TOP 10 ozdobnych roślin leczniczych

Popularne rośliny leczniczo-dekoracyjne

Rośliny lecznicze są pożyteczne dla ciała, a ponadto wiele z nich może być także "balsamem dla duszy" – cieszą oczy, ich widok uspokaja i nastraja optymistycznie. W grupie tej znajdziemy gatunki, które są podstawowymi elementami rabat, dekorują ogrody skalne lub są uprawiane na balkonach. Niektóre z nich nie znalazły się w zestawieniu, gdyż ich domowe stosowanie może być skrajnie niebezpieczne dla zdrowia. Na przykład nie powinno się samodzielnie przeprowadzać kuracji z użyciem naparstnicy purpurowej czy konwalii majowej, choć gatunki te służą do produkcji leków.

Oczywiście za każdym razem w przypadku wykorzystania jakiejkolwiek mało znanej i niepraktykowanej powszechnie rośliny leczniczej należy zapoznać się z informacjami na jej temat w fachowej literaturze i radząc się specjalistów.

Poniżej przedstawiamy grupę roślin leczniczych, które z powodzeniem sprawdzą się nie tylko jako leki, ale także jako gatunki ozdobne.

Fot. [1]

1. Jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea)

Bylina, osiąga do 100 cm wysokości. Tworzy wzniesione, lekko pokładające się kępy. Pędy pokryte są lancetowatymi liśćmi. Kwiaty jeżówki purpurowej (najczęściej o fioletowo-brązowej barwie) z wyglądu przypominają lotki badmintona. Jeżówka kwitnie od lipca do października.

Zastosowanie w ogrodzie: Jedna z najpiękniejszych propozycji na rabaty. Dobrze wygląda sadzona w grupie na trawniku.

Zastosowanie lecznicze: Spożywanie produktów z jeżówki wspomaga układ odpornościowy – poleca się je przy przeziębieniu i infekcjach. Zewnętrznie ziele jeżówki stosuje się też jako kosmetyk, ponieważ poprawia stan skóry.

2. Nagietek lekarski (Calendula officinalis)

Roślina jednoroczna, osiąga zwykle do 50 cm wysokości. Nagietek lekarski ma wzniesiony, kępiasty pokrój. Kwitnie od czerwca do września. Kwiaty mają żółtą lub pomarańczową barwę (z brązowym środkiem).

Zastosowanie w ogrodzie: Nagietek chętnie wykorzystuje się do dekoracji rabat. Pomimo że jest jednoroczny, łatwo rozmnaża się z samosiewu. Dlatego dekoruje zielony zakątek przez wiele lat. Traktuje się go jako tradycyjną roślinę ogrodów wiejskich.

Zastosowanie lecznicze: Jedna z najcenniejszych roślin kosmetycznych – poprawiająca wygląd skóry, cery i włosów. Działa kojąco na oczy i przyspiesza gojenie się ran. Stosowana wewnętrznie poprawia pracę wątroby i podnosi odporność organizmu.

3. Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum)

Dziurawiec zwyczajny to roślina wieloletnia, dorastająca do 100 cm wysokości. Tworzy gęste kępy. Liście są ciemnozielone, błyszczące, eliptyczne. Dużą ozdobą rośliny są promieniste, żółte kwiaty, zebrane w baldachogrona. Dziurawiec kwitnie od sierpnia do września.

Zastosowanie w ogrodzie: Roślinę warto wykorzystać do dekoracji rabat i tworzenia dzikich zakątków. Dobrze wygląda w ogrodach w stylu naturalistycznym.

Zastosowanie lecznicze: Jeden z najskuteczniejszych naturalnych leków antystresowych i antydepresyjnych. Ponadto pomaga przy bezsenności, działa moczopędnie i oczyszcza organizm ze szkodliwych produktów przemiany materii. Należy uważać przy jego stosowaniu, ponieważ może powodować uczulenie na promieniowanie słoneczne!

Fot. [2]

4. Lawenda lekarska (Lavandula angustifolia)

Krzewinka, osiąga 50-60 cm wysokości. Lawenda lekarska, której naukową nazwą jest lawenda wąskolistna, tworzy gęste, zwarte kępy z pędów pokrytych równowąskimi liśćmi o srebrzystym odcieniu. Od lipca do sierpnia na szczytach pędów pojawiają się zebrane w grupy drobne, fioletowe kwiaty.

Zastosowanie w ogrodzie: Jedna z najpopularniejszych krzewinek ogrodowych. Można wykorzystać ją na rabaty, do dekoracji ścieżek, ogrodzeń i murów. Nadaje się także do uprawy w pojemnikach.

Zastosowanie lecznicze: Kwiat lawendy zaleca się spożywać na poprawę apetytu i przyśpieszenie przemiany materii. Kąpiele z użyciem olejku lawendowego działają odprężająco i uspokajająco.

5. Barwinek pospolity (Vinca minor)

Krzewinka, osiąga do 30 cm wysokości. Barwinek głównie rozrasta się wszerz. Ozdobą są zarówno błyszczące, eliptyczne, zimozielone liście, jak i bardzo drobne, ale liczne fioletowe kwiaty. Kwitnie od kwietnia do sierpnia.

