Rośliny owocowe do ogrodu: poradnik uprawy i pielęgnacji

Zobacz, jakie rośliny ogrodowe możesz zamówić w naszym sklepie online

ROŚLINY OWOCOWE W OGRODZIE
Charakterystyka i zastosowanie 

Drzewa i krzewy owocowe w ogrodzie

Rośliny sadownicze to niezwykle różnorodna grupa – są wśród nich zarówno małe krzewinki, krzewy jak i okazałe drzewa. Dostarczają one owoców, które stanowią bogate źródło witamin, makro i mikroelementów oraz błonnika, pektyn i kwasów organicznych. Znane są ich właściwości dietetyczne, a także działanie przeciwnowotworowe, antywirusowe i antyalergiczne.

Pierwsze owoce z własnego ogrodu można zbierać już w maju (np. jagoda kamczacka). W czerwcu pojawiają się truskawki i czereśnie. Później w lipcu przychodzi czas na maliny i wiśnie, a w kolejnych miesiącach (aż do końca października) owocują pozostałe gatunki drzew i krzewów owocowych. Dzięki odpowiedniemu doborowi roślin sadowniczych w ogrodzie możemy zbierać świeże owoce prawie przez cały okres wegetacyjny.

Owoce zwykle zbieramy w fazie pełnej dojrzałości, nie używamy konserwantów do ich przechowywania, a poprzez odpowiedni dobór odmian odpornych na choroby ograniczamy liczbę zabiegów ochronnych do minimum. To powoduje, że owoce z własnego ogrodu są dużo smaczniejsze i zdrowsze niż te kupione w sklepie. Dodatkowo z nadwyżki owoców można zrobić doskonałe przetwory.

Oprócz właściwości użytkowych rośliny sadownicze pełnią też w ogrodzie funkcję ozdobną. Część z nich pięknie kwitnie (choć zwykle krótko), u innych malowniczo przebarwiają się jesienią liście. Niektóre odmiany (np. leszczyna o purpurowych liściach) mogą być świetnym uzupełnieniem kompozycji ogrodowych. Same owoce także stanowią element dekoracyjny. Rośliny owocowe są atrakcyjne nie tylko dla człowieka. Kwiaty przyciągają owady, owoce zaś są pożywieniem dla ptaków.

Fot. Pixabay

Drzewka owocowe najczęściej sadzone w przydomowych sadach

• jabłoń domowa (Malus domestica),
• grusza pospolita (Pyrus comunis),
• wiśnia pospolita (Prunus cerasus),
• czereśnia (Prunus avium),
• śliwa domowa (Prunus domestica),
• brzoskwinia zwyczajna (Prunus persica),
• morela zwyczajna (Prunus armeniaca).
  
  

Wielkość i dynamika wzrostu

Krzewy owocowe osiągają różną wysokość od 10 cm aż do 2-3 metrów. Większość z nich, aby regularnie i obficie plonowała wymaga cięcia, czasem bardzo radykalnego (np. winorośl). Z uwagi na silny wzrost, większość odmian drzew owocowych wymaga podkładek skarlajacych. Dzięki nim drzewa osiągają mniejsze rozmiary, wcześniej wchodzą w okres owocowania (czasem już w drugim roku po posadzeniu) i obficiej plonują.

Im bardziej karłowa jest podkładka, na której rośnie drzewo tym płytszy i delikatniejszy jest jego system korzeniowy. Takie rośliny wymagają gleby żyźniejszej i bardziej zasobnej w wodę. Odmiany drzew owocowych na podkładkach silnie rosnących sadzi się tylko wtedy, gdy zależy nam na zacienieniu ogrodu.

Wybierając odmiany należy pamiętać, że na glebie żyznej sadzimy wyłącznie drzewa karłowe, na ubogiej – półkarłowe.

