Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum) jest często spotykany pod wieloma innymi nazwami: dziurawiec pospolity, ruta polna, krzyżowe ziele, arlika, przestrzelon czy ziele boginki. To wieloletnia roślina zielarska należąca do rodziny dziurawcowatych (Hypericaceae). Jest często spotykana w warunkach naturalnych w Polsce. Porasta głównie zarośla, łąki i polany.
Osiąga do 1 m wysokości i tworzy wzniesione, rozgałęzione łodygi. Liście rosną naprzeciwlegle, są małe, eliptyczne lub równowąskie i mają gładkich brzegach. Blaszka liściowa posiada wiele prześwitujących "dziurek", które w rzeczywistości są dużymi komórkami zawierającymi olejek eteryczny.
Kwiaty są żółte, zebrane w baldachogrona. Co ciekawe po zgnieceniu wydzielają czerwony sok. Dziurawiec kwitnie od czerwca do sierpnia. Owocem jest wielonasienna torebka, zawierająca czarne nasiona.
Wymagania i uprawa
Dziurawiec jest dosyć łatwy w uprawie i nie ma dużych wymagań klimatyczno-glebowych. Najlepiej czuje się na stanowisku słonecznym. Dobrze rośnie na zarówno lekkich jak i średnio zwięzłych, przepuszczalnych glebach o odczynie lekko kwaśnym. Dobrze reaguje na nawożenie mineralne.
● Nie przegap: Warsaw Garden Expo 2025 – to tu 18-20 lutego spotkają się miłośnicy roślin i profesjonaliści
Nasiona dziurawca wysiewa się jesienią (w październiku). Wiosną należy przeprowadzić pielenie.
Na polach dziurawiec jest niepożądanym chwastem, gdyż obniża jakość siana.
Zastosowanie
Dziurawiec warto siać w ogrodzie, gdyż oprócz walorów leczniczych, dzięki ładnym, żółtym kwiatom, nada warzywnikowi lub nawet rabatkom interesującego wyglądu.
Lecznicze działanie dziurawca jest znane od starożytności. Ziele dziurawca (na suszenie) zbiera się dwukrotnie w ciągu roku: od połowy czerwca do połowy lipca oraz pod koniec sierpnia. Można je suszyć w warunkach naturalnych osłaniając przed promieniami słonecznymi.
Napary z dziurawca są przydatne w dolegliwościach żołądkowych. Roślina działa moczopędnie, co ułatwia wydalanie szkodliwych produktów przemiany materii. Oprócz tego jest to dobry naturalny środek na stres i bezsenność.
W trakcie przyjmowania zioła należy uważać na słońce – dziurawiec zawiera substancje, które zwiększają wrażliwość skóry na promienie UV, co może doprowadzić do lekkich poparzeń.
Dawniej wierzono, że można produkować z niego talizmany chroniące przed czarami i złem – miał moc odstraszającą.
Z ziela dziurawca można produkować również nalewki.
Ciekawostki
Polska nazwa rośliny wzięła od charakterystycznej budowy jej liści – "podziurawionej" blaszce liściowej. Natomiast nazwy zwyczajowe, takie jak ziele świętojańskie i ziele Świętego Jana, pochodzą od pory pojawiania się kwiatów – około 24 czerwca, czyli na imieniny Św. Jana.
Zdjęcia: Vasil Stefanov, Титаренко Денис, WikimediaImages, annetteJO/Pixabay