Szpaler to jednorzędowe nasadzenie drzew w taki sposób, aby po czasie i przy odpowiednim cięciu utworzyły zwartą, naturalną ścianę. Szpalery obok żywopłotów są jedną z podstawowych form nasadzeń parkowych i są chętnie stosowane w dużych ogrodach od XVIII w. Pozwalają stworzyć niesamowite, intymne zakątki, poprawiają jakość powietrza, chroniąc przed kurzem i zanieczyszczeniami oraz doskonale tłumią hałasy. Z tego względu chętnie są wykorzystywane w przestrzeniach miejskich, dając odpoczynek od gwaru ulicy.
Przy tworzeniu szpalerów najważniejszy jest odpowiedni dobór roślin oraz prawidłowe cięcie. Przycina się głównie pędy boczne, umożliwiając roślinom wzrost w górę, a z czasem formując koronę w odpowiedni kształt tak, aby nasadzone rośliny utworzyły zwartą, zieloną ścianę. Oczywiście dzięki odpowiedniemu cięciu lub wykorzystaniu stelaży można tworzyć również bramy, okna, czy ciekawe kształty szpalerów, dodatkowo urozmaicając ogród i tworząc niesamowitą scenerię.
Jakie rośliny najlepiej nadają się na szpalery?
Wybór odpowiednich roślin na szpalery to najważniejsza kwestia, gdyż od tego zależy efekt ostateczny. Rośliny powinny dobrze znosić cięcie i formowanie korony, a także szybko się zagęszczać. Warto również, aby były łatwe w pielęgnacji i odporne na niekorzystne czynniki zewnętrzne, dzięki czemu szpaler będzie wyglądał naprawdę dobrze. Najbardziej polecane są rośliny zimozielone, a więc takie, które nie gubią liści na zimę. Dzięki temu szpalery są pięknie wybarwione przez cały rok, tworząc prawdziwą ozdobę ogrodu lub parku.
Rośliny polecane na szpalery
- Szpalery to żywopłoty formowane, które muszą dobrze znosić przycinanie. Wybór konkretnego gatunku powinien być uzależniony od indywidualnych upodobań, ale też warunków panujących w miejscu nasadzenia tak, aby pielęgnacja była prostsza.
- Na szpalery często polecane są gatunki, które ze względu na swój naturalny kształt nie wymagają częstego formowania i przycinania: cyprysiki i wąskostożkowe odmiany żywotników.
- Dobrze sprawdzi się również grab pospolity, klon polny, głóg jednoszyjkowy, lipa, buk zwyczajny i platan klonolistny, którego gałęzie można prowadzić na stelażach.
- Efektownym rozwiązaniem są również drzewa owocowe, które dobrze znoszą przycinanie i formowanie, a więc przede wszystkim: grusza, jabłoń, wiśnia, brzoskwinia oraz morela. Drzewka owocowe co prawda zgubią liście na zimę, ale wiosną i latem będą się prezentować wręcz bajkowo.
Wspaniale wyglądają również niskie szpalery utworzone z ciekawych krzewów, jednak trzeba pamiętać, że zazwyczaj wymagają one więcej miejsca, gdyż źle znoszą przycinanie. Dodatkowo znaczne cięcie może sprawić, że roślina kwitnąca nie będzie wyglądać tak efektownie. Wybierając rośliny na szpalery, trzeba się więc dobrze zastanowić, jaki efekt chcemy uzyskać i czy wiecznie zielona ściana jest nam faktycznie potrzebna, czy też wolimy pięknie kwitnące rośliny, które jednak jesienią zgubią liście.
FILM: Przycinanie drzew szpalerowych
Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, G.T., zdjęcie tytułowe: islandworks / Pixabay