Lipa drobnolistna (Tilia cordata) to rozłożyste drzewo liściaste należące do rodziny lipowatych (Tilioideae). Występuje pospolicie na terenie całej Polski.
Lipa drobnolistna jest drzewem długowiecznym i przy sprzyjających warunkach może rosnąć setki lat. Osiąga zwykle wysokość 20-25 m. Kora na młodych gałęziach jest gładka i ma szarą barwę, na starych zaś jest nieregularna. Liście są sercowate, mają jaśniejszą dolną stronę blaszki i zżółknieją jesienią.
Lipa kwitnie od czerwca do lipca wytwarzając pachnące, lubiane przez pszczoły kwiaty o jasnożółtej barwie. Owocem jest orzech ze skrzydełkami.
Najbardziej znanymi i pospolicie występującymi lipami w Polsce są lipa drobnolistna i lipa szerokolistka (Tilia platyphyllos). Dość łatwo je od siebie odróżnić, ponieważ mają znacząco inną wielkość liści, ale gdy liście są młode i podobnej wielkości, patrzy się na kolor włosków w kątach liści – u lipy drobnolistej są one brązowe, u szerokolistej białe.
Wymagania i uprawa
Lipa drobnolistna nie jest trudna w uprawie – może rosnąć na stanowiskach słonecznych lub w półcieniu, również w miejscach nieosłoniętych od wiatru. Preferuje gleby przepuszczalne, piaszczysto-gliniaste i zasobne. Jest stosunkowo tolerancyjna na zanieczyszczenie powietrza.
Drzewo zakupione w pojemniku można sadzić przez większość sezonu wegetacyjnego, zaś okazy z gołą bryłą korzeniową – jesienią lub wiosną. Lipa dobrze znosi cięcie i formowanie.
Zastosowanie
Lipa polecana jest do dużych ogrodów – drzewo po kilkunastu latach rozrasta się do dużych rozmiarów, dlatego najlepiej się sprawdza do tworzenia alei lub można sadzenia pojedynczego jako soliter na trawniku.
Kwiaty lipy mają szerokie zastosowanie w medycynie ludowej – jako dobry środek przeciw gorączce i przeziębieniu. Surowiec suszy się pod koniec czerwca w warunkach naturalnych. Miód lipowy ma podobne działanie co kwiaty. Z kolei drewno dobrze się formuje i jest przydatne w rzeźbiarstwie.
Ciekawostki
Łacińska nazwa gatunkowa lipy drobnolistnej (Tilia cordata) pochodzi od słowa cordatus oznaczającego "sercowaty, w kształcie serca" – ma to związek z charakterystycznym kształtem liści rośliny.
Lipy to drzewa, które były bardzo ważne w różnych wierzeniach w Europie – starożytni Rzymianie uznawali je za symbol czystości i nadziei, Słowianie z naszych terenów przypisywali im moc ochronną przed duchami i piorunami. Charakterystyczny zapach drewna lipowego miał mieć właściwości oczyszczające.
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: Rasa Kasparaviciene, Dmitr Bukhantsov/Unsplash