkie i błyszczące. Te rozwijające się na starszych pędach są mniejsze, jajowate lub okrągławe, całobrzegie lub lekko klapowane, podobne do liści lipy. Liście na młodych pędach są z reguły duże i głęboko powcinane. Jesienią wszystkie liście przebarwiają się na ładny, jaskrawo żółty kolor.
W swojej ojczyźnie, czyli we wschodniej Azji, morwa biała była i nadal jest najważniejszą rośliną wykorzystywaną do hodowli jedwabników. Jej liście stanowią bowiem podstawowe pożywienie larw tego motyla.
Kwiaty morwy pojawiają się w maju wraz z rozwojem liści, ale nie mają znaczenia dekoracyjnego. Są rozdzielnopłciowe - męskie mają kształt „kotkowatych” kwiatostanów, a żeńskie główkowatych.
Smaczne owoce morwy
Owoce morwy białej przypominają jeżyny i stanowią rzadki w świecie botaniki przykład owocu rzekomego. Są one zbudowane z małych niełupek otoczonych soczystymi, kulistymi osnówkami, które z kolei są zebrane w walcowate owocostany długości 2,5 cm i średnicy 1,5 cm. Rosną w kiściach po kilka sztuk i sukcesywnie dojrzewają, zmieniając kolory.
Młode owoce są białożółte, później stają się różowe i czerwienieją, aż dojrzeją i przebarwią się na czarnofioletowo. Owoce zaczynają dojrzewać w sierpniu i bardzo szybko opadają. Są miękkie, słodkie w smaku i trochę mdłe, ale smaczne. Można je zjadać na surowo albo przyrządzać z nich dżemy, kompoty lub nalewki.
Fot. Grzegorz Falkowski |
Ponieważ owoce morwy są bardzo nietrwałe, nie można ich kupić w sklepie, bardzo rzadko są tez oferowane na bazarach czy targowiskach. Dlatego właściwie jedynym sposobem ich pozyskania jest posadzenie rośliny na własnej działce czy w ogrodzie.
Wymagania i uprawa
Morwa biała to jest jednym z najłatwiejszych w uprawie drzew, polecanym dla początkujących ogrodników. Najlepiej rośnie w miejscach słonecznych lub lekko ocienionych, ciepłych, osłoniętych od silnych podmuchów wiatru w okresie zimy. Preferuje gleby lekkie, szybko nagrzewające się i przepuszczalne, najlepiej piaszczyste, o odczynie lekko kwaśnym do obojętnego.
Rośliny dobrze znoszą suszę i zanieczyszczenie powietrza, są odporne na choroby i rzadko atakowane przez szkodniki. Odmiana 'Pendula' jest wystarczająco mrozoodporna (strefa 6a) i zwykle dobrze zimuje w naszym klimacie.
Gdzie posadzić?
Ze względu na nieduże rozmiary drzewo doskonale nadaje się do stosowania w ogrodach przydomowych, do sadzenia pojedynczo w miejscach eksponowanych, na trawnikach, wrzosowiskach, w ogrodach skalnych. Rośliny stanowią nie lada atrakcję dla dzieci, które uwielbiają chować się lub urządzać domki pod parasolowatą koroną tych niewielkich drzew.
Ze względu na niebieski barwnik spadające owoce mogą być kłopotliwe, gdyż dosyć mocno brudzą chodniki i ścieżki. Dlatego drzewa trzeba sadzić z dala od przejść, najlepiej na trawnikach, rabatach lub przy brzegach zbiorników wodnych, gdyż owoce są chętnie zjadane przez ryby.
Opracowanie: Związek Szkółkarzy Polskich, zdjęcie tytułowe: Grzegorz Falkowski (ZSzP) Więcej o roślinach i ich producentach znajdziesz na e-katalogroslin.pl |