Zastosowanie w ogrodzie: Jedna z najpopularniejszych roślin okrywowych. Dobrze rośnie w cieniu – dlatego to tak wartościowa dekoracja trudnych do zagospodarowania przestrzeni pod koroną drzew i krzewów.

Zastosowanie lecznicze: Ziele barwinka działa rozkurczowo na naczynia krwionośne. Jest wykorzystywane do leczenia nadciśnienia, migreny i choroby wieńcowej. Zewnętrznie sprawdza się do gojenia owrzodzeń i oparzeń.

Fot. [3]

6. Bluszczyk kurdybanek (Glechoma hederacea)

Zielna roślina wieloletnia, dorasta do 25 cm wysokości. Wytwarza miękkie, kanciaste, płożące pędy. Bluszczyk kurdybanek posiada zimozielone liście, które mają nerkowaty lub sercowaty kształt. Kwitnie od marca do kwietnia. Kwiaty są wargowe, osadzone po kilka na krótkich szypułkach. Mają niebieską lub fioletową barwę.

Zastosowanie w ogrodzie: Przez długi czas bluszczyk kurdybanek był zapomniany jako gatunek ozdobny. Występuje w Polsce pospolicie i jest częstym chwastem na trawnikach (zwłaszcza tych w wilgotnych, zaciemnionych miejscach). Od pewnego czasu popularność rośliny rośnie. Uprawia się ją na balkonach, a w ogrodzie traktuje jako uzupełnienie rabat.

Zastosowanie lecznicze: Ziele bluszczyku najczęściej stosuje się przy dolegliwościach układu pokarmowego. Przyspiesza przemianę materii i ułatwia trawienie. Zewnętrznie warto go wykorzystywać do przemywania ran.

7. Chaber bławatek (Centaurea cyanus)

Roślina jednoroczna, dorastająca do 90 cm wysokości. Chaber bławatek ma wzniesiony pokrój. Liście są wąskie, lancetowate. Kwitnie od maja do sierpnia. Podstawowy gatunek wypuszcza kwiaty niebieskie, ale w sprzedaży dostępne są także odmiany kwitnące na biało oraz różowo.

Zastosowanie w ogrodzie: Chaber bławatek wchodzi w skład łąki kwietnej – to jego główne zastosowanie. Ponadto roślinę można wykorzystać do tworzenia dzikich rabat i dekoracji ogrodów skalnych.

Zastosowanie lecznicze: Roślinę najczęściej stosuje się na poprawę stanu skóry oraz w przypadku łupieżu. Napary z kwiatów zaleca się pić na poprawę przemiany materii.

8. Fiołek trójbarwny (Viola tricolor)

Roślina dwuletnia, dorasta do 25 cm wysokości. Ma krzaczkowaty pokrój. Atutem rośliny są kwiaty: duże, obfite i zróżnicowane kolorystycznie. Może kwitnąć od marca do października! (z małymi przerwami).

Zastosowanie w ogrodzie: Gatunek ma uniwersalne zastosowanie – od tworzenia rabat i obwódek, po dekorację suchych murków. Można uprawiać go w pojemnikach na balkonach i tarasach. Kwiaty wykorzystuje się do dekoracji potraw.

Zastosowanie lecznicze: Ziele działa moczopędnie, napotnie i odtruwająco.

Fot. [4]

9. Mięta pieprzowa (Mentha piperita)

Mięta to zioło, które ciągle cieszy się wielką popularnością. Ma wzniesiony pokrój, zwykle osiąga 50-70 cm wysokości. Liście są ząbkowane na brzegach i mocno aromatyczne. Mięta kwitnie od czerwca do sierpnia. Liliowe bądź różowe kwiaty wyrastają w kątach liści. Praktycznie nie wytwarza nasion.

Zastosowanie w ogrodzie: Przydaje się w zielniku, warzywniku i ogrodzie ozdobnym. Odstrasza myszy i nornice. Miętę warto traktować jako uzupełnienie rabat – to gatunek ozdobny z liści.

Zastosowanie lecznicze: Stosowana najczęściej w przypadku dolegliwości układu pokarmowego, np. bólów brzucha. Poprawia trawienie, ale nie można przesadzać z częstotliwością "zabiegu".

10. Rozchodnik ostry (Sedum acre)

Rozchodnik ostry ma płożący pokrój. Jest nieduża – dorasta do 15 cm. Pędy są gęsto ulistnione, pokryte mięsistymi, wałeczkowatymi liśćmi. Kwiaty są drobne, żółte zebrane w baldachogrona. Rozchodnik kwitnie od maja do lipca.

Zastosowanie w ogrodzie: Podstawowy gatunek wykorzystywany do dekoracji ogrodów skalnych. Ponadto nadaje się do zazieleniania suchych terenów, jako roślina okrywowa.

Zastosowanie lecznicze: Ziele rozchodnika w medycynie ludowej pomaga przy oczyszczaniu organizmu ze szkodliwych substancji przemiany materii. Jako lek pobudza pracę jelit i działa napotnie.

Tekst: Michał Mazik, zdjęcia tytułowe i w tekście: [1] yron, Hans Braxmeier, Alina Kuptsova, [2] Ajale, Anna Pismenskova, [3] Hans Braxmeier, Александр Салтановский, [4] boria, WikimediaImages/Pixabay