Spis treści
Ostrokrzew kolczasty (Ilex aquifolium) to wysoki, zimozielony krzew liściasty należący do rodziny ostrokrzewowatych (Aquifoliaceae). W naturze można go spotkać niemal w całej Europie zachodniej i południowej oraz na najbardziej wysuniętych na północ krańcach Afryki (Tunezja, Algieria, Maroko).
Jak wygląda i czym się charakteryzuje ostrokrzew kolczasty
Ostrokrzew kolczasty to wyjątkowy i duży krzew, który dorasta zwykle do 6 m. Ma pokrój wniesiony, nieregularny i w dogodnych warunkach może się mocno rozrastać wszerz. Posiada charakterystyczne, zimozielone, jajowate liście o kolczastym brzegu oraz ciemnej i błyszczącej blaszce.
Jeśli wiosna jest ciepła ostrokrzew kwitnie już od końca kwietnia do czerwca, tworząc drobne, białe, dwupienne kwiaty. Jest rośliną dwupienną, co oznacza, że dla wyprodukowania owoców potrzebne są osobniki żeńskie i męskie posadzone w pobliżu siebie. We wrześniu zawiązuje niezwykle dekoracyjne, czerwone owoce – pestkowce, które utrzymują się na roślinie przez całą zimę.
Owoce ostrokrzewu są trujące.
Wymagania uprawowe ostrokrzewu: Proste kroki do sukcesu
Ostrokrzew jest łatwy w uprawie i mało wymagający. Roślina najlepiej rośnie na stanowisku półcienistym lub cieniu. Najlepiej też zapewnić jej kwaśną, przepuszczalną, piaszczysto-gliniastą glebę. Podłoże może być lekko wilgotne lub umiarkowanie suche (krzew dobrze znosi upały).
Roślina jest całkowicie mrozoodporna.
Ostrokrzew kolczasty rozmnaża się najczęściej przez sadzonki półzdrewniałe pobierane latem. Wystarczy pociąć zdrowe pędy na fragmenty zawierające 2-3 węzły, a następnie umieścić je w wilgotnym podłożu, takim jak mieszanka torfu i piasku, pod przykryciem, aby zapewnić wysoką wilgotność powietrza.
Pielęgnacja ostrokrzewu kolczastego: Minimalny wysiłek, maksymalne piękno
Ostrokrzew kolczasty jest rośliną tolerancyjną na suszę, ale regularne podlewanie jest zalecane, szczególnie w okresie suszy i dla młodych roślin, które nie mają jeszcze dobrze rozwiniętego systemu korzeniowego. Woda jest niezbędna w okresie wiosennym i letnim, kiedy roślina intensywnie rośnie. Warto jednak pamiętać, aby nie przesadzać z ilością wody, gdyż nadmierna wilgoć może prowadzić do gnicia korzeni. Zimą podlewanie powinno być ograniczone.
Nawożenie ostrokrzewu kolczastego powinno odbywać się wczesną wiosną, przed rozpoczęciem sezonu wegetacyjnego. Idealne będą nawozy wieloskładnikowe przeznaczone dla krzewów zimozielonych, które dostarczą wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Dodatkowo, jesienią można zastosować nawozy potasowe, które zwiększą mrozoodporność rośliny.
Cięcie ostrokrzewu jest ważne nie tylko dla kształtowania jego wyglądu, ale również dla zachowania zdrowia i witalności krzewu. Najlepszy czas na cięcie to wczesna wiosna, przed rozpoczęciem wegetacji, lub tuż po kwitnieniu, jeśli krzew kwitnie. Cięcie pozwala na usunięcie starych i uszkodzonych gałęzi, co stymuluje roślinę do odnowy i bujniejszego wzrostu. Krzew dobrze znosi nawet bardzo intensywne cięcie.
Młode i świeżo posadzone ostrokrzewy mogą wymagać zabezpieczenia na zimę, szczególnie w chłodniejszych rejonach. Aby ochronić je przed mrozem, można okryć korzenie warstwą kory lub agrowłókniny. Warto również zabezpieczyć krzewy przed silnym wiatrem, który może uszkodzić gałęzie.
Szkodniki i choroby ostrokrzewu kolczastego
Ostrokrzew kolczasty jest stosunkowo odporny na choroby i szkodniki, ale może być czasami atakowany przez mszyce lub inne owady żerujące na liściach. Regularne inspekcje i odpowiednie środki ochrony roślin pomogą w utrzymaniu krzewu w dobrej kondycji.
Zobacz, jakie środki ochrony roślin kupisz w naszym sklepie onlineZastosowanie
W ogrodzie ostrokrzew warto sadzić w miejscach cienistych, gdzie wiele roślin nie chce rosnąć, w kwaśnych wrzosowiskach jak również z zakątkach upodabniających ogród do lasu. Zważywszy, że roślina bardzo dobrze reaguje na cięcie, można z niej tworzyć gęste, zimozielone żywopłoty.
Roślina jest obecnie używana w ziołolecznictwie – napary z liści, kory i owoców stosuje się przy leczeniu m.in. kataru, ospy i reumatyzmu.
Polecane odmiany i inne gatunki
- 'Angustifolia' – odmiana o docelowym pokroju niskiego drzewa (do 6 m wysokości), bardzo wąskie liście
- 'Golden Queen' – roślina męska (nie wytwarza owoców) o jasno kremowym brzegu liści i licznych kolcach. Młode pędy jasno-zielone
- 'Madame Briot' – złociste brzegi liści (czasem całe liście), liczne kolce na brzegach, młode pędy – purpurowe
- Ostrokrzew Meservy (Ilex ×meserveae) 'Blue Princess'
Ciekawostki
Ostrokrzew kolczasty to święta roślina Celtów, służąca do palenia aromatycznych ognisk, koniecznych do przeprowadzania religijnych rytuałów. Jeszcze do niedawna wierzono, że działa jak talizman chroniąc przez czarami, klątwami czy "złym okiem".
W popkulturze ostrokrzew możemy znaleźć np. w książkach z serii "Harry Potter", gdzie główny bohater używa różdżki magicznej zrobionej między innymi z ostrokrzewu.
Gdzie kupić sadzonki ostrokrzewu?
Sadzonki ostrokrzewu kolczastego znajdziemy w większości szkółkach roślin ozdobnych i punktach zajmujących się sprzedażą roślin ogrodowych. Jest to popularna roślina, która dostępna jest w różnych odmianach również w sklepach internetowych, np.:
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: PublicDomainPictures, Jasmin Raffaele, Liz Doran-Burke/Pixabay, sxc.hu
Kwiaty cebulowe 
Jesienne kwiaty 
Ogród ozdobny 
Rośliny doniczkowe 
Owoce 
Warzywa 
Zioła 
Łąka kwietna 
Roślina tygodnia 
