Borówka wysoka (Vaccinium corymbosum)
Spis treści
Borówka wysoka (Vaccinium corymbosum) zwana częściej borówką amerykańską lub jagodą amerykańską, to wysoki krzew należący do rodziny wrzosowatych (Ericaceae). Pochodzi z Ameryki Północnej, gdzie w naturalnych warunkach porasta wilgotne torfowiska. Jest powszechnie uprawiana na całym świecie jako wartościowy krzew owocowy.
Wygląd borówki wysokiej
W zależności od odmiany krzewy dorastają do 2-3 m wysokości. Pędy są wzniesione, proste i silnie rozgałęzione. Liście borówki są skórzaste, eliptyczne, z reguły całobrzegie (u niektórych odmian lekko ząbkowane).
Borówka amerykańska kwitnie w maju i czerwcu. Kwiaty borówki są drobne, białe i tworzą kwiatostany zebrane w grona. Owoce dojrzewają stopniowo od początku lipca do końca września (zależnie od odmiany). Są to ciemnoniebieskie jagody pozorne. Są podobne do owoców borówki czarnej (leśnej jagody), ale są znacznie większe – potrafią osiągać nawet 4 cm średnicy i mają jasny, woskowy nalot.
Borówka wysoka ma płytki system korzeniowy.
Wymagania i uprawa borówki wysokiej
Uprawa borówki amerykańskiej w ogrodzie jest umiarkowanie trudna. Najlepiej aby borówka amerykańska była sadzona na stanowisku słonecznym i osłoniętym od wiatru. Należy unikać miejsc gdzie mogą pojawiać się zastoiska mrozowe oraz gdzie gromadzi się woda ponieważ może wtedy osłabić się i chorować. Jest dostatecznie mrozoodporna – wytrzymuje spadki temperatury do -25 °C (strefa mrozoodporności 5B).
Borówka amerykańska to roślina kwasolubna, dlatego podłoże musi mieć kwaśne (niskie pH 3,8-4,8). Najlepiej też, aby gleba była lekka i przepuszczalna oraz zasobna w składniki pokarmowe i próchnicę. Borówka jest bardzo wrażliwa na brak wody.
Krzewy te są dostępne w sprzedaży doniczkowej przez cały sezon ale warto wiedzieć, że sadzenie borówki amerykańskiej najlepiej przeprowadzać wczesną jesienią, by miały czas wzmocnić system korzeniowy i bezpiecznie przezimować. Wybieramy miejsce z dużą ilością słońca, a dołek w który sadzimy krzew wypełniamy odpowiednią ziemią do borówki.
Są ścisłe zasady, co do tego jak i kiedy zbierać borówkę amerykańską. Z krzewów zrywa się jedynie owoce w pełni dojrzałe starając się robić to w taki sposób, by na skórce jagód w jak największym stopniu pozostał ich srebrzysty nalot. Zbiór wykonuje się systematycznie wraz z ich dojrzewaniem.
Pielęgnacja borówki wysokiej
By borówka amerykańska miała dużo słodkich i smacznych owoców należy zapewnić jej odpowiednie warunki glebowe. Najlepsze podłoże i nawóz do borówki muszą mieć kwaśny odczyn oraz być bogate w związki wspomagających kwitnienie i owocowanie. Nawożenie borówki amerykańskiej zaczynamy wiosną (początek maja), a częstotliwość zależy od wybranego preparatu. W uprawie amatorskiej zalecane są powszechnie dostępne specjalnie nawozy do borówek.
Przycinanie borówki amerykańskiej powinno się przeprowadzać raz w roku, w lutym i marcu. Bez tego zabiegu borówki wysokie tworzą słabe przyrosty, na których tworzy się mało pąków kwiatowych. Cięcie pielęgnacyjne polega na usuwaniu chorych, słabych i wypaczających pokrój gałęzi. Krzew z reguły prowadzimy tak, by miał 6-8 pędów głównych.
Zabiegiem niezbędnym w chłodniejszych regionach kraju jest ochrona borówki przed mrozem. Bezpiecznie zimowanie borówki amerykańskiej opiera się głównie na jej osłanianiu agrowłókniną zimową lub innym materiałem przed nadejściem zimowych ujemnych temperatur.
Szkodniki i choroby borówki wysokiej
Choroby i szkodniki borówki amerykańskiej pojawiają się głównie wtedy, gdy roślina nie jest dostatecznie podlewana i nie ma zapewnionego odpowiednio kwaśnego podłoża. Jednym z wyraźnych objawów takiego stanu rzeczy są czerwone liście borówek. Należy wtedy sprawdzić pH podłoża i w razie potrzeby szybko zakwasić ziemię pod borówką.
