Jarząb pospolity / Jarzębina Sorbus aucuparia

Jarząb pospolity fot. Hans Braxmeier - Pixabay
Jarząb pospolity / Jarzębina (Sorbus aucuparia) | Przeczytaj opis rośliny, zobacz zdjęcia i dowiedz się o niej więcej. Poznaj jej wymagania, zastosowanie oraz wskazówki dotyczące uprawy i pielęgnacji.
Posłuchaj
00:00
131
Dekoracyjność: owocostany, ulistnienie
Gleba: przepuszczalna, małe wymagania glebowe, żyzna
Kolor kwiatów: białe
Kwiatostan: baldachogrono
Kwiaty: drobne
Owoce: kuliste
Wysokość: do 12 m
Okres kwitnienia: V, VI
Kolor owoców: czerwone
Trwałość liści: sezonowe
Korona: owalna, regularna
Wilgotność: gleba umiarkowanie wilgotna
Stanowisko: słońce, półcień
Zastosowanie: pojedynczo, ogrody przydomowe, parki, zieleń miejska, ogrody wiejskie

Jarząb pospolity (Sorbus aucuparia) nazywany też jarzębiną to nieduże drzewo należące do rodziny różowatych (Rosaceae). Jarząb występuje na znacznym obszarze Azji i Europy, w tym również w Polsce, gdzie uznawany jest za gatunek rodzimy.

Jarząb pospolity to szybko rosnące, niewielkie drzewo, osiągające ok. 8-12 m wys. Tworzy walcowaty, prosty, smukły, gładki (u starych drzew nieco spękany), czasem wielokrotny, pokryty szarą korą pień i owalną, z wiekiem bardziej rozłożystą koronę. Starsze gałęzie są sztywne i pokryte gładką, szarobrązową korą, natomiast młode pędy są elastyczne i miękko owłosione. Liście pokrywające pędy są duże, w zarysie szerokolncetowate, wydłużone, pierzaste, złożone z 9-17 pojedynczych, matowych, ząbkowanych na brzegach, ciemnozielonych od góry i szaro-srebrzystych od spodu, siedzących listków. Jesienią pięknie przebarwiają się na żółtopomarańczowy kolor.

Jarząb kwitnie od maja do czerwca, wydając niewielkie, obupłciowe, owadopylne kwiaty. Są one białe, pięciopłatkowe z licznymi, wystającymi pręcikami. Zebrane na końcach pędów tworzą duże, gęste, płaskie baldachogrona. Kwiaty wydzielają intensywny, ale niezbyt przyjemny zapach. Po przekwitnieniu przekształcają się w kuliste, małe, czerwono-pomarańczowe, błyszczące owoce, zebrane w gęste, zwisające grona. Owoce długo utrzymują się na pędach (X-XI) i stanowią ważny składnik diety wielu ptaków.

Nie przegap! ▶ Nowe trendy ogrodowe na 2026 rok ogłoszone. Te odmiany wygrały Konkurs Roślinnych Nowości 2025

Owoce jarzębu w stanie surowym są dla człowieka niejadalne, a nawet trujące, gdyż zawierają toksyczny kwas parasorbinowy (może powodować np. wymioty, biegunki, zawroty głowy). Do spożycia nadają się dopiero po przemrożeniu, ugotowaniu lub zblanszowaniu, gdyż wtedy tracą toksyczne właściwości i gorzki smak. Z tak przygotowanych owoców można przyrządzać galaretki, soki, dżemy czy nalewki.

Wymagania i uprawa

Jarząb pospolity to roślina mało wymagająca i tolerancyjna. Najlepiej rośnie na słonecznych stanowiskach i żyznych, przepuszczalnych, lekko wilgotnych glebach, ale poradzi sobie też w półcieniu i na słabym, a nawet piaszczystym podłożu. Nie toleruje cienia i mokrej, ciężkiej gleby. Jest natomiast całkowicie mrozoodporna i dobrze znosi zanieczyszczone powietrze.

Jarząb można rozmnażać przez wysiew nasion, a odmiany ozdobne przez szczepienie.

Lista zakupów ▶ Przygotuj ogród na jesień. Te produkty sprawdzą się we wrześniu idealnie

Zastosowanie

Jarzębina to popularne drzewo zieleni miejskiej, ale doskonale wygląda też w ogrodach, gdzie występuje głównie w postaci odmian ozdobnych. Najpiękniej prezentuje się jako soliter na tle trawnika, ogrodzenia lub białej ściany domu, ale nadaje się też do tworzenia szpalerów wzdłuż ścieżek.

Wybrane odmiany

  • 'Pendula' – o płaczącym pokroju, szczepiona na pniu
  • 'Pink Veil' – o jasnoróżowych owocach
  • 'Fastigiata' – o kolumnowym pokroju
  • 'Aurea' – o seledynowo żółtych liściach


Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Hans Braxmeier, PommeGrenade, M W/Pixabay


☺️ Dziękujemy, że przeczytałaś/eś artykuł do końca. Bądź na bieżąco i zapisz się do newslettera. Odwiedź nas na Facebooku, Instagramie, Pintereście, YouTube oraz na naszym internetowym forum ogrodniczym.

Powiązane artykuły
Nowe rośliny tygodnia
Nowe trendy ogrodowe na 2026 rok ogłoszone! Te odmiany wygrały Konkurs Roślinnych Nowości 2025
Komentarze

Darmowy program
Projektowanie Ogrodu
wypróbuj online
Projektowanie ogrodu
Tagi
Sprawdź, co dziś czytają inni
Bestsellery