Warzywa KORZENIOWE - gatunki i uprawa

Warzywa korzeniowe należą do różnych rodzin botanicznych. Marchew, pietruszka i seler należą do rodziny baldaszkowatych (Umbelliferae), a burak do rodziny komosowatych (Chenopodiaceae).

Wszystkie gatunki są roślinami dwuletnimi. W pierwszym roku uprawy wykształcają korzeń spichrzowy, w drugim roku wyrastają pędy kwiatostanowe.

W uprawie amatorskiej wszystkie warzywa korzeniowe uprawia się w cyklu jednorocznym. Pozostawione w gruncie na zimę, w kolejnym sezonie wypuszczą pęd kwiatostanowy i wytworzą nasiona. W warzywnikach przydomowych najczęściej uprawiana jest marchew oraz burak ćwikłowy.

Częścią jadalną warzyw korzeniowych są zgrubiałe korzenie spichrzowe.

Wymagania warzyw korzeniowych

Warzywa korzeniowe mają długi okres wegetacji oraz umiarkowane wymagania pokarmowe – powinny być uprawiane w drugim roku po oborniku, (seler w pierwszym roku po oborniku). Do ich uprawy nadają się prawie wszystkie gleby o uregulowanych stosunkach wodno-powietrznych.

Wymagania cieplne są zróżnicowane, w zależności od gatunku. Najwyższe wymagania cieplne ma marchew oraz burak ćwikłowy. Spadki temperatury poniżej 0°C powodują ich przemarzanie. Pietruszka i seler znoszą niskie temperatury bez problemów. Pietruszka może nawet zimować w gruncie.

Jeśli w początkowej fazie wzrostu warzyw korzeniowych występują spadki temperatury to może wystąpić zjawisko pośpiechowatości -  t.j. przedwczesne wybijanie w pęd kwiatostanowy.

Warzywa korzeniowe mają także wysokie wymagania wodne i świetlne. Najwyższe wymagania wodne ma marchew i pietruszka. Gleba w ogrodzie powinna być dla nich stale lekko wilgotna. Przesuszenie podłoża może skutkować rozwidlaniem się korzeni u marchwi i pietruszki.

Płodozmian

Dobrym przedplonem dla warzyw korzeniowych są warzywa dyniowate lub kapustne.

Warzywa korzeniowe - z siewu czy z rozsady?

Warzywa korzeniowe uprawia się głównie z siewu wprost do gruntu. Wyjątkiem jest seler, który ze względu na długi okres wegetacji uprawiany jest wyłącznie z rozsady.

Nasiona marchwi wczesnej należy wysiewać już w marcu. Zbiór można przeprowadzać od końca maja do sierpnia. Marchew późną należy wysiewać na przełomie kwietnia i maja, a zbiór przeprowadzamy dopiero w październiku. Nasiona pietruszki korzeniowej wysiewa się do gruntu na przełomie marca i kwietnia, a zbioru dokonuje się na przełomie października i listopada.

Burak ćwikłowy należy wysiewać później – od kwietnia do czerwca. Zbiory przeprowadzamy od czerwca do końca lipca. Rozsadę selera zakłada się w lutym lub w marcu. Czas potrzebny na wyprodukowanie rozsady jest długi – trwa 12 – 13 tygodni. W tym czasie roślinom należy zapewnić wysoką wilgotność i stałą temperaturę (22 – 24°C do wschodów, 16 – 18°C po wschodach w dzień, 14 – 16°C po wschodach w nocy).

Rozsadę selera można także kupić w sprawdzonych centrach ogrodniczych. Nie należy kupować rozsady z niewiadomego źródła (np. na bazarach). Nie mamy wtedy pewności co do odmiany rośliny oraz jej zdrowotności. Nasiona warzyw najlepiej kupować na przełomie stycznia i lutego. W tym czasie w większości supermarketów typu Dom&Ogród rozpoczyna się już sezon na nasiona.

Centra ogrodnicze po zimowym odpoczynku wznawiają swoją działalność już w marcu. Nie należy kupować nasion na wagę! Należy wybierać nasiona renomowanych producentów. Powinny być szczelnie zapakowane w torebki, na których poza nazwą gatunku i odmiany są informacje o terminie wysiewu, wielkości rośliny, pielęgnacji i terminie zbioru.

Pielęgnacja warzyw korzeniowych

Warzywa korzeniowe nie wymagają szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych, poza częstym odchwaszczaniem i podlewaniem.

Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, zdjęcie tytułowe: Sergey Klimkin - Pixabay.com