Lilak pospolity (Syringa vulgaris) potocznie zwany bzem lub bzem lilakem, to krzew lub niewysokie drzewo z rodziny oliwkowatych (Oleacea). Pochodzi z południowo-wschodniej Europy i stał się jedną z najchętniej sadzonych roślin ogrodowych. W naturze występuje w lasach liściastych, zaroślach i na zboczach.
Lilak jest wolno rosnącym drzewem i osiąga do 10 m wysokości. Korona przybiera miotlasty, niesymetryczny pokrój. Kora jest chropowata, szarobrunatna, a na starszych partiach pojawiają się podłużne spękania i łuszczenie. Liście lilaka są ustawione na pędach naprzeciwlegle. Są ogonkowe, całobrzegie i mają kształt jajowaty o sercowatej nasadzie i spiczastym wierzchołku.
Bez lilak kwitnie wiosną, od kwietnia do czerwca. Drobne, rurkowe, posiadające 4 zaokrąglone klapy kwiaty są zebrane w wiechowate, wzniesione kwiatostany osiągające średnio 20 cm długości. Pojawiają się po liściach. Lilak wyróżnia się pięknymi kolorami kwiatów – białym, liliowym, fioletowym – oraz silnym, przyjemnym i charakterystycznym zapachem. Lilak należy do roślin wabiących motyle.
Owocem lilaka pospolitego jest podłużna, jajowata, zaostrzona, brunatna torebka.
Wymagania i uprawa
Lilak pospolity polecany jest na stanowiska słoneczne. Najlepiej rośnie na glebach ciężkich lub średnio ciężkich, żyznych, wilgotnych i zasobnych w wapń.
By rośliny pięknie kwitły wymagają nawożenia. W tym celu stosuje się nawozy mineralne oraz ściółkowanie przekompostowanym obornikiem.
Odmiany uprawne w szkółkach rozmnaża się przez okulizację. W ogródkach rozmnażanie odbywa się przez tworzenie silnych odrostów korzeniowych.
Zastosowanie
Bez lilak to krzew idealny do ogrodów przydomowych jak i parków. Jest wykorzystywany do tworzenia szpalerów i nieformowanych żywopłotów. Można go sadzić przy ogrodzeniach jak i na słonecznych nasadzeniach, gdzie sprawdza się w sąsiedztwie krzewów i drzew takich jak: głóg, forsycja, jaśminowiec, tawuła, perukowiec czy berberys.
Lilak nadaje się również na kwiaty cięte, ponieważ długo zachowuje świeżość i zapach.
Wybrane odmiany
- 'Andenken an Ludwik Spath' – o kwiatach purpurowoczerwonych
- 'Charles X' – o kwiatach fioletowych
- 'Congo' – o kwiatach w kolorze czerwonolila
- 'Marie Legraye' – o kwiatach białych
- 'Mme Florent Stepman' – o kwiatach białych
- 'Primrose' – to pierwsza odmiana o kwiatach żółtych
- 'Sensation' – o kwiatach purpurowych z białymi brzegami
- 'Prof. Hoser'
- 'Charles Joly'
- 'Mme Lemoine'
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: Gosia K, Oskar-Mlodzinski, gosiak1980, Nowaja/Pixabay