Jakie klony wybrać do ogrodu?
Polecane gatunki i odmiany
Do najbardziej znanych i powszechnie sadzonych zaliczyć można z pewnością klon zwyczajny (Acer platanoides), klon jesionolistny (Acer negundo), klon polny (Acer campestre) oraz ich ciekawe odmiany. Zwykle są to jednak wysokie, rozłożyste drzewa, często rosnące wzdłuż ulic, w parkach lub nawet dziko. Z tego względu, do ogrodów najkorzystniej jest wybrać ciekawe odmiany o barwnych liściach i zaokrąglonej koronie, często szczepione na niewysokim pniu (2-2,5 m) i dzięki temu nie rozrastające się tak mocno, jak podstawowy gatunek. Do ogrodów przydomowych z tej grupy warte polecenia są między innymi:
- klon zwyczajny 'Globosum' (okrągła korona i zielone liście), 'Golden Globe' (kulisty pokrój i złoto-żółte liście), 'Novush' (ciekawa krzaczasta wolno rosnąca forma i mniejsze liście), 'Crimson Sentry' (średniej wielkości drzewo o karminowo-bordowych liściach)
- klon jesionolistny 'Auratum', 'Kelly`s Gold' (złoto-żółte lub zielono-żółte liście), 'Aureomarginatum' i 'Variegatum' o liściach z efektownymi obrzeżeniami liści w kolorze żółtym i kremowym oraz 'Flamingo' o liściach z różowo-białym przebarwieniem na brzegu.
- szczepione formy klona polnego – 'Carnival' (ładne, nieduże liście z biało-kremowym obrzeżeniem) oraz 'Nanum' (zielone liście i zaokrąglona korona)
W większych (dużych) ogrodach lub w parkach, gdzie jest dużo przestrzeni można posadzić mocniej rosnące odmiany klona zwyczajnego, np. 'Drummondii' (liście z kremowym lub białym obrzeżeniem oraz bordowolistne 'Fassens Black' i 'Royal Red'.
Do niewymagających oraz dekoracyjnych i niewysokich klonów należą także klon tatarski (Acer tataricum) odm. ginnala (trójklapowe liście pięknie przebarwiające się na czerwono jesienią) i klon pensylwański (Acer pensylvanicum) (zielonkawo-biała, prążkowana kora i ładnie przebarwiające się na żółto liście).
Dlaczego warto wybrać klony palmowe do ogrodu?
Bardziej dekoracyjne i wymagające klony
Z pewnością najbardziej dekoracyjne i poszukiwane do uprawy w ogrodach są pochodzące z Dalekiego Wschodu liczne odmiany klona palmowego (Acer palmatum) o różnych pokrojach, brawach liści i wysokościach. Zawracają uwagę przede wszystkim ich niezwykle dekoracyjne, klapowane, mniej lub bardziej powcinane liście oraz często rozłożysty, parasolowaty, malowniczy pokrój. Najlepiej prezentują się posadzone przy zbiorniku wodnym, w ogrodzie w stylu japońskim, a także w pojemnikach.
Wyhodowano bardzo wiele odmian klona palmowego, ale najbardziej popularne to między innymi:
- 'Atropurpureum' – liście bordowe, klapowane, dorasta do kilku metrów wysokości,
- 'Bloodgood' – liście gębko powcinane, ciemno purpurowo-czerwone, osiąga około 3 m wysokości,
- 'Garnet' – liście powcinane, czerwone, dorasta do 2-3 m,
- 'Butterfly' – liście drobniejsze niż u gatunku i z białoróżowym obrzeżeniem; osiąga około 3 m,
- 'Crimson Queen' – parasolowaty pokrój i bordowe, mocno powcinane liście; osiąga ok. 2 m,
- 'Dissectum' – dorasta do ok. 2 m wysokości; gałęzie malowniczo przewisające, a liście są zielone, klapowane i głęboko powcinane (z postrzępionymi brzegami) – jesienią jasnożółte lub pomarańczowe.
