Jak powinna wyglądać budka lęgowa dla ptaków?
Tradycyjny typ budki lęgowej to tzw. skrzynka Sokołowskiego – jest to prostopadłościan z lekko pochyłym daszkiem.
Otwory wlotowe – ich średnica, wysokość i powierzchnia podstawy są dopasowane do wielkości ptaka. Bierzemy pod uwagę nie tylko komfort gospodarzy korzystających z "domku", ale i bezpieczeństwo piskląt. Odległość otworu do dna budki musi być na tyle duża, aby maluchów nie mógł dosięgnąć żaden drapieżnik.
Fot. Malgorzata Szymanska |
Budki z najmniejszymi otworami (średnica około 2,7 cm) mogą być zagnieżdżone przez sikorki, ale nie będą już dostępne dla wróbli. Budki z otworami o średnicy około 3,5 cm pozwolą gnieździć się wszystkim sikorkom, wróblom, a także mazurkom i muchołówkom. Większy otwór wlotowy, o średnicy co najmniej 5 cm, zachęci szpaki, kowaliki i dzięcioły.
PORADA
Często spotykanym elementem przy budkach jest "patyczek", przymocowany poniżej otworu wlotowego. Ptaki radzą sobie i bez niego, natomiast pomaga on zazwyczaj drapieżnikom próbującym sięgnąć do wnętrza budki. Dlatego bezpieczniej jest nie montować takiej podpórki lub ją zlikwidować, jeśli kupiona budka takową posiada.
Kiedy i gdzie wieszać budki lęgowe dla ptaków?
Budki lęgowe zawiesza się tuż przed rozpoczęciem okresu lęgowego ptaków, czyli pod koniec lutego, a najpóźniej do połowy marca.
Po pierwsze, wiesza się je tam, gdzie nie ma naturalnych dziupli oraz na działkach leżących w pewnym oddaleniu od lasu, parku czy innych większych terenów zieleni. Ptaki jako zwierzęta terytorialne potrzebują znacznych przestrzeni, dlatego budki zawiesza się w dość dużych odstępach.
Szpaki i wróble mogą się gnieździć w stosunkowo niewielkich odległościach od siebie, ale dla muchołówek ta odległość to 15-30 m, a dla sikor nawet 30-50 m. Dlatego w zależności od wielkości ogrodu – wystarczy umiejscowić 1 do 3 budek lęgowych.
- Budkę należy montować bardzo stabilnie, nie może się poruszać nawet przy większych podmuchach wiatru.
- Nie może być dostępna dla drapieżników, np kotów.
- Dla większości gatunków optymalna jest wysokość 3-4 m (tak aby człowiek mógł dostać się do budki z drabiny w celu konserwacji czy czyszczenia). Dla sikorek wiesza się je 1 m nad ziemią.
- Najlepiej przymocować ją do pnia drzewa, w miejscu ocienionym i osłoniętym od zacinającego deszczu.
- Budkę zawiesza się pionowo, z lekkim nachyleniem do przodu.
- Otwór wlotowy powinien być skierowany na wschód lub południowy wschód.
Buda lęgowa dla ptaków – kupić czy zrobić samemu?
Gotową budkę lęgową można kupić w sklepach ogrodniczych lub wykonać samemu. Najlepiej sprawdzają się deski sosnowe lub z innych drzew iglastych – odradza się sklejki czy płyty wiórowe. Nie można desek malować ani impregnować.
Rozmiary i kształt budki odpowiadają wymaganiom poszczególnych gatunków ptaków. Wybór budki powinien być poprzedzony obserwacjami ptaków i rozpoznaniem pojawiających się w okolicy gatunków.
Sprzątanie budki lęgowej po sezonie
Wywieszoną budkę, po sezonie lęgowym, tj. jesienią lub zimą należy wyczyścić (w naturalnych dziuplach pozostałości ulegają samoistnemu rozkładowi, ale w skrzynkach pozostają na wiele lat).
W przypadku gdy wywieszona skrzynka nie była zasiedlana w ciągu kolejnych dwóch sezonów lęgowych, trzeba ją przewiesić w inne miejsce, gdyż prawdopodobieństwo zajęcia jej w następnych latach jest niewielkie.
Rośliny wabiące ptaki do ogrodu
Chcąc przyciągnąć do ogrodu ptaki, należy pomyśleć i o roślinach, które dadzą im pożywienie. Wiele z tych gatunków nadaje się też na żywopłoty, w których nasi latający przyjaciele mogą znaleźć schronienie! Warto zatem w ogrodzie posadzić na przykład:
- dzikie róże,
- derenie,
- berberysy,
- ałycze,
- rokitniki,
- ligustry,
- czarne bzy,
- jarzębiny,
- kaliny
- czy śliwę tarninę.
Źródło: Magazyn Budujemy Dom tekst: Małgorzata Szymańska zdjęcie tytułowe: Leonie Schoppema/Pixabay |