Torf jako podłoże dla roślin w ogrodzie
Największą zaletą torfu jest jego w pełni naturalne pochodzenie, dzięki czemu zawarte w nim związki organiczne wpływają na poprawę właściwości podłoży i lepszy wzrost roślin. Jednak nie każdy torf nadaje się do uprawy wszystkich roślin.
Najczęściej w sprzedaży spotkamy dwa rodzaje torfu ogrodniczego: kwaśny oraz odkwaszony i każdy z nich przeznaczony jest do uprawy konkretnych grup roślin. Na ich bazie produkowana jest bardzo liczna grupa różnego rodzaju podłoży i substratów ogrodniczych, przeznaczonych do niemal każdej grupy roślin i dostępnych w sklepach i centrach ogrodniczych.
- Torf kwaśny, będący mieszanką torfu wysokiego i niskiego najlepiej nadaje się do sadzenia i uprawy tzw. roślin kwasolubnych, czyli preferujących kwaśny odczyn pH gleby. W związku z tym, że nie uprawia się roślin w samym, czystym torfie, dodawane są do niego składniki polepszające jego właściwości wodno-powietrzne, np. piasek, drobno mielona kora, kompost, gleba macierzysta z ogrodu lub perlit.
Kwaśny torf wykorzystujemy więc zwykle do obniżenia odczynu pH gleby przy uprawie gatunków roślin ogrodowych, które wymagają kwaśnego podłoża (pH poniżej 5), z których najbardziej popularne są między innymi: borówka amerykańska (wysoka), azalie, różaneczniki, wrzosy i wrzośce, hortensje, większość roślin iglastych.
- Z kolei tzw. torf odkwaszony, składający się (podobnie, jak torf kwaśny) z części torfu niskiego i części wysokiego, zawiera dodatek kredy (wapnia). Dzięki temu nie ma on już tak kwaśnego charakteru i może być stosowany, jako uniwersalne podłoże do uprawy większości roślin ogrodowych lub domowych. Oczywiście zanim odkwaszony torf stanie się ogrodniczym podłożem musi być również odpowiednio wzbogacony, poprzez dodanie piasku, perlitu, hydrożeli, drobnej kory lub kompostu.
Na bazie torfu odkwaszonego (pH 5,5-6,5), produkuje się większość spotykanych w sprzedaży podłoży ogrodniczych do siewu, sadzenia i uprawy roślin ogrodowych i domowych, które nie wymagają bardzo kwaśnego odczynu. Podłoża torfowe są także najczęściej stosowane w szkółkach i gospodarstwach ogrodniczych jako podłoże do rozmnażania (sadzonkowania lub wysiewu) roślin.
Torf do ściółkowania i kopczykowania
Torf może być także świetnym, naturalnym materiałem, służącym do poprawy właściwości i jakości gleby, a także pielęgnacji roślin. Jednym z podstawowych zastosowań pielęgnacyjnych torfu jest ściółkowanie nim powierzchni gleby pod roślinami. Do ściółkowania lub kopczykowania roślin najlepiej używać gotowego odkwaszonego torfu ogrodniczego (oczywiście z wyjątkiem roślin kwasolubnych). Przed zimą można zabezpieczać rośliny ogrodowe przed przemarzaniem poprzez usypywanie kopczyków z torfu (zabezpieczenie podstawy krzewów).
Ściółka złożona z warstwy torfu to wiele pożytków:
- poprawia zdolność gleby do magazynowania wody i składników pokarmowych,
- chroni przed wysychaniem lub przemarzaniem roślin,
- ogranicza rozwój chwastów.
Torf a regeneracja i lepsza jakość gleby
Naturalne pochodzenie torfu, sprawia, iż zawiera on znaczne ilości cennych substancji organicznych, wpływających na znaczną poprawę jakości i struktury gleby w ogrodzie. Właśnie z tego względu torf jest często stosowany do rozluźniania i napowietrzania gleb zbyt ciężkich (gliniastych), a także jako wzbogacenie gleb zbyt luźnych, piaszczystych, nie mających zdolności zatrzymywania składników pokarmowych. Już samo ściółkowanie polepsza nieco jakość gleby, ale najkorzystniej jest przekopać słabą glebę ogrodową z dodatkiem torfu (np. wiosna lub jesienią), aby poprawić jej właściwości.
Torf do zakwaszania gleby – jak to robić?
Na rabatach ogrodowych, złożonych z gatunków kwasolubnych, iglaków musi być zapewnione stale kwaśne środowisko i podłoże, by rośliny mogły przyjmować składniki pokarmowe z gleby.
Jednym ze sposobów stałego utrzymywania kwaśnego odczynu gleby jest wspomniane już ściółkowanie roślin kwaśnym torfem lub w połączeniu z korą drzew iglastych lub zrębkami. Dzięki takiemu rozwiązaniu odczyn gleby zmienia się stopniowo, w miarę rozkładania się torfowej ściółki.
Odczyn gleby możemy także obniżyć poprzez głębokie przekopanie gleby z kwaśnym torfem lub wymianę gleby w miejscu, gdzie zamierzamy posadzić roślinę preferującą niski poziom pH (np. borówkę, różaneczniki lub wrzosy).
Torf w pielęgnacji trawników
Mieszanki i podłoża torfowe są również świetnym podłożem, stosowanym do zakładania i regeneracji trawników. Do tego celu najlepiej będzie nadawał się torf odkwaszony lub specjalnie do tego celu przeznaczone, trawnikowe mieszanki torfowe, wzbogacone dodatkowo w niezbędne do rozwoju traw nawozy.
- Po wysiewie nasion traw, korzystnie jest przysypać je warstwą torfu, aby lepiej się ukorzeniły i nie traciły zbyt szybko wilgoci.
- Z kolei po zimie, kiedy powstaje wiele ubytków na murawie, właśnie torfem można zregenerować trawnik, czyli przysypać powstałe „dziury” i wysiać nowe nasiona.
Inne zastosowania torfu
Torf ogrodniczy często stosowany jest także do przechowywania cebul kwiatowych lub kłączy roślin (przesypuje się nim cebule, by nie wysychały). Ponadto, specjalnie sprasowany torf może służyć jako surowiec do produkcji naturalnych, jednorazowych doniczek do wysiewu, sadzonkowania i uprawy roślin.
Tekst: Maciej Aleksandrowicz, zdjęcie tytułowe: tortoon / Depositphotos