Wrzos pospolity, zwyczajny (Calluna vulgaris) to niska krzewinka z rodziny wrzosowatych (Ericaceae). Występuje pospolicie w lasach i na polanach na terenie całej Polski. W naturze można ją spotkać w całej Europie, części Azji, a nawet w Afryce (na innych kontynentach to gatunek zawleczony). Jest bardzo cenioną ozdobną rośliną ogrodową.
Roślina ta tworzy charakterystyczne kobierce i przypominająca wrzośca. Dorasta zazwyczaj do 30-40 cm wysokości. Charakterystyczne zredukowane, igiełkowate listki mogą mieć barwę zieloną, żółtą, szarą lub pomarańczową.
Wrzos pospolity kwitnie od lipca do października (wrzosy pączkowe kwitną aż do wystąpienia mrozów). Kwitnienie jest bardzo obfite. Kwiaty są drobne, beczułkowate zebrane w długi kłos. Mogą mieć różne odcienie fioletu (z którego są najbardziej znane) ale występują również w bieli, różu, a nawet czerwieni. Wrzos jest rośliną miododajną.
Wymagania i uprawa
Wrzosy to mało wymagające rośliny, odporne na mróz oraz suszę. By pięknie kwitnąć potrzebują stanowisk słonecznych, ale radzą sobie też w półcieniu. Wymagają torfowych, lekkich, przepuszczalnych gleb o kwaśnym odczynie (pH 3,5-5,0). W przypadku wyjątkowo ciężkiej gleby warto wykonać drenaż. W tym celu wysypuje się 10-centymetrową warstwę żwiru pod miejsce sadzenia.
Podlewać należy rzadko, ale za to obficie. Na wiosnę warto stosować nawozy mineralne o spowolnionym działaniu lub specjalne nawozy dla roślin lubiących kwaśne podłoże.
Wrzosy sadzi się jesienią, we wrześniu, choć można to też robić wczesną wiosną. Po posadzeniu ściółkuje się teren wokół nich korą sosnową, która ogranicza rozwój chwastów, chroni rośliny zimą przed przemarzaniem, a latem przed suszą.
Do istotnych zabiegów pielęgnacyjnych należy wiosenne przycinanie. W kwietniu obcina się wszystkie pędy tuż pod zasuszonym kwiatostanem. Dzięki temu rośliny bujnie odbijają świeżymi przyrostami.
Wrzosy są często atakowane przez szarą pleśń.
Zastosowanie
Wrzos to krzewinka, która powinna być sadzona w grupie – od kilku do kilkunastu sadzonek jednej odmiany. Jest podstawą ogrodów o kwaśnej ziemi i z jej udziałem można tworzyć ogrodowe wrzosowiska. Pasuje do każdego stylu ogrodu, od naturalistycznego do nowoczesnego. Możemy go uprawiać w pojemnikach, donicach i ustawiać na tarasie czy balkonie.
Wrzos pospolity należy do roślin leczniczych i do tej pory jest wykorzystywany w medycynie ludowej. Jest też składnikiem win i herbat, a na północy z jego pomocą budowano nawet domy!
W tym zestawie znajdują się 3 odmiany po 3 sztuki sadzonek, o wysokości ok. 15 cm.
Wybrane odmiany
- 'Allegretto' – o pojedynczych, purpurowoczerwonych kwiatach występujących od sierpnia do września;
- 'Peter Sparkes' – bardzo silny wzrost, kwiaty duże, pełne, różowe, kwitnie we wrześniu;
- 'Boskoop' – o żółtych liściach i delikatnych liliowych kwiatach rozwijających się na przełomie sierpnia i września;
- 'Gold Haze' – o jasnożółtej barwie liści i białych kwiatach pojawiających się od sierpnia do września;
- 'Long White' – o zielonych liściach i białych kwiatach występujących od września do października;
- 'Silver Knight' – o charakterystycznych szaroomszonych liściach i pięknie kontrastujących fiołkowych kwiatach pojawiających się od sierpnia do września;
- 'White Lawn' – płożące pędy (do 10 cm wysokości), białe kwiaty, najwolniej rosnąca odmiana;
- 'Dark Star' – intensywnie rubinowo-czerwone kwiaty, kwitnienie we wrześniu.
Ciekawostki
Nazwa rodzajowa Calluna wywodzi się z greckiego kallýno i oznacza "czyszczę, zamiatam". Wzięła się ona najprawdopodobniej od tego, że wrzosy były wykorzystywane do wyrobu mioteł.
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: photosforyou, Nowaja, 9883074/Pixabay, Thom Reijnders/Unsplash