Sumak octowiec (Rhus typina) znany też jako sumak odurzający. należy do rodziny nanerczowatych (Anacardiaceae). Pochodzi z Ameryki Północnej, z terenów klimatu umiarkowanego skąd szybko rozpowszechnił się jako popularna roślina ogrodowa.
Sumak octowy jest małym drzewkiem cenionym za egzotyczny wygląd. Jest roślina dwupienną (rzadko poligamiczna – czyli częściowo jednopienna), krótkowieczną (żyje do 30 lat), może być jedno lub wielopienny.
Ma bardzo szybki i mocny wzrost. Jego pędy są charakterystycznie, gęsto, brązowo owłosione. Złożone liście osiągają do 50 cm długości. Są zielone, pierzaste i złożone z 20-30 mocno powcinanych listków. Od spodu mocno owłosione. Są znane z pięknego przebarwiania się jesienią na kolor jaskrawoczerwony.
Kwiaty sumaka octowca są zielonkawe i nektarodajne. Ozdobne są także owoce, które występujące u okazów żeńskich.
Wymagania i uprawa
Drzewo to najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym. Ma bardzo małe wymagania w stosunku do podłoża – preferuje gleby słabe, piaszczyste oraz toleruje nawet mocne zasolenie.
Sumak octowiec jest odporny na mrozy i zanieczyszczenie powietrza.
Jego wadą jest ogromna ekspansywność, która przejawia się w dużej liczbie pędów odrostowych. Próba usunięcia odrostów sumaka w sposób mechaniczny, tylko pobudza ich wzrost.
Zastosowanie
Sumak jest obecnie bardzo wszędobylską rośliną – jest często sadzony w ogrodach przydomowych, parkach, na osiedlach i pomimo uciążliwego krzewienia się przez odrosty korzeniowe rośliny jest bardzo lubiany przez wielu ogrodników.
Roślina jest znana w medycynie ludowej ze swoich właściwości antyseptycznych, ściągających jak też wspomagających laktację. Często możemy ją znaleźć w przypisach dotyczących homeopatii.
Owoce sumaka są jadalne ale bardzo kwaśne i zawierają dużo tanin (cierpkich w smaku substancji, które uwalniają się w trakcie gotowania). W niektórych regionach robiono z nich ocet (stąd nazwa gatunkowa).
Sumak to roślina barwierska
Inne odmiany i gatunki
- 'Dissecta' (syn. 'Laciniata') – liście charakterystycznie mocno wcinane
- 'Tiger Eyes' (syn. 'Bailtiger') – wolny wzrost (prawie nie ma odrostów), do 2 metrów; liście mocno powcinane (jak u 'Dissecta'); młode liście jasnozielone potem żółte
- Sumak szkarłatny (Rhus glabra) – bardzo podobny do sumaka octowca; brak owłosienia, cieńsze listki, białawe kwiatostany
- Sumak aromatyczny (Rhus aromatica) – liście złożone, trzylistkowe, po roztarciu charakterystycznie pachnące cytryną, bardzo rzadko spotykany w ogrodach w Polsce
Ciekawostki
Nazwa sumak pochodzi z arabskiego summaq co oznacza "ciemnoczerwony". Barwnik o takiej barwie pozyskuje się głównie z gatunku sumak garbarski (Rhus coriaria). Co ciekawe, z różnych części sumaków można pozyskać różne kolory – z korzeni żółty, z opadniętych liści brązowy, z pędów (łyka) pomarańczowy, po gotowaniu owoców czarny – używany jako tusz.
Zdjęcia: katunchik/CC BY-SA 2.0/Flickr, Shirley Hirst/Pixabay, "Sumac plant"/nayukim/CC BY 2.0