Jakie rośliny wieloletnie nadają się na balkon lub taras?
Wybierając rośliny należy wziąć pod uwagę ich docelowe rozmiary, wymagane stanowisko (słońce lub cień) oraz wymagania i potrzeby pielęgnacyjne danego gatunku. Na balkonie lub tarasie możemy uprawiać w donicach między innymi pnącza, dekoracyjne krzewy liściaste i iglaste, byliny, a nawet karłowe lub szczepione drzewa ozdobne.
Warto wybierać rośliny, które:
- mają małe rozmiary,
- wolno rosną lub są karłowymi odmianami
- oraz są łatwe w pielęgnacji (np. dobrze znoszą przycinanie).
Wieloletnie pnącza na balkon
Warto wybrać ciekawe i dekoracyjne gatunki roślin pnących, ale trzeba pamiętać, że potrzebują one podpór - możemy prowadzić je na kratkach, trejażach i innych podporach. Zwykle rośliny te oprócz dekoracyjnych liści lub kwiatów, mogą zapewnić też odrobinę prywatności, stając się z czasem zieloną i gęstą zasłoną. Warte polecenia są między innymi:
- bluszcz pospolity (Hedera helix) oraz jego odmiany – gatunek zimozielony; najlepiej posadzić go w półcieniu lub w zacienionych miejscach; rośnie wolno, wspina się po podporach lub czepia się ścian i z czasem tworzy dość gęstą, zieloną ścianę.
- winobluszcz pięciolistkowy (Parthenocissus quinquefolia) oraz winobluszcz trójklapowy (Parthenocissus tricuspidata) – gatunki o ładnych dłoniastych i klapowanych liściach i pięknie przebarwiających się na żółto, pomarańczowo i czerwono jesienią; bardziej odporny na niskie temperatury jest w. pięciolistkowy.
- chmiel zwyczajny (Humulus lupulus) – szybko i mocno rosnące pnącze, które co roku odrasta nawet po silnym cięciu; w szybkim tempie może stworzyć zieloną ścianę; ma ciekawe klapowane liście lub bez klap, szorstkie z wierzchu, dekoracyjne są także żeńskie kwiaty i owoce w kształcie małych szyszek.
- milin amerykański (Campsis radicans) – intensywnie rosnące, efektownie kwitnące pnącze – kwiaty są rurkowate, duże i w zależności od odmiany czerwone, pomarańczowe lub żółte; potrzebuje słonecznego, osłoniętego stanowiska, mocnych podpór i odpowiednio dużego pojemnika.
- powojniki (Clematis) – bardzo wiele gatunków pnączy o efektownych, różnobarwnych, dużych kwiatach (liczne odmiany); na balkon najlepiej wybierać odmiany najbardziej odporne na ujemne temperatury
- wiciokrzew (Lonicera) – szczególnie polecany wśród tego rodzaju, jest wiciokrzew Henry'ego, którego ozdobą są zimozielone, błyszczące i lancetowate liście oraz rurkowate, pachnące kwiaty (w zależności od odmiany żółte lub purpurowe).
Ozdobne krzewy iglaste i liściaste na balkon
Krzewy ozdobne z powodzeniem mogą służyć do całorocznej dekoracji balkonów i tarasów. W donicach, na słonecznych stanowiskach dobrze będą się czuły między innymi iglaki:
- sosna górska/kosodrzewina (Pinus mugo) – nisko krzewiący się gatunek o ładnych, ciemnozielonych igłach; odmiany mogą mieć bardziej karłowy wzrost i zaokrąglony pokrój; nie ma dużych wymagań wodnych, jest odporna na mróz i suszę.
- jałowce (Juniperus) – na balkony nadają się np. jałowiec pospolity (J. communis) jak i jałowiec płożący (J. horizontalis) i jego niskie, płożące odmiany o ciekawych barwach igieł (zielone, srebrne, złociste); mają podobne wymagania do sosny.
- świerki (Picea) – do uprawy na balkonach najlepiej wybierać karłowe odmiany świerka białego (Picea glauca) lub inne o powolnym wzroście; mają one dekoracyjne, krótkie igły często nie tylko zielone, ale u odmian także srebrne lub niebieskawe.
- żywotniki (Thuja) – można wybrać wiele wąskich kolumnowych (np. 'Columna') lub wolno rosnących, zaokrąglonych odmian ('Danica', 'Umraculifera')
- cisy (Taxus) – wiele odmian; nadaje się do cienia i półcienia
- choina kanadyjska (Tsuga canadensis) – np. odmiany 'Jeddeloh' lub 'Nana'; nadaje się do cienia i półcienia.
Spośród krzewów liściastych nadających się na balkon warte polecenia są gatunki i odmiany o dekoracyjnych kwiatach oraz liściach, np.
- hortensje bukietowe (Hydrangea paniculata) i ich odmiany,
- azalie i rododendrony (Rhododendron),
- krzewuszki (Weigela),
- pięciorniki (Potentilla)
- bukszpan wieczniezielony (Buxus sepmeprvirens),
- berberys Thunberga (Berberis thunbergii) i jego odmiany,
- irga Dammera (Cotoneaster dammeri),
- ognik szkarłatny (Pyracantha coccinea).
Na balkonach można uprawiać w donicach również krzewinki o dekoracyjnych i zimozielonych liściach, np.
- trzmielinę Fortune'a (Euonymus fortunei),
- barwinek (Vinca minor)
- czy ładnie kwitnące wrzosy (Calluna), wrzośce (Erica)
- oraz lawendy (Lavandula).
Uzupełnieniem krzewów mogą być także uprawiane w donicach, dość odporne, niewymagające ozdobne byliny, np.:
- szałwia omszona (Salvia nemorosa),
- ostróżki (Delphinium),
- tawułki (Astilbe),
- żurawki (Heuchera),
- rozchodniki (Sedum),
- funkie (Hosta),
- bergenia sercolistna (Bergenia cordifolia),
- rudbekia (Rudbeckia),
- a także różne gatunki traw ozdobnych.
Gdy mamy więcej przestrzeni możemy pokusić się o uprawę szczepionych na niewysokim pniu lub wolno rosnących drzew ozdobnych, np.
- wierzby całolistnej (Salix integra) 'Hakuro Nishiki' lub
- brzozy brodawkowatej (Betula pendula) 'Youngii',
- a także szczepionych odmian modrzewi i sosen oraz wielu innych gatunków.
Jak dbać o wieloletnie rośliny na balkonie?
Roślinom trzeba zapewnić pojemniki odpowiedniej wielkości, właściwe podłoże oraz stałe nawadnianie (szczególnie latem) oraz zasilanie nawozami w sezonie wegetacyjnym. Nie można zapomnieć też o zabezpieczeniu roślin przed mrozem (owinięciu donic agrowłókniną, kartonem lub folią bąbelkową) oraz o ich podlewaniu w czasie słonecznych dni na przełomie zimy i wiosny. Niektóre krzewy (np. hortensje, różaneczniki, azalie, wrzosy i większość iglaków) potrzebują kwaśnego podłoża, a na czas zimy warto osłonić także ich korony (np. białą agrowłókniną).
Tekst: Maciej Aleksandrowicz, zdjęcie tytułowe: Thejoyofplants.co.uk