Spis treści
Jak działają nawozy azotowe?
Nawozy azotowe wpływają przede wszystkim na optymalny (intensywny) wzrost roślin, czyli zwiększają masę zieloną oraz ilość i jakość plonów. Odpowiednia ilość azotu w glebie (lub jego niedobór) decyduje także o właściwej zawartości chlorofilu w komórkach roślin, co także ma wpływ na odpowiedni rozwój roślin. Ponadto, odpowiednia ilość azotu w glebie warunkuje także przyswajalność i wykorzystanie innych ważnych składników pokarmowych, niezbędnych roślinom, np. potasu i fosforu.
Jednocześnie trzeba pamiętać, że nieodpowiednie stosowanie nawozów azotowych (np. za późno lub zbyt intensywne) może osłabiać rośliny, np. wydłuża nadmiernie okres wegetacji, obniżając mrozoodporność, czy opóźniając dojrzewanie roślin (między innymi drewnienie pędów). Co więcej, przenawożenie nawozami prowadzi do kumulowania się w glebie (a co za tym idzie w warzywach, czy owocach), szkodliwych dla zdrowia i środowiska azotanów.
Rodzaje nawozów azotowych. Jakie warto kupić?
Tradycyjne nawozy azotowe, stosowane głównie w rolnictwie lub w dużych gospodarstwach ogrodniczych, dzieli się zwykle (ze względu na sposób zastosowania) na przedsiewne, pogłówne, jak i uniwersalne. Praktyczniejszy jest jednak podział nawozów azotowych ze względu na szybkość ich działania:
Nawozy azotowe szybko działające
Zaliczamy do nich przede wszystkim saletrę amonową i saletrzak, które zawierają azot w formie azotanowej (NO-3) oraz amonowej (NH+4); można stosować je przed posadzeniem lub wysiewem roślin (przedsiewnie), jak również w trakcie ich uprawy i wzrostu (pogłównie).
Saletra amonowa, czyli azotan amonu jest solą powstałą w wyniku reakcji kwasu azotowego z amoniakiem. Zwykle występuje w postaci białych lub kremowych granulek, o wielkości do 5-6 mm, a w celu zapobiegania zbrylaniu dodaje się do niej węglan wapnia lub węglan magnezu.
Saletrzak – ogólna nazwa grupy azotowych nawozów mineralnych, zawierających azotan amonu oraz węglan wapnia lub węglan magnezu (np. dolomit). Jest produkowany w granulkach, nadaje się do nawożenia większości roślin na różnych etapach wegetacji i nie zakwasza gleby.
Nawozy azotowe wolno działające
Są to przede wszystkim siarczan amonowy oraz mocznik nawozowy - zawierają azot w formie amonowej (NH+4 i amidowej (NH2+)
Siarczan amonowy (siarczan amonu) to uniwersalny nawóz, najczęściej w formie bezbarwnych granul lub kryształów, dobrze rozpuszczalny w wodzie. Zawiera dobrze przyswajalny azot w formie amonowej oraz siarkę, dzięki czemu jest ceniony w nawożeniu roślin kwasolubnych lub używany do zakwaszania gleby. Stosowany jest przedsiewnie (wymaga wymieszania z glebą) i polecany głównie do stosowania na glebach o odczynie zasadowym lub obojętnym; dobrze uzupełnia niedobory azotu i siarki w czasie wzrostu roślin.
Mocznik – łatwo rozpuszczalny w wodzie nawóz w postaci białych, regularnych granulek; zawiera azot w formie amidowej, która jest dobrze przyswajana przede wszystkim dolistnie. Stosowany także posypowo do nawożenia roślin, ale pobieranie azotu z moczniku przez system korzeniowy roślin jest wolniejsze, ponieważ najpierw muszą nastąpić przemiany w lepiej dostępną dla roślin formę azotu - amonową oraz azotanową.
Jak i kiedy stosować nawozy azotowe w ogrodzie?
Przed wyborem nawozów azotowych (szczególnie tradycyjnych) warto wziąć pod uwagę właściwości konkretnego nawozu, ale głównie rodzaj gleby oraz jej odczyn pH. Ponadto, wybierając dany nawóz warto wiedzieć w jakim czasie (okresie) zamierzamy go zastosować – przed posadzaniem/wysiewem roślin (przedsiewnie), czy w czasie wegetacji (pogłównie).
Należy pamiętać, aby przede wszystkim starannie je dobierać nawozy w zależności od rodzaju gleby i uprawianych roślin. Z tego względu np. siarczan amonu nie powinien być stosowany na glebach kwaśnych i w takim przypadku lepszy będzie np. mocznik. Z kolei do nawożenia roślin wrażliwych na kwaśny odczyn gleby, lepiej wybierać nawozy obojętne lub zasadowe, np. saletrzak, saletrę lub mocznik i zawsze najkorzystniej lekko wymieszać je z glebą.
Oprócz tradycyjnych nawozów azotowych, obecnie w sprzedaży spotkać można także wiele innych, oferowanych przez znane marki ogrodnicze, bardziej dostosowanych do użytku amatorskiego (np. w przydomowych ogrodach). Mają one zwykle poręczne, mniejsze opakowania i łatwe do stosowania formy oraz dokładnie opisane terminy stosowania i sposób dawkowania. Są także przeznaczone dla konkretnych grup roślin lub nawet gatunków, co ułatwia wybór i pozwala w prosty i bezpieczny sposób dokarmiać rośliny. Sprawdź, gdzie je kupić!
Tekst: Maciej Aleksandrowicz, zdjęcie tytułowe: NewAfrica / Depositphotos
Ochrona przed mrozem 
Choroby i szkodniki 
Nawozy 
Ziemia / podłoża 
Chwasty 
Środki ochrony roślin 
Ogród bez chemii 
Gryzonie 
Insekty domowe 