• Najlepszą podkładką pod jabłonie jest M9,
• W przypadku bardzo żyznej gleby, dla jabłoni dobrą podkładka będzie P22.
• Na piaszczystych, słabych glebach możemy też wybrać jabłonie na podkładkach M26 lub M7.
• Dla gruszy dobrą podkładką jest pigwa S.
• Dla śliwy siewka Węgierki Wangenheima.
• Czereśnie na piaszczystej glebie dobrze rosną na podkładce Gisela 5 lub Colt.
• Na żyźniejszej, dla czereśni sprawdza się podkładka PHL-A oraz wstawka Frutana.
• W Polsce nie ma podkładek skarlających pod morele, brzoskwinie i wiśnie. Przy odpowiednim cięciu drzewa te nie dorastają jednak więcej niż na wysokość 3 metrów.
  
  

WYMAGANIA ROŚLIN OWOCOWYCH
Uprawa w odpowiednich warunkach

Światło i woda

Rośliny sadownicze najlepiej rosną na stanowiskach nasłonecznionych. Jest to jeden z warunków osiągnięcia przez owoce optymalnej wielkości i wybarwienia. W latach, gdy słońca jest więcej owoce są zwykle większe i smaczniejsze. Do odpowiedniego wzrostu i plonowania drzew i krzewów owocowych niezbędna jest odpowiednia ilość wody. Jej źródłem są głównie deszcz i śnieg. Jednak w latach o małej liczbie opadów konieczne jest regularne podlewanie roślin. Najwięcej wody rośliny te potrzebują od czerwca do sierpnia.

Gleba

Dla wzrostu i owocowania drzew i krzewów owocowych najlepsze są lekkie gleby gliniaste i gliniasto-piaszczyste. Muszą być one wystarczająco luźne, aby korzenie mogły się swobodne rozprzestrzeniać. Powinny też zawierać odpowiednią ilość próchnicy i być zasobne w wodę. Do uprawy nie nadają się gleby podmokłe, kamieniste i żwirowe. Wiedząc, że gleba przy domu jest mało przydatna pod sad, ulepszamy ją, aby drzewa i krzewy lepiej na niej rosły i owocowały.

Ważny jest też odpowiedni odczyn gleby. Można go określić za pomocą ph-metru, a potem w razie potrzeby modyfikować poprzez dodatek odpowiednich substancji. Dla większości gatunków i odmian roślin owocowych optymalny jest odczyn gleby zbliżony do obojętnego lub lekko kwaśny. Lekko kwaśnego odczynu wymagają np. truskawki, maliny, agrest, jeżyna i aronia. Kwaśna gleba jest warunkiem dobrego wzrostu i plonowania borówki wysokiej (amerykańskiej), brusznicy i żurawiny.

Mrozoodporność

Temperatura to kolejny czynnik, który w poważnym stopniu decyduje o wzroście i plonowaniu roślin sadowniczych. Istnieją duże różnice pomiędzy gatunkami, a nawet pomiędzy odmianami, jeśli chodzi o ich odporność na mróz. Narażone na przemarzanie są nie tylko pędy nadziemne, ale także korzenie roślin. Szczególnie, gdy zima jest mroźna i bezśnieżna. Oprócz niskich temperatur w zimie, groźne są także wiosenne przymrozki, które uszkadzają kwiaty lub zawiązki owoców.

SADZENIE ROŚLIN OWOCOWYCH
Gdzie, jak i kiedy?

Właściwy wybór miejsca: gdzie sadzić rośliny owocowe?

Najlepsze stanowiska znajdują się na stokach niedużych wzniesień, osłonięte od wiatrów północnych. Rośliny sadownicze o większych wymaganiach cieplnych np. brzoskwinie lub morele będą dobrze rosły na zboczach skierowanych na południe. Zbocza "północne" są najmniej korzystne do uprawy roślin sadowniczych gdyż dociera tam najmniej promieni słonecznych.

Tereny płaskie, które znajdują się na większości obszaru Polski, nadają się z powodzeniem pod uprawę drzew owocowych i roślin jagodowych. Nie należy sadzić roślin w kotlinach lub dolinach, ze względu na zwiększone prawdopodobieństwo przemarznięcia roślin. W takich miejscach można sadzić jedynie odmiany wytrzymałe na mróz.

Odpowiednie stanowisko ma decydujący wpływ na wzrost i plonowanie roślin owocowych.

