Klon jawor (Acer pseudoplatanus) należy do rodziny mydleńcowatych (Sapindaceae). W środowisku naturalnym występuje pospolicie w Europie i Azji.
Jawor to okazałe drzewo osiągające 30-40 m wysokości. Korona jest regularna, jajowata i zaokrąglona u góry. Pień drzewa jest masywny, długi i prosty. Kora początkowo gładka, później łuszczy się płatami. Ma szarą barwę i często porastają ją porosty i mchy. Liście klonu są wyraźnie długoogonkowe, mają dłoniasty kształt z pięcioma klapami (3 górne klapy są jednakowej wielkości). Na brzegach są dość regularne gruboząbkowane. Matowe, spodem szarawe mogą posiadać włoski na nerwach. Przebarwiają się jesienią na żółto.
Klon jawor kwitnie w kwietniu i maju. Zielonkawożółte kwiaty tworzą długie, zwisające wiechy. Owocem jest kulisty orzeszek ze skrzydełkami (skrzydlak). Dojrzewa od września do października.
Wymagania i uprawa
Jawor ma nieco wyższe wymagania od klonu zwyczajnego. Można uprawiać go na stanowiskach słonecznych i częściowo zacienionych. Jest wytrzymały na silne wiatry i mrozy. Preferuje podłoża średnio żyzne, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne. Znosi gorsze typy gleb poza suchymi i podmokłymi. Jest średnio wytrzymały na suszę i zanieczyszczenia powietrza.
Młode okazy wymagają podlewania w czasie susz. Klony uprawiane na słabszych glebach warto dokarmiać nawozami organicznymi. Aby ograniczyć parowanie wody z podłoża, zaleca się stosować ściółkę.
Klony rozmnaża się przez sadzonki pędowe lub szczepienie. Rzadziej przez wysiew nasion. Sadzonki umieszcza się w gruncie jesienią lub wiosną.
Zastosowanie
Drzewa chętnie wykorzystuje się do tworzenia wysokich szpalerów i alei. Klon jawor dobrze wygląda także jako pojedynczy soliter. Nadaje się w szczególności do ogrodów wiejskich i zieleni miejskiej. Jest często spotykany w parkach.
Przykładowe odmiany
- 'Leopoldii' – (zdj. 3, 4) pstrokate, kremowo-zielone liście
- 'Prinz Handjery' – (zdj. 5) wys. 4-5 m, liście młode łososiowo zabarwione, dojrzałe bardzo jasne z purpurowym spodem
- 'Atropurpureum' – ciemne liście zabarwione na czerwono
- 'Sunshine' – młode liście wiosną są intensywnie żółte lub nawet pomarańczowe
Tekst: Redakcja ZielonyOgródek.pl, zdjęcia: Willow/CC BY 2.5/Link; Willow/CC BY-SA 2.5/Wikimedia Commons; iVerde