TOP 10 najlepszych warzyw do uprawy w doniczce

Fot. Jill Wellington/Pixabay

Pomidory koktajlowe
(Solanum lycopersicum)

Drobnoowocowe odmiany pomidora zwyczajnego znacznie lepiej niż te tradycyjne nadają się do uprawy balkonowej – mają mniejsze wymagania.

Uprawa: Lubią stanowiska dobrze oświetlone i żyzne, próchnicze podłoża. Rozsadę przygotowuje się wczesną wiosną w pomieszczeniu. Sadzonki można przenosić na balkon od drugiej połowy maja. Rozstawa wynosi 30 cm (w standardowej skrzynce balkonowej zmieszczą się więc najwyżej dwie sadzonki). Donice powinny mieć głębokość 20–25 cm. Pomidory wymagają regularnego podlewania i nawożenia (najlepiej nawozem z borem). Prowadzi się jeden pęd główny i kilka bocznych – wtedy rośliny najobficiej plonują.

Zastosowanie: Tradycyjnie do sałatek, kanapek, jako dekoracja dań. Idealne na surowo.

Dowiedz się więcej o uprawie pomidorów w doniczkach

Fot. Flora Dania

Papryka ostra
(Capsicum annum)

Czyli różne gatunki i odmiany papryki, które mają owoce o bardzo ostrym smaku.

Uprawa: Uprawia się je z rozsady. To warzywa ciepłolubne – sadzonki można wystawiać na balkon od drugiej połowy maja. Podłoże powinno być lekko wilgotne – uważaj, by go nie zalać. Paprykę warto zasilać nawozem bogatym w mikroelementy. Uszczykuj wierzchołki, aby pobudzić krzewienie.

Zastosowanie: Wszechstronne (owoce je się na surowo, zapieka itp.), idealne do kuchni meksykańskiej.

Dowiedz się więcej o uprawie papryczki w doniczce

Fot. Andrina Eyles/Pixabay

Słonecznik bulwiasty
(Helianthus tuberosus)

Słonecznik bulwiasty, znany także jako topinambur, jest łatwy w uprawie – także na balkonie, ale z uwagi na wysoki wzrost, wymaga dużo miejsca.

Uprawa: Lubi słoneczne stanowiska i żyzne gleby (np. uniwersalną ziemię wymieszaną z piaskiem w proporcji 3:1). Nasiona wysiewa się wczesną wiosną. Potrzebuje dużego pojemnika (głębokości przynajmniej 25 cm). Wymaga regularnego podlewania – nie można przesuszyć bryły korzeniowej ani jej zalać. Dokarmia się go co 3–4 tygodnie nawozem wieloskładnikowym (dobry jest na bazie humusu). Wysokie egzemplarze wymagają podpór. W uprawie w glebie jest mrozoodporny, ale w pojemnikowej wymaga zabezpieczenia na zimę lub przeniesienia do pomieszczenia.

Zastosowanie: Bulwy wykorzystuje się w kuchni po obróbce termicznej i jako roślinę leczniczą. Polecany w diecie dla cukrzyków.

Dowiedz się więcej o uprawie topinamburu

Fot. Rasbak/Wikimedia Commons ↓

Fasola wielokwiatowa
(Phaseolus coccineus)

Potrzebuje więcej miejsca, więc poleca się ją na większe balkony. Wybierz odmianę tyczną.

Uprawa: To warzywo ciepłolubne – może być na zewnątrz tylko, jeśli minie ryzyko przymrozków. Wymaga regularnego podlewania, dość intensywnego nawożenia (najlepiej nawozem wieloskładnikowy) i mocnych podpór (np. bambusowych tyczek). Rośliny można prowadzić także na sznurach.

Zastosowanie: Młode strączki można jeść na surowo, dojrzałe – po obróbce cieplnej.

Fot. Chang Min SHIN/Pixabay

Wilec ziemniaczany
(Ipomoea batatas)

Słodki ziemniak (batat) to dosyć nowe warzywo w Polsce. Szybko jednak zyskuje popularność. Tak jak w przypadku ziemniaka jadalna jest część podziemna – bulwy – dlatego rośliny sadzi się w obszernych i głębokich pojemnikach.