Terminy sadzenia: kiedy sadzić rośliny owocowe?

Najlepszą porą na sadzenie większości drzew i krzewów owocowych jest jesień. Rośliny te jeszcze przed zimą zaczną odtwarzać korzenie, a na wiosnę rozpoczną normalną wegetację. Jedynym zagrożeniem dla sadzenia jesiennego jest ryzyko przemarznięcia świeżo posadzonych roślin. Dlatego dobrze jest zabezpieczyć je przed zimą (np. słomą). Wiosną lepiej jest sadzić winorośl i borówkę wysoką (amerykańską). Truskawki sadzi się wiosną lub wczesnym latem.

Gleba przeznaczona do uprawy roślin owocowych wymaga dokładnego odchwaszczenia (trzeba to koniecznie zrobić przed sadzeniem). Szczególnie uważnie musimy oczyścić ziemię, gdy planujemy posadzenie roślin jagodowych, gdyż są one wrażliwe na chwasty trwałe.

Metoda mechaniczna może się okazać w tym wypadku nieskuteczna, szczególnie w przypadku chwastów trwałych, zwłaszcza perzu. Wówczas konieczne jest zastosowanie oprysków ze środków chwastobójczych, które można wykonywać od maja do końca października. Można w tym celu użyć takich preparatów jak np. Roundup, Glyfos lub Perzocyd. Po oprysku należy odczekać 3 tygodnie, aż części nadziemne i podziemne chwastów zginą całkowicie. Po tym czasie można przystąpić do sadzenia.

Przygotowanie roślin i gleby

Przy sadzeniu drzew karłowych i półkarłowych wystarczy wykopać małe dołki, średnicy około 50 cm i głębokości 30-40 cm. Jeśli ziemia jest słaba, piaszczysta lub gliniasta należy ją użyźnić dodając kompostu lub żyznej ziemi (np. torf zmieszany z ziemią w proporcjach 1:1). Dzięki temu woda i składniki pokarmowe zostaną zatrzymane w pobliżu korzeni. Glebę zbyt zwięzłą, gliniastą glebą należy rozluźnić dodając do niej piasku. Dołki pod drzewka i krzewy powinny mieć taką szerokość i głębokość, aby korzenie po rozłożeniu nie były załamane.

Rośliny w pojemnikach można sadzić niemal przez cały okres wegetacyjny. Aby wyjąć małe rośliny z pojemnika najlepiej odwrócić je do góry korzeniami, przytrzymać na dłoni między palcami i stukając w pojemnik uwolnić z niego roślinę. W celu wyjęcia z pojemnika większych roślin możemy rozciąć pojemnik. Unikniemy wówczas zniszczenia bryły korzeniowej. Po wyjęciu rośliny z pojemnika trzeba zwrócić uwagę, czy korzenie nie są splątane i zbite. Jeśli tak jest, wówczas odcinamy część korzeni z zewnętrznej warstwy bryły i rozluźniamy korzenie z zewnątrz.

Ważne jest też, aby bryła korzeniowa nie była sucha. W takim przypadku należy przed sadzeniem namoczyć ją w wodzie.

W przypadku drzewek i krzewów z odkrytym systemem korzeniowym nie wolno dopuścić do wysuszenia bryły korzeniowej. Jeśli nie sadzimy roślin od razu, należy je zadołować, czyli umieścić korzenie w wykopanej bruździe, przykryć ziemią i obficie podlać wodą. Przed posadzeniem oglądamy korzenie i uszkodzone (zgniecione lub nadłamane) skracamy do zdrowego miejsca. Zdrowych korzeni nie należy skracać. Im większy jest system korzeniowy tym roślina łatwiej się przyjmuje.

Większość roślin sadowniczych wymaga gleby o lekko kwaśnym odczynie. Jeśli na podstawie wskazań pehametru stwierdzimy, że odczyn jest zbyt kwaśny, wówczas należy zasilić glebę odpowiednią ilością wapnia. Można je kupić pod różną postacią. Najlepsze jest wapno magnezowe, które przy okazji uzupełnia niedobory magnezu w glebie. Przed sadzeniem należy też pamiętać o dodaniu nawozów fosforowych i potasowych. Nie ma potrzeby dodawać przed sadzeniem nawozów azotowych. Jeśli rośliny owocowe uprawiamy na małej powierzchni, wówczas można zastosować gotową mieszankę nawozu wieloskładnikowego, który zawiera wszystkie składniki potrzebne roślinie do wzrostu (np. Azofoska).

