Żurawina wielkoowocowa (Vaccinium macrocarpon) nazywana też borówką wielkożurawinową, należy do rodziny wrzosowatych (Ericaceae). Pochodzi z Ameryki Północnej, gdzie porasta podmokłe tereny. Jest uprawiana w wielu krajach na całym świecie, w tym i w Polsce.
To niewysoka, zimozielona roślina dorastająca do 30 cm wysokości. Wytwarza dwa rodzaje pędów – płożące, ukorzeniające się, które mogą osiągnąć nawet 150 cm długości oraz krótkie, wzniesione pędy owocujące. Liście są drobne, owalne, błyszczące, całobrzegie, jesienią zmieniają barwę na ciemną (czasem brunatnieją).
Żurawina wielkoowocowa kwitnie w czerwcu i lipcu. Na roślinie pojawiają się małe, promieniste, pojedyncze, biało-różowe kwiaty na długich szypułkach. Z reguły przewieszają się do dołu, a ich 4 płatki wywijają się do góry. Owoce dojrzewają od września. Są to jadalne, małe (ok. 2 cm średnicy), kuliste, czerwone jagody. Ich miąższ jest początkowo kremowy, a później czerwony. Wewnątrz znajduje się duża, ciemna pestka.
System korzeniowy jest bardzo płytki.
Nie przegap! ▶ Nowe trendy ogrodowe na 2026 rok ogłoszone. Te odmiany wygrały Konkurs Roślinnych Nowości 2025
Wymagania i uprawa
Żurawina wielkoowocowa najlepiej plonuje na stanowiskach jasnych, dobrze naświetlonych. Powinna być uprawiana na glebach kwaśnych (pH 3,2-4,5), torfowych, próchniczych, przepuszczalnych i stale wilgotnych. Roślina jest mrozoodporna.
Roślina ma duże wymagania wodne i szybko reaguje na niedobór wody – należy ją systematycznie podlewać. Warto stosować nawozy organiczne i ściółkować glebę, aby ograniczyć wysychanie podłoża.
Rozmnaża się głównie przez podział – najłatwiej jest oddzielać naturalnie ukorzenione pędy rośliny. Żurawinę sadzi się ją jesienią (optymalna rozstawa to 30x30 cm).
Lista zakupów ▶ Przygotuj ogród na jesień. Te produkty sprawdzą się we wrześniu idealnie
Zastosowanie
Owoce żurawiny są znane ze swojego kwaśnego smaku. Dodajemy je przede wszystkim do mięs i sosów ale również nadają się do przyrządzania przetworów, takich jak konfitury, soki i nalewki. Są często zaliczane do przypraw i łatwo się przechowują.
Żurawina to bogate źródło witamin (C, B1, B2), błonnika, kwasów organicznych i soli mineralnych (Ca, P, Cu). Roślina jest też ceniona ze względu na właściwości lecznicze – ma działanie bakteriobójcze i antynowotworowe. Regularne picie soków z owoców żurawiny zapobiega występowaniu miażdżycy i chorób układu krążenia.
Ciekawostki
Żurawina to jeden z owoców kojarzonych ze Świętami Bożego Narodzenia. W tym czasie nie tylko znajdziemy ją w konfiturach, ciastach czy pasztetach ale też w formie ozdób świątecznych.
Tekst: Redakcja ZielonyOgródek.pl, zdjęcia: PantherMediaSeller, lantapix, elenathewise/Depositphotos