Uprawa: Wymaga stanowisk słonecznych, bezwietrznych. Roślina jest wrażliwa na przymrozki – bulwy należy sadzić po 15 maja. Batat wymaga regularnego podlewania, jest wrażliwy na przesuszenie. Prowadzi się go na podporach.

Zastosowanie: Bulwy można smażyć, dusić lub gotować. Bulwy po zbiorze należy pozostawić na kilka dni, aby obeschły.

Fot. Hans Braxmeier/Pixabay

Sałata masłowa
(Lactuca sativa)

Bardzo łatwa w uprawie, ma krótki okres wegetacyjny. Nasiona można wysiewać kilkukrotnie, dzięki czemu liście zbiera się przez cały sezon.

Uprawa: Nasiona wysiewa się do skrzynek w marcu i kwietniu. Przez cały okres uprawowy należy ją regularnie podlewać. Najlepsze dla niej jest stanowisko słoneczne, bezwietrzne i żyzne gliniasto-piaszczyste podłoże. Warto ją sporadycznie dokarmiać nawozem organicznym. Nie przesadzaj z nawozem azotowym – nadmiar odkłada się w liściach w szkodliwej formie (dotyczy to także innych warzyw liściowych).

Zastosowanie: Warzywo spożywane głównie na surowo jako dodatek do dań.

Fot. Atilin/Wikimedia Commons ↓

Endywia
(Cichorium endivia)

Uprawa: Można ją wysiewać późną wiosną, a nawet na początku lata (na zbiór jesienny). Jest łatwa w uprawie i nie wymaga szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych. Najważniejsze – regularne podlewanie. Nasiona wysiewa się w żyznym, próchnicznym podłożu. Na 2–3 tygodnie przed zbiorem sadzonki warto bielić (zasłaniając naczyniami nieprzepuszczającymi światła). Roślina wytrzymuje lekkie przymrozki.

Zastosowanie: Tak jak innych sałat liściowych.

Fot. cristina.sanvito/Flickr ↓

Rukola
(Eruca vesicaria)

Nazywana także rokiettą siewną. Można ją uprawiać na balkonie, a nawet na parapecie.

Uprawa: Lubi miejsca częściowo osłonięte – na pełnym słońcu może za szybko zakwitnąć (liście mają wtedy gorszy smak). Nie ma szczególnych wymagań glebowych. Nasiona można wysiewać „na raty”, tak jak rzodkiewkę. Wymaga regularnego podlewania. Rukolę warto sporadycznie dokarmiać, np. nawozem humusowym.

Zastosowanie: Jej pikantne liście zbiera się na bieżąco. Dobry dodatek do sałatek, zup, kanapek i sosów.

Fot. WikimediaImages/Pixabay

Roszponka
(Valerianella locusta)

Uprawa: Uprawia się ją podobnie jak endywię – nasiona wysiewa się od czerwca przez całe lato (wtedy dostarcza świeżej zieleniny jesienią, a nawet po przymrozkach). Zbiór najczęściej wypada po 3 miesiącach od siewu. Roszponka może rosnąć zarówno nasłonecznionych, jak i zacienionych balkonach. Nie wymaga dużych pojemników. Warto ją bielić na 2–3 tygodnie przed zbiorem.

Zastosowanie: Dobra „przyprawa” do wielu potraw – nadaje im pikantnego smaku.

Fot. virginie-l/Pixabay

Seler naciowy
(Apium graveolens var. dulce)

Uprawa: Seler naciowy uprawia się z rozsady. Sadzonki przenosi się na miejsce stałe pod koniec maja lub na początku czerwca. Najważniejszym zabiegiem pielęgnacyjnym jest podlewanie. Wystarczy średniej wielkości pojemnik (o głębokości 20–25 cm).

Zastosowanie: Nać można stosować na surowo do sałatek lub koktajli, a także na ciepło - dusić, smażyć i dodawać do zup.