Warto też pamiętać o poprawieniu własności fizycznych i chemicznych gleby, czyli zwiększeniu pojemności wodnej, zmniejszenia zwięzłości i ułatwieniu przenikania powietrza i rozrastania się korzeni. Można to zrobić poprzez przeoranie roślin na zielony nawóz lub dodanie kompostu.

Sadzenie krok po kroku

• Na dnie dołka usypujemy mały kopczyk z ziemi próchnicznej.
  
  
• Na kopczyku ustawiamy korzenie rośliny, delikatnie je układając, następnie przysypujemy je żyzną, próchniczną glebą.
  
  
  • Drzewa karłowe i półkarłowe sadzi się na taką wysokość, aby po zasypaniu miejsce szczepienia (widoczne zgrubienie) znalazło się około 5-10 cm nad ziemią.
  • Krzewy owocowe sadzi się zwykle kilka cm głębiej niż rosły w szkółce.
  • Winorośl poleca się sadzić głębiej, ze względu na możliwość przemarzania.
  • Truskawki sadzimy tak, aby węzeł, z którego wyrastają korzenie i liście znalazł się w ziemi.
    
    
• Korzeni nie przysypujemy samym torfem, lecz mieszamy pół na pół z ziemią. Można też dodać trochę rozłożonego obornika lub kompostu.
  
  
• Podczas zasypywania ziemią, potrząsamy drzewkiem i delikatnie udeptujemy już nasypaną ziemię. Dzięki temu ziemia dostanie się między korzenie i dokładnie je okryje.
  
  
• Do dołka należy wbić przygotowany wcześniej palik, który będzie stabilizował później roślinę. Użycie palika do stabilizacji jest szczególnie ważne w przypadku odmian karłowych.
  
  
• Jeśli sadzimy rośliny jesienią należy wokół niej na powierzchni usypać mały kopczyk, który zabezpieczy nasadę pnia i wyżej położone korzenie przed mrozami. Wiosną z kopczyka tworzy się misę wokół drzewka do gromadzenia wody opadowej.
  
  

Jeżeli drzewo za głęboko, po kilku latach z odmiany szlachetnej (na zrazie) mogą wyrosnąć korzenie. Podkładka nie będzie już odgrywała swojej roli skarlającej, a drzewo zacznie rosnąć silnie.
 

Pierwsze zabiegi pielęgnacyjne po posadzeniu

Wiosną, w pierwszym roku po posadzeniu wykonujemy bardzo ważne cięcie formujące drzew i krzewów owocowych. Krzewy przycinamy bardzo krótko, dwa lub trzy oczka nad ziemią. Dzięki temu wyrosną silne pędy. Cięcie drzew po posadzeniu jest początkiem formowania ich korony. Drzewa, które nie posiadają rozgałęzień należy przyciąć na wysokości około 70-90 cm, po to by mogło się ono rozgałęzić i wytworzyć koronę.

Inaczej postępujemy w przypadku drzewka rozgałęzionego składającego się z pędu głównego (tzw. przewodnika) i kilku pędów bocznych. Przewodnik skracamy, a pędy położone zbyt nisko usuwamy (zwykle te znajdujące się poniżej 40 cm od ziemi). Ważne jest, aby pędy tworzyły szeroki kąt z przewodnikiem, gdyż tylko wtedy będą one w przyszłości wcześnie owocować i nie będą się wyłamywać. W tym celu krótsze pędy długości 15-20 cm odginamy za pomocą spinaczy do bielizny, wykałaczek lub odpowiednich kształtek, dłuższe zaś przyginamy i przywiązujemy do kołków wbitych w ziemię obok drzewka lub do pędów znajdujących się poniżej.

