Trzmielina Fortune'a (Euonymus fortunei) nazywana też trzmieliną pnącą to pochodzący z Azji krzew z rodziny dławiszowatych (Celastraceae). Gatunek jest bardzo zmienny i posiada wiele odmian różniących się wielkością, pokrojem i barwą liści.
Dojrzała roślina często ma inny pokrój niż forma młodociana (jest kopulasta i bardziej zwarta). Wbrew swojej potocznej nazwie, trzmielina Fortune'a nie jest typowym pnączem i nie posiada klasycznych organów czepnych takich jak przyssawki czy wąsy. Krzewi się dość mocno, a na podpory wspina się za pomocą elastycznych pędów. Tworzy też korzenie przybyszowe, które pomagają jej czepiać się podpór.
Trzmielina Fortune'a posiada eliptyczne, skórzaste, zimozielone liście, które w zależności od odmiany mogą mieć różną wielkość i barwę (np. zielone, żółte, białe i dwukolorowe). Przed zimą liście często podbarwiają się na czerwono.
Trzmielina Fortune'a kwitnie wczesnym latem (VI-VII), ale jej drobne kwiaty nie są szczególnie dekoracyjne.
Wymagania i uprawa
Oczekuje jednak ciepłego, słonecznego (szczególnie odmiany o barwnych liściach) lub półcienistego stanowiska oraz żyznej, próchniczej, przepuszczalnej, stale lekko wilgotnej gleby. Nie toleruje suszy ani głębokiego cienia.
Wiele z jej odmian posiada też umiarkowaną mrozoodporność, dlatego w chłodniejszych rejonach kraju przed zimą roślinę warto zabezpieczyć włókniną.
U odmian ozdobnych może pojawić się też zjawisko rewersji (cofanie się cech odmianowych), dlatego wszystkie pędy o nietypowym wyglądzie należy usuwać.
Krzew można rozmnażać przez sadzonki zielne, odrosty korzeniowe lub odkłady.
Zastosowanie
Trzmielina Fortune'a w ogrodzie może być uprawiana jako roślina okrywowa, osłaniająca wolne przestrzenie na rabacie lub pnącze, wsparte na pergoli, kratce lub pniu drzewa. Za sprawą zimozielonych, barwnych liści może być ozdobna przez cały rok.
Z pędów krzewu można tworzyć też atrakcyjne formy ozdobne (np. stożki, kopuły), a wiele odmian sprawdza się jako element ciekawych kompozycji rabatowych.
Roślina bywa też szczepiona na pniu i oferowana w postaci oryginalnego drzewka. Trzmieliny nadają się też do uprawy w pojemnikach.
Wybrane odmiany
- 'Emerald Gaiety' – o zielonych liściach z białym obrzeżem (zdj. 1)
- 'Sunshine' – o zielonych liściach z kremowo-żółtym obrzeżem (zdj. 2, 3)
- 'Harlequin' – karłowa o pstrych, białozielonych liściach
- 'Emerald 'n' Gold' – krzew o zielonych liściach z żółtym obrzeżem
- 'Interbolwi' – o zielonych liściach z kremowobiałą plamą po środku
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Manfred Richter/Pixabay, iVerde