Uprawa żurawiny | Gdzie i jak posadzić, by dawała obfity plon? Sprawdź poradnik

Co to jest żurawina i jakie ma właściwości?

Żurawina (Vaccinium) to roślina, która z powodzeniem może być uprawiana w ogrodowych jagodnikach. Najczęściej spotykanym gatunkiem jest żurawina wielkoowocowa, choć istnieją także inne odmiany, takie jak żurawina błotna i drobnolistna, które są mniej popularne. Żurawina wielkoowocowa, tak samo jak jej daleka, ukochana przez Polaków kuzynka borówka, pochodzi z Ameryki Północnej. Roślina wyróżnia kilka charakterystycznych cech, takich jak długowieczność czy też pędy, które mogą się płożyć po ziemi nawet do 2 metrów długości. Warto też zaznaczyć, że roślina jest zimozielona.

Krzew żurawiny wytwarza drobne liście z podwiniętymi brzegami, które jesienią przybierają niezbyt ozdobną, brunatną barwę. Urocze biało-różowe kwiaty pojawiają się od czerwca do sierpnia i utrzymują się przez dugi czas. Roślina owocuje jesienią – we wrześniu lub październiku, a jej jagody są bardzo charakterystyczne – małe, kuliste i ciemnoczerwone.

Fot. Ruckszio / AdobeStock

Owoce żurawiny są niezwykle cenne pod względem odżywczym. Są bogate w witaminy A, C i E, magnez, potas, selen i sód. Zawierają również błonnik, który wspomaga budowę odporności, beta-karoten poprawiający elastyczność skóry, luteinę chroniącą oczy przed promieniowaniem UV oraz taninę, która działa antybakteryjnie.

Jest powiedziane, że regularne spożywanie żurawiny może hamować rozwój komórek nowotworowych.

Idealne warunki dla żurawiny w ogrodzie. Co warto zrobić?

Aby żurawina mogła dobrze rosnąć, wymaga odpowiednich warunków glebowych i klimatycznych. Najlepiej czuje się na wilgotnym, kwaśnym podłożu o pH 3,2-4,5, które jest próchnicze i dobrze przepuszczalne. Roślina preferuje dobrze nasłonecznione stanowiska, gdyż brak słońca negatywnie wpływa na owocowanie i barwę jagód. Ponadto, miejsce powinno być osłonięte od wiatru, który może uszkadzać delikatne pędy.

Kiedy i jak sadzić żurawinę? Krok po kroku

Sadzenie żurawiny jest procesem, który wymaga odpowiedniego przygotowania i staranności. Najlepszy czas na sadzenie żurawiny to wiosna, w okresie od kwietnia do czerwca, lub jesienią, w październiku. Oto kroki, które należy podjąć, aby prawidłowo posadzić żurawinę w ogrodzie:

1. Przygotowanie gleby

Wykonaj dołki o głębokości 15-20 cm, zachowując odstęp co najmniej 20 cm między poszczególnymi roślinami. Dołki wypełnij mieszaniną ziemi i torfu w proporcji 1:2. Można również dodać trociny z drewna iglastego lub gruboziarnisty piasek, co pomoże utrzymać odpowiednią kwasowość gleby i poprawi jej przepuszczalność.

2. Sadzenie sadzonek

Sadzonki żurawiny najlepiej kupić już wyrośnięte, co ułatwia ich wzrost. Umieść sadzonki w przygotowanych dołkach, delikatnie dociskając glebę wokół korzeni, aby zapewnić im stabilność. Pamiętaj, aby sadzonki były posadzone na odpowiedniej głębokości, nie za płytko, aby korzenie miały dostateczny kontakt z glebą, ale też nie za głęboko, aby nie przysypywać pędów.

3. Podlewanie po sadzeniu

Po zakończeniu sadzenia należy obficie podlać rośliny, aby gleba dobrze osiadła i korzenie miały dobry kontakt z podłożem.