Rośliny owocowe po posadzeniu jesiennym warto bardzo porządnie podlać (szczególnie, gdy jesień jest sucha). Przy sadzeniu wiosennym podlewanie jest wręcz konieczne.

Drzewa karłowe wymagają podpór przez cały okres swojego życia, półkarłowe przez kilka pierwszych lat. Jako podpora polecane są najbardziej tyczki bambusowe o długości ok. 2 m, dostępne niemal w każdym sklepie ogrodniczym. Pędy główne przywiązujemy do tyczek za pomocą sznura lub elastycznych taśm, które nie spowodują uszkodzeń. Niektóre z gatunków krzewów owocowych (maliny, jeżyny, porzeczka czerwona i winorośl) lepiej rosną i owocują przy podporach. Funkcję taką dobrze spełniają rusztowania składające się ze słupków i rozciągniętych między nimi poziomo drutów. Liczba zastosowanych drutów, odległość od ziemi i odległość pomiędzy drutami, uzależniona jest od gatunku.

PIELĘGNACJA ROŚLIN OWOCOWYCH
Co robić, aby były zdrowe i obficie owocowały?

Podlewanie roślin owocowych

Drzewa i krzewy owocowe lepiej znoszą brak wody, niż jej nadmiar. Dlatego należy je podlewać z umiarem. Oczywiście duży niedobór wody jest szkodliwy, gdyż wtedy rośliny wolniej rosną, później owocują i dają mniejszy plon. Niezwykle ważne jest regularne podlewanie roślin w pierwszym roku po ich posadzeniu. Wtedy korzenie dopiero się rozrastają, a roślina traci wodę przez parowanie z pędów.

Na wysychanie rośliny są szczególnie narażone w maju i czerwcu. Gdy deszcz nie pada rośliny najlepiej podlewać obfitymi porcjami. Pod jeden krzew należy przeznaczyć jedną konewkę wody, pod jedno drzewo kilka konewek, w zależności od jego wieku. Wraz ze wzrostem roślin zapotrzebowanie na wodę jest coraz większe. Na szczęście wraz ze wzrostem korzeni, potrafią one pobierać wodę z coraz głębszych jej warstw. Najlepiej z pobieraniem wody radzą sobie drzewa rosnące na silniejszych podkładkach.

Niektóre gatunki takie jak np. orzech włoski czy czereśnie potrafią pobierać wodę nawet z głębokości kilku metrów. Z takiej głębokości potrafią też pobierać wodę korzenie truskawki.

Problem braku wody może wystąpić w przypadku karłowych drzew i krzewów owocowych posiadających płytki system korzeniowy. Susza może być szczególnie dotkliwa dla takich roślin posadzonych w lekkiej glebie.

Nawożenie roślin owocowych

Nawożenie jest niezbędne do prawidłowego wzrostu i owocowania drzew i krzewów ozdobnych. Po posadzeniu można nawozić rośliny kompostem lub obornikiem w postaci ściółki, warstwą 10-15 cm. Pamiętajmy, aby nie rozsypywać nawozu tuż obok pnia, gdyż może to doprowadzić do uszkodzeń systemu korzeniowego. Stosowanie nawozów organicznych jest szczególnie ważne na glebach piaszczystych, gdyż wzbogacają one glebę w próchnicę. Niezależnie od nawozów organicznych, które stosujemy, co 3-4 lata, należy, co roku nawozić rośliny nawozami mineralnymi, które rozsypujemy najczęściej jesienią lub wiosną.

Do tego celu można używać zarówno nawozów jednoskładnikowych, stosowanych osobno np. mocznik – nawóz azotowy, lub w mieszankach albo nawozów wieloskładnikowych zawierających kilka makro i mikroelementów (np. Fructus lub Azofoska). Przy uprawie roślin owocowych właśnie takie nawozy wieloskładnikowe są najwygodniejsze. Poza podstawowym nawożeniem wczesną wiosną, można też w miarę potrzeby nawozić rośliny od wiosny do wczesnego lata. Na podstawie obserwacji pędów i liści możemy określić czy jest to konieczne. Na przykład małe przyrosty, jasnozielone drobne liście, bez połysku świadczą o braku azotu w glebie.