Jak uprawiać klony w ogrodzie?
Wymagania klonów
Uprawa popularnych odmian klonów
Stanowisko i wymagania
Wspomniane wcześniej gatunki i odmiany (klon zwyczajny, jesionolistny, tatarski, pensylwański) nie mają dużych wymagań, są odporne na niskie temperatury i dobrze zadomowione w naszym klimacie. Zadowolą się właściwie każdą przeciętną ogrodową glebą, ale najlepiej będą rosły w żyznym, umiarkowanie wilgotnym podłożu oraz na stanowiskach słonecznych lub półcienistych.
Nie wymagają osłony na zimę oraz dobrze znoszą okresową suszę w lecie.
W sprzedaży spotkamy zarówno okazy w donicach, które można sadzić niemal przez cały okres wegetacyjny, jak również drzewa z tzw. gołym korzeniem lub z bryłą ziemi zabezpieczoną chustą jutową (w balocie) i je najlepiej sadzić w okresie bezlistnym – jesienią lub wczesną wiosną.
Choroby
Warto pamiętać, że klony (najczęściej klon zwyczajny i jego odmiany) mogą padać ofiarą różnych chorób grzybowych, najczęściej mączniaka prawdziwego, który objawia się powstawaniem plam i białego nalotu na liściach. Jeśli zauważymy pierwsze objawy chorób (plamy, zamieranie pędów i liści) należy jak najszybciej wykonać opryski odpowiednimi preparatami lub zrobić to profilaktycznie na początku czerwca.
Nawożenie
Zazwyczaj nie wymagają zasilania, ale można nawozić je (od wiosny do końca sierpnia) np. gotowymi uniwersalnymi mieszankami mineralnymi, dedykowanymi dla drzew i krzewów ogrodowych lub przed podsadzeniem zasilić glebę nawozami naturalnymi (organicznymi), np. kompostem.
Uprawa klonów palmowych
Stanowisko i wymagania
Są to niestety bardziej wymagające i mniej odporne na przemarzanie, suszę i silne wiatry krzewy niż inne gatunki klonów. Potrzebują zacisznego, osłoniętego stanowiska, najlepiej w półcieniu lub w miejscu, gdzie słońce operuje przez kilka godzin w ciągu dnia. W pełnym słońcu (szczególnie latem) i przy niskiej wilgotności powietrza najmocniej powcinane, postrzępione i delikatne liście mogą ulegać poparzeniu, a ich końcówki zasychają. Najlepiej czują się na glebach ciepłych, wilgotnych, żyznych i próchniczych o lekko kwaśnym odczynie.
Ze względu na to, że potrzebują także wysokiej wilgotności powietrza, najlepiej rosną w pobliżu oczek wodnych lub stawów. Większość z odmian nie nadaje się do sadzenia w rejonach o surowych zimach, ponieważ łatwo przemarzają.
Najlepiej sadzić ukorzenione okazy (zakupione w donicach) wiosną, na dobrze dobranym, osłoniętym stanowisku i w przygotowanej wcześniej glebie.
Choroby
W naszym klimacie klony palmowe są atakowane właściwie wyłącznie przez mszyce, ale niestety często zapadają na choroby grzybowe – mączniaka prawdziwego jak i znacznie groźniejszą werticiliozę. Werticilioza to choroba atakująca tkanki przewodzące rośliny, dlatego gdy tylko zauważymy jej objawy należy niezwłocznie obciąć zaatakowane pędy uważając, by nie przenieść grzybów na ostrzu sekatora, na inne części rośliny!
Nawożenie
Klony palmowe potrzebują corocznego nawożenia, najlepiej uniwersalnymi nawozami do ogrodu – sprawdzą się tutaj zarówno produkty naturalne jak i odżywki mineralne.
Tekst: Maciej Aleksandrowicz, zdjęcie tytułowe: iVerde