4. Zimowanie

Żurawina jest rośliną stosunkowo odporną na niskie temperatury. Należy do roślin ze strefy 5b, czyli gdzie temp. spadają do ok. -26/-30 °C, co oznacza, że w większości przypadków nie wymaga specjalnego okrywania na zimę w Polsce. Jednak podczas wyjątkowo surowych zim, dodatkowa ochrona może być korzystna. Można w tym celu użyć agrowłóknin jak i gałęzi roślin iglastych (tworząc z nich coś na kształt płaskich chochołów).

Fot. medwedja / AdobeStock

Pielęgnacja żurawiny – od wiosennego podlewania do zimowego okrywania

• Prawidłowa pielęgnacja żurawiny obejmuje regularne podlewanie, szczególnie w pierwszym roku uprawy, aby zapobiec ususzeniu rośliny. Najlepiej używać do tego celu deszczówki, gdyż woda z wodociągu może odkwasić podłoże. Podlewanie należy zwiększyć w okresach suszy, dbając jednak o to, aby nie doszło do przelania gruntu.
• Po posadzeniu sadzonek dobrze jest przeprowadzić ściółkowanie. Żurawina jest rośliną kwasolubną, dlatego ściółka powinna mieć niewielką zawartość wapnia, aby nie doszło do odkwaszenia gleby. Idealna do tego celu jest ściółka z kory drzew iglastych lub trocin. Można także użyć gruboziarnistego piasku, wystarczy 2-3 centymetrowa warstwa. Ściółkowanie nie tylko pomaga utrzymać odpowiednią kwasowość gleby, ale także zapobiega rozwojowi chwastów, utracie wody i chroni roślinę przed chłodem.
• Raz w roku warto zastosować nawozy mineralne, zwłaszcza azotowe, aby podtrzymać odpowiednią kwasowość gleby.
• Przycinanie pędów jest konieczne, by roślina mogła się prawidłowo rozwijać i owocować. Usuwanie wyschniętych i splątanych pędów poprawia dostęp światła do rośliny.
  
  

Ochrona przed szkodnikami i chorobami

Żurawina może być narażona na atak różnych szkodników, takich jak wciornastki żerujące na spodniej stronie liści oraz owocówki żurawineczki zasiedlające owoce. W takich przypadkach warto stosować odpowiednie insektycydy.

Roślina może być również podatna na choroby grzybowe, na przykład szarą pleśń, objawiającą się brunatnymi plamami na liściach i pędach. Stosowanie fungicydów jest wtedy konieczne. Regularne plewienie ogranicza ryzyko zmniejszenia plonów, a w przypadku silnych mrozów żurawinę można okryć gałązkami iglastymi.

Polecane odmiany żurawiny

Do uprawy w ogrodzie szczególnie polecane są odmiany takie jak Ben Lear, która szybko przyrasta i osiąga 30 cm wysokości, z purpurowo-czerwonymi owocami. Early Black ma długie pędy i ciemnozielone liście, a jej owoce są okrągłe z woskowym nalotem. Howes charakteryzuje się dużym rozrostem i jagodami o owalnym kształcie, które mają najwyższą zawartość pektyn. Pilgrim ma intensywnie zielone liście i duże, purpurowo-czerwone owoce. Odmiana Stevens posiada eliptyczne jagody, które zmieniają kolor z ciemnoczerwonego na niemal czarny.

Zbiór i przechowywanie owoców

Owoce żurawiny zbiera się od września do pierwszych przymrozków. Na jednym metrze kwadratowym uprawy można uzyskać od 2 do 3 kg owoców. Żurawina doskonale nadaje się do przetworów, takich jak soki, syropy, galaretki, dżemy czy nalewki. Może być również smacznym dodatkiem do herbaty, sałatek, musli oraz mięs, zwłaszcza wieprzowiny i dziczyzny.

Zdjęcie tytułowe: Olga, Matauw, barmalini, medwedja / AdobeStock