Trzeba pamiętać, że niektóre rośliny mają specyficzne wymagania pokarmowe. Truskawki na przykład nie potrzebują nawożenia po posadzeniu. Wystarcza im naturalna zasobność gleby i nawożenie, które wykonujemy przed ich posadzeniem. W Polskich warunkach klimatycznych bardzo łatwo wypłukiwane są z gleby sole wapnia, co powoduje jej zakwaszanie. Dlatego zwykle, co 4 lata, późną jesienią, zimą lub wiosną trzeba wysiać nawozy wapniowe. Nawozów takich nie wysiewamy jedynie pod borówki wysokie, którym odpowiada kwaśne podłoże.

Cięcie roślin owocowych

Cięcie jest jednym z podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych w uprawie drzew i krzewów owocowych.

• Po pierwsze formuje korony roślin tak, aby przybrały one odpowiedni kształt i rozmiar wygodny do pielęgnacji.
• Po drugie rozluźnia koronę, powodując lepsze przenikanie światła słonecznego do jej środka. To sprzyja z kolei powstawaniu dużych, ładnie wybarwionych i smacznych owoców.
• Odpowiednie cięcie pozwala też w dużym stopniu zapobiegać przemienności owocowania, które występuje u wielu odmian np. jabłoni lub grusz i polega na tym, że w jednym roku drzewo rodzi dużo drobnych owoców, a w drugim zaledwie kilka.
• Cięcie spełnia też rolę sanitarną, gdyż zapobiega rozwojowi chorób i szkodników.
  
  

Głównym terminem cięcia drzew i krzewów owocowych jest koniec zimy i wiosna.

• Drzewa ziarnkowe, czyli np. jabłonie, grusze oraz krzewy owocowe tniemy właśnie wtedy.
• Z kolei drzewa pestkowe, czyli wiśnie, czereśnie, morele należy ciąć już po zebraniu owoców, czyli w lipcu i sierpniu.
  
  

W lipcu i sierpniu dobrze jest też wycinać silne pędy wyrastające pionowo do góry zwane „wilkami”. Dotyczy to koron jabłoni, grusz i śliw.

Do cięcia używamy sekatora i piły. Wszystkie rany powstałe po cięciu, ze względów zdrowotnych zasmarowujemy natychmiast odpowiednimi balsamami lub emulsjami zawierającymi dodatek środków grzybobójczych.

Fot. Andrea Barstow, CanvasSlovenia, Jelania/Pixabay

Ochrona roślin owocowych przed szkodnikami i chorobami

Przy uprawie towarowej owoców wykonuje się około 10-12 oprysków roczne! Jeśli produkujemy rośliny na własne potrzeby liczbę oprysków ograniczamy do niezbędnego minimum, czyli do 2-3, natomiast staramy się ograniczyć liczbę chorób i szkodników innymi metodami. Oto one:

• Sadzenie roślin odpornych na choroby
  Niestety mimo posadzenia takich roślin, mogą one zostać wtórnie zarażone np. przez mszyce, które są często nosicielami wirusów.
  
  
• Odpowiednie zabiegi agrotechniczne
  Część grzybów wywołujących choroby oraz szkodników zimuje na zaschniętych pędach, porażonych owocach oraz na opadłych liściach. Ważne jest, aby takie zamierające pędy wycinać i palić bez względu na porę roku. Porażone owoce znajdujące się na drzewach lub pod nimi należy zbierać i palić lub zakopywać. Tak samo należy dokładnie wygrabiać jesienią liście znajdujące się pod drzewami. Można je potem wykorzystać jako dodatek do kompostu, ponieważ w trakcie kompostowania giną zarodniki grzybów chorobotwórczych.
  
  
• Mechaniczne metody zwalczania chorób i szkodników
  Podczas wiosennego cięcia usuwamy porażone pędy, potem przez 2-3 tygodnie kontrolujemy drzewa i jeśli zobaczymy porażone pędy natychmiast je wycinamy. W przypadku, gdy drzewo zostanie zaatakowane zgorzelą lub rakiem wycinamy nożem korę i drewno aż do zdrowej tkanki, a następnie smarujemy preparatami do leczenia ran. Przy zwalczaniu szkodników doskonale zdają egzamin opaski lepowe lub chwytne, które zakładamy na pnie drzew pod koniec czerwca.
  
