Ogród japoński – zasady projektowania, symbole i rośliny

Ogród w stylu japońskim naśladuje przyrodę – w założeniu jest jej miniaturą urządzoną według zasady: "ucz się od natury, lecz jej nie kopiuj".

Powinien również wyglądać tak, jakby istniał już wiele lat i nie był zaprojektowany przez człowieka. Każdy z jego elementów ma symboliczne znaczenie i jest dopracowany w najmniejszym szczególe. Nic nie jest pozostawione przypadkowi.

Głównymi cechami charakteryzującymi ogrody japońskie są prostota, harmonia i elegancja.

Symbole w ogrodzie japońskim:
kamień, woda, roślina

Kamienie
Symbolizują niezmienność i wieczność. Wszystkie powinny mieć podobny kształt, formę i fakturę, układane są w takiej samej pozycji w jakiej występowały w naturze, przyjmując swobodne kształty jak łuki czy półkola.

Woda
Jest symbolem życia - wnosi do ogrodu dynamikę i ruch. Rwące potoki i wodospady symbolizują mężczyznę, a wolne i spokojne strumyki - kobietę. Oba cieki łączą się w stawach naśladujących morza. Woda czasem bywa zastąpiona nieregularną plamą jasnego żwiru.

Rośliny w ogrodzie japońskim
Są dopełnieniem całości założenia. Również podlegają ścisłym zasadom. Najważniejsze są rośliny zimozielone, które symbolizują długowieczność. Głównym kolorem jest zielony. Kolorowe kwiaty stanowią jedynie pojedynczy akcent.

Rodzaje ogrodów w stylu japońskim:
tsukiyama i karesansui

Istnieje kilka rodzajów ogrodów japońskich, ale wszystkie cechuje harmonia, prostota, asymetria i elegancja. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują dwa: Tsukiyama – ogród na wzgórzach ma małe pagórki, kamienie imitujące góry oraz stawy i strumyki naśladujące morza oraz rzeki, oraz karesansui – suche ogrody ze żwirem naśladującym wodę oraz grabionym piaskiem symbolizującym uderzające w nie fale.

Fot. Dylan Parker/SXC	Fot. Bernard Bretier/SXC
Karesansui (zdjęcie po lewej) – styl suchego ogrodu ze żwirem, głazami i grabionym piaskiem oraz Tsukiyama (zdjęcie po prawej) – ogród z małymi pagórkami, kamieniami, wodą – głównie strumieniami.

Rośliny do ogrodu japońskiego:
wybieramy odpowiednie gatunki

Byliny: astry (Aster), chryzantema ogrodowa (Dendranthema), dalia (Dahlia), liliowce (Hemerocallis), peonie (Paeonia), kosaćce (Iris), tawułki (Astilbe) i zawilce (Anemone).

Krzewy i pnącza: azalia i rododendron (Rhododendron), jaśminowiec (Philadelphus), ostrokrzew (Oxalis), ligustr (Ligustrum), glicynia (Wisteria).

Drzewa: klon palmowy (Acer palmatum) i japoński (Acer japonocum), miłorząb chiński (Ginko biloba), magnolia (Magnolia), ozdobne wiśnie (Prunus), sosna drobnokwiatowa (Pinus parviflora), sosna czarna (Pinus nigra).

Ogród japoński przy domu:
charakterystyczne elementy

W ogrodach przydomowych rzadko kiedy możemy pozwolić sobie na założenie ogrodu japońskiego. Ogranicza nas przede wszystkim niewielka powierzchnia oraz brak czasu niezbędnego do pielęgnacji takiego założenia, dlatego przydomowe "ogrody japońskie" powstają najczęściej jako niewielkie, wydzielone elementy ogrodu lub są jedynie stylizowane na styl japoński. Rzadko kiedy sztywno trzymają się reguł japońskiego stylu, jednak zachowują jego specyficzny charakter.

Fot. Paulo Oliveira Santos/SXC

Fot. Paulo Oliveira Santos/SXC

Fot. Mokra/SXC

Fot. Eva Schuster/SXC

Ogród japoński charakteryzuje się dużą dbałością o szczegóły, starannością i elegancją. Szczególną rolę odgrywa naturalny kamień, część elementów jest wykonana z drewna, często malowanego. Częstym elementem dekoracyjnym ogrodów w stylu japońskim są kamienne latarnie, żeliwne dzwonki lub pagody.

Warto pamiętać, że liczba elementów dekoracyjnych zawsze musi być nieparzysta, ponieważ charakterystyczne dla ogrodów japońskich są układy asymetryczne.

Charakterystycznym elementem ogrodu w stylu japońskim są fantazyjnie ukształtowane rośliny. Formować można rośliny ogrodowe – np. sosny drobnokwiatowe, japońskie lub sosny czarne oraz rośliny doniczkowe – fikusy, a także drzewka w płaskich doniczkach – bonsai.

Fot. Murdo McDermid/SXC

Fot. Hiroshi Taniguti/SXC

Doskonałą ozdobą zbiorników wodnych są karpie koi. Te kolorowe rybki dostępne są w bardzo wielu odmianach różniących się kolorem oraz okładem plam i łusek. Obecnie zarejestrowanych jest ponad sto odmian barwnych i każdego roku pojawiają się następne. W Polsce zazwyczaj sprzedawane są mieszańce wielu odmian. Nie są one tak cenne jednak mogą być bardzo dekoracyjne. 

Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, zdjęcie tytułowe: kimura2/Pixabay