Ozdobna papryczka = jadalna papryczka
Papryka roczna (Capsicum annuum) znana jest także jako pieprzowiec roczny, pieprzowiec ostry, pieprz chilijski, pieprz turecki, pieprz hiszpański – jednak my (parapetowi ogrodnicy) nazywamy ją po prostu papryką ozdobną.
Jest ona karłową odmianą dobrze nam znanej jadalnej papryki słodkiej i chilli. Papryczki ozdobne można je uprawiać z nasion lub kupić już owocujące okazy.
Jadalne i ozdobne papryczki
Owoce zamiast kwiatów
Domowa papryczka pochodzi z tropikalnych terenów Ameryki, skąd została przywieziona do Europy przez portugalskich żeglarzy w XV wieku. Szybko zdobyła popularność i już 100 lat później w Hiszpanii i we Włoszech ozdobne małe papryczki były uprawiane jako rośliny doniczkowe, zdobiące okna domów.
Choć mają małe, niepozorne, białe kwiaty i mało dekoracyjne ciemnozielone liście, to ich prawdziwą ozdobą są drobne, ale bardzo liczne owoce. Mają błyszczącą skórkę i różne kolory – w miarę dojrzewania zmieniają kolory (w zależności od odmiany) – od kremowobiałego, poprzez żółty, pomarańczowy, czerwony, na fioletowym kończąc. Dodatkowo mają także różne kształty – kuliste, walcowate lub najbardziej popularne – spiczaste.
Najpopularniejsze odmiany to: 'Christmas Greeting' oraz 'Fiesta' – tworząca spiczaste papryczki, zmieniających barwę w trakcie dojrzewania. Dojrzewają jesienią i zimą, dlatego w Ameryce Północnej bywają czasem nazywane pieprzem lub papryczką Bożonarodzeniową. W Polsce nie zyskały jeszcze popularności jako świąteczne rośliny i zwykle pojawiają się w sprzedaży dopiero od lutego (już w pełni owocowania). Mogą być pikantnym prezentem na Walentynki.
Piekło w gębie
Jadalne ale... OSTRE!!!
Owoce ozdobnych papryczek są jadalne... ale bardzo ostre, gdyż zawierają dużo kapsaicyny – alkaloidu odpowiedzialnego za piekący smak w ustach. Łacińska nazwa papryki – Capsicum pochodzi od greckiego słowa – kapto (gryźć). Kapsaicyna w bardzo dużym stężeniu może być groźna, używana jest jako środek do samoobrony (gaz pieprzowy).
Może podrażniać przewód pokarmowy, a także wywołać alergie, dlatego papryczki nigdy nie powinny znaleźć się w rękach dzieci! Warto także dodać, że wszystkie jej zielone części są trujące! Pamiętajmy, że rośliny te pełnią przede wszystkim funkcję ozdobną – jeśli zależy nam na pikantnych papryczkach do jedzenia najlepiej kupić doniczkowe chili (uprawia się je tak samo).
Psianka |
Papryczka |
Jadalna Capsicum i trujące Solanum
Papryczki (Capsicum) należą do rodziny psiankowatych (Solanaceae), podobnie jak ziemniaki, pomidory, bakłażany oraz bardzo podobne do papryczek – psianki paprykowe (Solanum pseudocapsicum).
Psianki posiadają kuliste, drobne i kolorowe owoce, które są bardzo trujące, gdyż zawierają niebezpieczną dla człowieka solaninę (znajduje się ona także w zielonych ziemniakach i niedojrzałych pomidorach). Może spowodować poważne zatrucie pokarmowe.
Uprawa na parapecie
Krok po kroku: jak pielęgnować papryczkę?
1. Wybierz roślinę dobrze rozkrzewioną z dużą liczbą owoców. Liście powinny być żywo zielone i nie powinny więdnąć.
2. Ustaw ją w jasnym, słonecznym i przewiewnym miejscu. Słońce jest konieczne do dojrzewania owoców – rośliny wymagają kilkugodzinnego, intensywnego nasłonecznienia dziennie!. W zimie temperatura nie może być niższa niż 13 stopni, ani wyższa niż 21). Latem można ją wystawić na zewnątrz (sprzyja to zapylaniu kwiatów). Gdy ma za gorąco – liście więdną i opadają.
3. Podlewaj umiarkowanie i często, tak aby ziemia w doniczce była stale lekko wilgotna, ale nie mokra – woda nie może zalegać w podstawce! Na niedobór wilgoci reaguje zrzucaniem kwiatów i owoców, gdy stoi w wodzie szybko gniją jej korzenie.
4. Od początku kwitnienia (przez cały czas owocowania) zasilaj raz na tydzień nawozem uniwersalnym lu nawozem do pomidorów.
5. Po zakończeniu owocowania papryczkę wyrzucamy (w uprawie jest traktowana jako roślina jednoroczna, w naturze jest rośliną wieloletnią). Przed wyrzuceniem, z owoców pobieramy nasiona. Wysiewamy w marcu do skrzynek lub wielodoniczek. Zaczną kiełkować po 2-3 tygodniach w temperaturze około 18-25 stopni, a rośliny zaczną owocować 3-4 miesiące od siewu.
Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, zdjęcia w tekście i tytołowe: Flora Dania
Artykuł ukazał się w magazynie Czas na Wnętrze |