Zakładanie warzywnika na działce: krok po kroku

Gdzie założyć warzywnik?

W każdym, nawet najmniejszym ogródku znajdzie się odpowiednie miejsce do uprawy warzyw. Może to być spora doniczka, skrzynia wypełniona ziemią, a nawet worek z podłożem lub oczywiście tradycyjny warzywnik w gruncie (w rzędach, kwaterach, itd). Praktycznie każde miejsce można odpowiednio przygotować – np. wnieść osłony przeciw wiatrom lub użyźnić glebę. Najważniejsze jest jednak dobre nasłonecznienie, bo im więcej słońca, tym plony dorodniejsze i zdrowsze.

1. Wybierz stanowisko, które będzie nasłonecznione przynajmniej przez 6 godzin dziennie. Można wprawdzie założyć warzywnik w półcieniu, jednak liczba gatunków, które znoszą słabsze oświetlenie jest niewielka, a w słońcu świetnie sprawdzą się praktycznie wszystkie. Nie zakładaj warzywnika pod drzewami, bo grządki będą zacienione, a gleba będzie szybko przesychać.
2. Uprawy nie powinny być zbytnio oddalone od domu, by warzywa zawsze było pod ręką, ale warzywnik lepiej założyć w miejscu oddzielonym (np. żywopłotem), nie wyeksponowanym, gdyż grządki nie zawsze będą dekoracyjne.

Jak przygotować glebę pod warzywnik?

Odpowiednie przygotowanie podłoża to klucz do sukcesu i braku późniejszych problemów (głównie w postaci chorób). Glebę trzeba głęboko przekopać szpadlem lub widłami amerykańskimi, robić grudki, wyjąć korzenie i kamienie, a także usunąć wszystkie chwasty, bo późniejsze pielenie będzie bardzo pracho- i czasochłonne. 

Ziemia do uprawy warzyw powinna być:

• żyzna (zasobna w składniki pokarmowe),
• piaszczysto-gliniasta (przepuszczalna, ale wilgotna)
• o odczynie lekko kwaśnym (pH 6-6,5).

Jeśli gleba w ogrodzie jest inna lub słabej jakości, niezbędne będzie jej poprawienie. Najlepiej wzbogacić ją w materię organiczną, która przy udziale mikroorganizmów glebowych zmieni się w cenną próchnicę. Doskonale poprawia ona jakość i właściwości gleby, dzięki czemu ryzyko chorób jest mniejsze. Jesienią (przed założeniem uprawy) można wysypać na powierzchnię gruntu obornik i przekopać go z glebą, by się rozłożył. Można także wykorzystać suszony obornik granulowany (łatwy i gotowy do stosowania przez cały sezon), kompost ogrodowy lub gotowe podłoże z worków.

By warzywa rosły zdrowo i obficie plonowały, trzeba zapewnić im odpowiednie warunki, zgodne z ich indywidualnymi wymaganiami oraz zasadami płodozmianu.

Jakie rośliny uprawiać w warzywniku?

By założyć uprawy będziesz potrzebować odpowiednich nasion lub wyrośniętych sadzonek. Wybór warzyw do samodzielnej uprawy jest ogromny! Do uprawy amatorskiej doskonale nadaje się kilkadziesiąt gatunków warzyw, a co roku pojawiają się nowe odmiany, co daje nam kilkaset różnych roślin do wyboru. W każdym centrum ogrodniczym lub sklepie internetowym bez żadnych problemów można kupić praktycznie każdą roślinę.

Nasiona warzyw odpornych na niską temperaturę wysiewa się już wczesnej wiosny, a termin uzależniony jest od gatunku (zobacz terminarz). Wszystkie informacje o siewie (termin, rozstawa, głębokość) podane są na opakowaniu! Najwcześniej można wysiewać nasiona rzodkiewek, sałaty, szpinaku - tzw. nowalijki, które doskonale nadają się na wczesny zbiór.

Wygodnie jest stosować nasiona otoczkowane substancją zapobiegającą chorobom i nawozem startowym lub umieszczone na specjalnej taśmie, którą wystarczy rozwinąć w prostej linii, a następnie przysypać ziemią. Po skiełkowaniu siewki należy przerwać, by warzywa nie rosły za gęsto. Rozstawa uzależniona jest od gatunku i odmiany, ale można przyjąć zasadę, że im większe warzywa i im dłużej rosną, tym więcej miejsca potrzebują. Warzywa ciepłolubne oraz te o długim okresie wegetacyjnym lepiej wysiewać wcześniej w pomieszczeniu, a do gruntu sadzić dopiero, gry pod rosną. Taki sposób uprawy nazywa się rozsadą.

Poznaj szczegółowe wymagania uprawy grup warzyw

• STRĄCZKOWE (fasola, groch, bób)
• CEBULOWE (cebula, czosnek, szczypiorek, por)
• PSIANKOWATE (pomidor, papryka, bakłażan, ziemniak)
• RZEPOWATE (rzodkiewka, rzodkiew, rzepa)
• LIŚCIOWE (sałaty, cykoria, pietruszka i seler naciowy,  koperek, szczaw, roszponka, rykola, szpinak)
• KAPUSTNE (kapusty, brukselka, brukuły, kalafior, kalarepa, jarmuż)
• KORZENIOWE (marchew, pietruszka, seler, burak)
• DYNIOWATE (ogórek, dynia, cukinia, kabaczek, patison, melon, arbuz)

Jak pielęgnować warzywnik?

1. Odpowiednia pielęgnacja, już od wczesnych faz wzrostu, jest gwarancją obfitego plonowania. Podstawowym zabiegiem pielęgnacyjnym jest odchwaszczanie – musi być jak najczęstszym by nie dopuścić do wzrostu chwastów! Nie wolno dopuścić do ich kwitnienia i wydania nasion, bo gdy się rozsieją, szybko się rozmnożą.
2. Nie można także zapomnieć o podlewaniu, zwłaszcza w upalnych miesiącach. Jeśli gleba zawiera dużo materii organicznej, lepiej gromadzi wilgoć i nie wymaga tak częstego nawadniania, dlatego tak ważne jest odpowiednie przygotowanie podłoża przed założeniem warzywnika!
3. Warzywa intensywnie rosną więc nie można zapomnieć o ich nawożeniu. Najlepiej podsypywać grządki kompostem lub podlewać biohumusem. W razie potrzeby warto zastosować nawozy mineralne, które uzupełnią niedobory pierwiastków.
   
   

Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, zdjęcia tytułowe: Karen Warner / Pixabay, FotoHelin / Depositphotos