Torf od lat był powszechnie stosowany jako dodatek do podłoża ogrodniczego. Jest lekki, poprawia strukturę gleby i zatrzymuje wilgoć. Jednak jego stosowanie budzi coraz większe kontrowersje ze względu na negatywny wpływ na środowisko. Wraz ze wzrostem świadomości ekologicznej, wielu ogrodników poszukuje alternatyw. Jakie są opcje? Czy możemy znaleźć zamienniki, które będą korzystne zarówno dla roślin, jak i dla planety? Przyjrzyjmy się bliżej tej sprawie.
Dlaczego nie stosować torfu?
Przez lata torf był niezastąpionym składnikiem podłoży ogrodniczych. Lekki, przewiewny, o odpowiednim pH i zdolności do magazynowania wody – wydawał się idealny. Nic dziwnego, że producenci i ogrodnicy pokochali ten naturalny surowiec. Jednak z biegiem czasu coraz głośniej mówi się o negatywnym wpływie wydobycia torfu na środowisko.
Torfowiska to niezwykłe obszary, które pełnią ważną rolę w przyrodzie. Są jak gąbki, które chłoną wodę deszczową, zapobiegając powodziom. Dodatkowo, magazynują ogromne ilości dwutlenku węgla, pomagając w walce z globalnym ociepleniem. Niestety, wydobycie torfu niszczy te delikatne ekosystemy, prowadząc do utraty bioróżnorodności i zaburzenia równowagi w przyrodzie.
Proces jego wydobycia powoduje:
-
Uwalnianie CO₂ – torfowiska pochłaniają dwutlenek węgla, a ich niszczenie przyczynia się do zmian klimatycznych.
-
Degradację siedlisk – torfowiska są domem dla wielu rzadkich gatunków roślin i zwierząt, a ich eksploatacja prowadzi do utraty bioróżnorodności.
-
Długotrwały proces odnawiania – torf powstaje przez setki, a nawet tysiące lat, więc jego zasoby nie mogą być szybko odtworzone.
Dodatkowo, torf stosowany w ogrodnictwie nie dostarcza znaczących ilości składników odżywczych, przez co ogrodnicy często muszą stosować dodatkowe nawozy. Wszystko to sprawia, że poszukiwanie alternatyw dla torfu staje się nie tylko korzystne, ale wręcz konieczne.
Czego można użyć zamiast torfu?
Na szczęście istnieje kilka skutecznych zamienników torfu, które spełniają podobne funkcje, a jednocześnie są bardziej zrównoważone środowiskowo.
Kompost
Kompost to „czarne złoto” ogrodnika. Bogaty w mikroorganizmy, poprawia jakość gleby, wspomaga retencję wody i dostarcza roślinom składników odżywczych. Regularne uzupełnianie kompostu w glebie poprawia jej strukturę i żyzność. Można go uzyskiwać z odpadków kuchennych, liści, skoszonej trawy i innych materiałów organicznych, co czyni go wyjątkowo ekologicznym wyborem.
Włókno kokosowe
To jeden z najlepszych zamienników torfu. Jest produktem ubocznym przetwórstwa kokosa i posiada znakomite właściwości magazynowania wody. Ma optymalne pH (około 6,0), co czyni go odpowiednim dla większości roślin. Ponadto jest odnawialnym surowcem i nie przyczynia się do degradacji ekosystemów. Co więcej, włókno kokosowe jest trwałe i dłużej zachowuje swoje właściwości w porównaniu do torfu.
Materiały drzewne (włókno drzewne, trociny, kora)
Drewno i jego przetworzone formy mogą być częściowym zamiennikiem torfu. Ich niski poziom pH sprawia, że szczególnie dobrze sprawdzają się przy uprawie roślin kwasolubnych, takich jak rododendrony czy azalie. Jednak nie wszystkie produkty drewniane są ekologiczne – warto upewnić się, że pochodzą z odnawialnych źródeł. Kompostowana kora drzewna może również poprawiać strukturę gleby, a dodatkowo działa jako ściółka, pomagając w zatrzymywaniu wilgoci.
Gotowe podłoże beztorfowe
Na rynku dostępne są specjalne mieszanki podłoży beztorfowych, które składają się z odpowiednio dobranych komponentów, takich jak kompost, włókno kokosowe, kora drzewna czy perlit. Są one dostosowane do różnych rodzajów upraw i zapewniają odpowiednią strukturę gleby, wilgotność oraz składniki odżywcze, eliminując konieczność stosowania torfu.
Zdjęcie tytułowe: brizmaker / Adobe Stock
Ochrona przed mrozem 
Choroby i szkodniki 
Nawozy 
Ziemia / podłoża 
Chwasty 
Środki ochrony roślin 
Ogród bez chemii 
Gryzonie 
Insekty domowe 