  
• Biologiczne metody zwalczania szkodników
  W ogrodzie występuje wiele drapieżnych i pasożytniczych owadów, które pomagają nam zwalczać szkodliwe owady. Do pożytecznych owadów drapieżnych można zaliczyć biedronki lub złotooki. Do ograniczenia liczby szkodników przyczyniają się też ptaki owadożerne, (np. sikorki, szpaki, pliszki). Warto stworzyć im dobre warunki do gniazdowania (sadząc gęste krzewy ozdobne, zakładając budki) oraz dokarmiać w zimie.
  
  

• Chemiczne metody zwalczania chorób i szkodników
  Oprysków dokonujemy wówczas, gdy inne metody zawiodą, stwierdzimy dużą liczebność szkodnika lub z uwagi na utrzymującą się pogodę przewidujemy rozwój choroby. Bardzo ważny jest termin stosowania tych środków. Na przykład szkodliwe gąsienice niszczymy opryskując korony drzew przed lub po kwitnieniu roślin. Bardzo ważne przy stosowaniu środków ochrony roślin są zasady bezpieczeństwa. Do oprysku służą opryskiwacze ręczne lub plecakowe. Najlepiej opryskiwać rośliny wczesnym rankiem lub po zachodzie słońca, przy bezwietrznej pogodzie, zwracając uwagę, aby przy okazji nie opryskiwać roślin przeznaczonych do zbioru, a rosnących obok opryskiwanego drzewa.
  
  
• Ochrona przed gryzoniami
  Należy owinąć młode drzewa słomą, papierem lub posmarować odpowiednią emulsją odstraszającą gryzonie. Jeśli już doszło do uszkodzeń, miejsca takie smarujemy maścią ogrodniczą.
  
  

Zabezpieczanie roślin owocowych przed mrozem

Najbardziej skuteczną metodą ochrony przed mrozem jest sadzenie odmian wytrzymałych na mróz, dobieranie właściwych stanowisk do posadzenia tych roślin, a także stosowanie odpowiednich zabiegów uprawowych. Drzewa można zabezpieczać owijając ich pnie słomą oraz bieląc je mlekiem wapiennym. Owijanie drzew jest szczególnie ważne w przypadku młodych drzew, przez kilka lat po posadzeniu.

Bardzo niebezpieczne dla pąków kwiatowych i liściowych, a także zawiązków liściowych są wiosenne przymrozki. Silny przymrozek w okresie kwitnienia oznacza, że w danym roku nie będzie w ogóle owoców lub będzie ich bardzo niewiele. Można uchronić rośliny przed przymrozkiem stosując następujące metody: odymianie, ogrzewania i zraszanie wodą. Najskuteczniejsze jest zraszanie bardzo drobnymi kroplami wody, przypominającymi mgłę.

Naszym sprzymierzeńcem w ochronie przed mrozem jest gruba warstwa śniegu, która stanowi dobrą izolację przed zimnem.

Ściółkowanie

Ściółkowanie ma na celu ograniczenie wyrastania chwastów oraz zwiększenie wilgotności gleby. Do ściółkowania wokół drzew i krzewów można użyć torfu, kory, obornika, trocin, czarnej folii polietylenowej lub czarnej włókniny.

Ściółkę wykładamy na wiosnę wokół drzew okręgiem o średnicy około 1 metra, warstwą grubości 10-15 cm. Zwykle ściółkowanie wystarcza na około 2 lata. Po tym czasie należy dołożyć świeżej ściółki. Jeżeli ściółkujemy folią polietylenową, należy ją przymocować do gruntu szpilkami z grubego drutu, a brzegi dodatkowo przysypać warstwą ziemi.

Opracowanie: Związek Szkółkarzy Polskich zszp.pl Więcej o roślinach i ich producentach znajdziesz na: e-katalogroslin.pl