Jak wyglądają mszyce?
Mszyce to niewielkie owady osiągające wielkość od 2 do 5 mm. W zależności od gatunku (i fazy rozwoju!) występują formy uskrzydlone lub bezskrzydłe. Owady te mogą być koloru kremowego, zielonego, żółtego, pomarańczowego lub czarnego. Mają okrągławe lub wydłużone ciało ze szpiczasto zakończonym odwłokiem, który po bokach ma dwie krótkie „rurki (tzw. syfony). Młode mszyce nie różnią się wyglądem od osobników dorosłych, są tylko mniejsze.
Mszyce zawsze występują gromadnie, w licznych koloniach (po kilkadziesiąt lub kilkaset osobników!). Żerują najczęściej na młodych pędach, na liściach (zwykle na dolnej stronie blaszki liściowej) lub pąkach kwiatowych. Z czasem opanowują całą roślinę i szybko przenoszą się na sąsiednie. W ciągu jednego sezonu jedna mszyca wydaje kilka lub kilkanaście pokoleń, w każdym po kilkadziesiąt osobników – w krótkim czasie mogą się rozmnożyć do naprawdę dużej liczby, z którą trudno będzie sobie poradzić.
Fot. Luc Viatour/Wikimedia Commons |
Jakie rośliny atakują mszyce?
Mszyce to szkodniki "wielożerne". To oznacza, że mogą żerować na różnych roślinach: drzewach, krzewach, pnączach, bylinach, roślinach jednorocznych, cebulowych, warzywach, roślinach sadowniczych oraz roślinach doniczkowych (w domu i na balkonie). Dzielą się również na gatunki jedno- i dwudomowe, czyli takie, które żerują na jednym typie roślin, lub zależnie od fazy rozwojowej można je spotkać na dwóch typach roślin.
Występuje wiele różnych gatunków mszyc różniących się wielkością, kolorem oraz atakowanymi roślinami żywicielskimi, np.:
- mszyca jabłoniowa – jest zielona i atakuje jabłonie, gruszę, pigwę, głóg czy jarzębinę,
- mszyca jabłoniowo-babkowa – jest różowo-brązowa, najgroźniejszą mszycą żerującą na jabłoniach,
- mszyca buraczana – jest czarna, atakuje m.in. buraki ćwikłowe,
- mszyca różano-szczeciowa – jest czerwona lub zielona, groźna dla róż i roślin zielnych (zależnie od fazy rozwoju),
- mszyca porzeczkowo-czyściecowa – jest ciemnoszara, atakuje krzewy porzeczek i agrestu oraz sosny pięcioigielne,
- mszyca kapuścianka – jest kremowa, atakuje wszystkie warzywa kapustne,
- mszyca pelargoniowa – jest jasno-zielona, atakuje rośliny szklarniowe.
Warto pamiętać!
Nazwa mszycy nie musi określać jedynej rośliny żywicielskiej, np. mszyca burakowa oprócz buraków żeruje także na wielu krzewach ozdobnych i roślinach doniczkowych.
Objawy żerowania mszyc
Mszyce pojawiają się w drugiej połowie maja i później w lecie. W wyniku żerowania mszyc rośliny są bardzo osłabione. Przy dużej liczebności mszyc zaatakowane rośliny więdną lub deformują się najmłodsze pędy i liście (skręcają się), a w skrajnych przypadkach zamierają całe rośliny.
Są także gatunki mszyc, które żerują na szyjce korzeniowej, a nawet na korzeniach, jednak rzadko się pojawiają.
Mszyce wysysają soki z roślin, wydzielając przy tym spadź – lepką substancję oklejającą roślinę, na której często pojawiają się czarne grzyby sadzakowe – szpecą one roślinę, utrudniając jej jednocześnie proces fotosyntezy. Mszyce oprócz uszkodzeń powodowanych na roślinach mogą także przenosić różne choroby wirusowe!
Mszyce na pąku kwiatowym i zaatakowany, młody liść. |
Mszyce na pędzie w różnej fazie rozwoju – larwy, bezskrzydłe dzieworódki, owady uskrzydlone. |
Jak zwalczyć mszyce?
- Mszyce nie pojawiają się znikąd – przelatują na nasze rośliny z chwastów lub z zarośli (czasem także od sąsiada). Powinniśmy raz na jakiś czas dokładnie obejrzeć rośliny na obrzeżach ogrodu.
- Mszyce zwalczamy jak najszybciej – po zauważeniu pierwszych kolonii. Owady rozmnażają się bardzo szybko, dlatego też ważne jest szybkie podjęcie decyzji o zabiegu.
- Domowe i ekologiczne metody – opryskiwanie wodą z mydłem, wyciągami, odwarami czy gnojówkami z roślin są najczęściej nieskuteczne i niestety zwykle nie unikniemy stosowania chemicznych środków ochrony roślin.
- Rośliny opryskujemy wodnym roztworem jednego z preparatów – np.: Decis, Calypso, Fastac, Pirmor, Polysect Hobby, Provado Plus, ABC na mszyce, Sumi Alpha, Mospilan. Preparaty na mszyce należy stosować naprzemiennie (Decis tylko raz w sezonie!), przestrzegając zaleceń i dawek podanych przez producenta na etykiecie-instrukcji stosowania dołączonej do opakowania.
- Pełna lista środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu oraz etykiety z instrukcjami stosowania znajdują się na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi → https://www.gov.pl/web/rolnictwo/etykiety-srodkow-ochrony-roslin.
Dowiedz się też jak obliczyć ilość preparatu do przygotowania roztworu do opryskiwania? - Zabieg opryskiwania przeprowadzamy wieczorem (aby nie szkodzić pszczołom), starając się aby nie opryskiwać roślin w zamkniętym pomieszczeniu. Jeśli mszycy zaatakowały rośliny domowe zabieg opryskiwania najlepiej wykonać na zewnątrz, uważając aby nie mieć kontaktu z preparatem. Przed zastosowaniem środka ochrony roślin koniecznie przeczytaj jego instrukcję. Więcej dowiesz się z artykułu: Środki ochrony roślin - zasady stosowania i przechowywania
Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, zdjęcia główne: Palex66 / Dreamstime oraz ekamelev, Emphyrio, Meli1670 /Pixabay, Alvesgaspar/Wikimedia Commons