Czerwieniejące liście mogą też oznaczać choroby takie jak zgorzel pędów lub zgniliznę korzeni. W takim przypadku należy użyć uniwersalnych preparatów grzybobójczych (fungicydów).
Szkodnikami, które mogą atakować borówki wysokie to przede wszystkim mszyce, szpeciel pączkowy borówki czy pryszczarek borówkowiec. Gdy zaobserwujemy ich obecność warto zastosować ekologiczne środki ochrony roślin.
Niestety kolejnymi uciążliwymi szkodnikami w uprawach borówek amerykańskich są ptaki. Bardzo chętnie (i szybko) zjadają dojrzałe owoce wprost z krzewów. Ptaki, które zjadają borówki to m.in. sójki, szpaki, drozdy, wróble. By chronić przed nimi owoce na krzewy zakłada się siatki o drobnych oczkach.
Zastosowanie borówki wysokiej
Borówki amerykańskie, pomimo iż posiadają wiele walorów ozdobnych, to przede wszystkim popularne krzewy owocowe. Najczęściej sadzi się je więc w miejscach przeznaczonych na jagodnik lub niewielki sad. Jeśli jednak chcemy, by pełniły w ogrodzie również funkcje dekoracyjne warto pamiętać, że borówki amerykańskie są szczególnie ozdobne jesienią, gdy ich liście przebarwiają się na pomarańczowo i czerwono.
Planując i wybierając, co posadzić obok borówki, warto zwrócić uwagę na to, by mieć łatwy dostęp do krzewu. Dobrym towarzystwem dla borówek wysokich są rośliny lubiące lub dobrze znoszące kwaśne podłoże, np. brzozy, magnolie, różaneczniki i różne iglaki (świerki, sosny, żywotniki).
Warto jeść borówki amerykańskie, bo są pyszne i zdrowe. Zawierają dużo cukrów, soli mineralnych, witamin i innych składników biologicznie czynnych – m.in. zmniejszające w organizmie poziom "złego" cholesterolu. Są doskonałe dla diabetyków. W trakcie sezonu, borówki są zjadane najchętniej w nie przetworzonej postaci, a w pozostałej części roku popularnością cieszą się przetwory takie jak np. sok z borówki, dżemy czy jogurty.
Ciekawe odmiany borówki wysokiej
Polecane odmiany borówki amerykańskiej do uprawy w ogrodach przydomowych należą głównie do roślin wyhodowanych w naszym kraju ale warto wiedzieć, że większość z 450 odmian tego gatunku powstało w USA.
- 'Patriot' – owoce są duże, wyraźnie spłaszczone, jędrne; odmiana plonuje bardzo obficie (z jednego dorosłego krzewu można zebrać nawet do 9 kg owoców)
- 'Cabernet Splash' – liście ciemno czerwone (w kolorze ciemnego wina); owoce średniej wielkości, kuliste
- 'Pink Lemonade' – różowe owoce! (uprawa różowej borówki nie jest trudna i nie różni się od pielęgnacji klasycznych odmian)
Gdzie kupić sadzonki borówki wysokiej?
Borówki wysokie kupuje się głównie w formie ukorzenionych sadzonek w doniczkach albo z gołym korzeniem, które sadzi się jesienią. Można je znaleźć w ogrodniczych sklepach stacjonarnych oraz internetowych praktycznie przez cały sezon. Wśród sklepów online można wymienić:
- DrzewkaOwocowe24.pl
- plumeria.pl
- GradinaMax.pl
- Szkółka Drzew i Krzewów Ozdobnych Szotek
- Sklep.ZielonyOgrodek.pl
Ciekawostki
Polska jest największym producentem borówki w Europie, a producenci w naszego kraju są znani z najwyższych standardów jakości tych owoców.
Owoce borówki wysokiej posiadają bardzo dużo antyoksydantów – związków chroniących przed wolnymi rodnikami (jedne ze związków sprzyjającym rozwojowi nowotworów), dlatego jest zalecana w diecie osób leczących się na raka. Obecność tych związków to tylko jeden z powodów, dla których borówki amerykańskie zaliczane są do superfoods.
Co jeszcze warto wiedzieć o borówce wysokiej?
Zdjęcia: Samuele Schirò, zasilvape, _Alicja_, ImAPuzzle/Pixabay
TEMATY NA CZASIE 
Komentarze