Piękny ogród na glinie. Te rośliny świetnie sobie poradzą

Ogród na glinie? To nie takie "ciężkie" jak myślisz!

Gleba gliniasta w ogrodzie ma swoje dobre i złe strony. Jest ciężka, zbita, a do tego nieprzepuszczalna i bardzo chłonna. Z punktu widzenia większości roślin to poważne wady. Zbita struktura utrudnia rozrost korzeni i uniemożliwia dostęp do odpowiedniej ilości tlenu. Po deszczu lub obfitym nawadnianiu na jej powierzchni powstają kałuże. Gdy woda wreszcie wsiąknie, długo zalega w podłożu, powodując gnicia korzeni, bulw i cebul. Z kolei gdy mokra glina nadmiernie wyschnie, twardnieje i pęka, co może prowadzić dom uszkodzeń korzeni roślin, już przedtem nadwyrężonych przez przewlekłą wilgoć.

Zaletą gliniastych gleb jest zasobność – zwykle obfitują w składniki odżywcze, poza tym długo utrzymują minerały pochodzące z nawozów. Wymagają mniej obfitego nawożenia i nawadniania w porównaniu do gleb lekkich, piaszczystych, więc ograniczają wydatki na pielęgnację ogrodu. 

To się przyda

Ziemia uniwersalna, gotowe podłoże – 20 l

Ziemia DO BORÓWEK I ROŚLIN KWAŚNOLUBNYCH – 20 l

Perlit - 5 l

Podłoże Domowa Plantacja, Pomidory i Zioła, ziemia – 20 l

Rośliny na glebę gliniastą. Co można posadzić na glinie?

Przemyślany dobór roślin oraz odpowiednie przygotowanie podłoża przed sadzeniem pozwolę zminimalizować wady gliniastej gleby, a jednocześnie skorzystać z jej zalet. A przede wszystkim stworzyć przepiękny ogród. 

Gliniasta gleba nie stanowi problemu dla gatunków, które w swoim naturalnym środowisku na co dzień mają do czynienia z ciągłą obecnością wody w podłożu. Kandydatów można znaleźć nad brzegami rzek, zbiorników wodnych i w wilgotnych lasach, a także na podmokłych łąkach i bagnach – niekoniecznie w Polsce. 

Lista najlepszych roślin na gliniaste gleby nie kończy się na poniżej wymienionych gatunkach. Co więcej, wybór kandydatów można znacznie rozszerzyć, odpowiednio dostosowując podłoże. Instrukcję, jak to zrobić, można znaleźć w artykule: Jak użyźnić i rozluźnić ciężką, gliniastą glebę?

Fot. Wuttichai / Adobe Stock

Myślisz, że gliniasta gleba to przeszkoda dla pięknego ogrodu? Nic bardziej mylnego! Poznaj rośliny, które kochają wilgoć, nie boją się zbitego podłoża.

Drzewa na gliniaste gleby 

W gliniastym podłożu dobrze czują się wierzby. Tradycjonalistom z dużym terenem do obsadzenia spodoba się malownicza wierzba żałobna (Salix ×sepulcralis) ‘Chrysocoma’, o płaczącej koronie z kurtyną długich, wiotkich pędów, albo rodzime: wierzba biała (Salix alba) i krucha (Salix xfragilis), z których można formować jako tzw. „wierzby głowiaste”. Ciekawą alternatywą są wierzby o poskręcanych pędach – babilońska (Salix babilonica) ‘Tortuosa’ oraz mieszańcowa ‘Erythroflexuosa’.

W małym ogrodzie świetnie sprawdzą się miniaturowe wierzby szczepione na pniu, m. in. całolistna (Salix integra) ‘Hakuro-nishiki’ o biało-zielono-różowych listkach, płacząca iwa (Salix caprea) z dużymi, mięciutkimi kotkami oraz obecny hit, czyli wierzba pleciona, żywa rzeźba utkana z pędów wierzb krzewiastych.

Na glinie poradzą sobie również brzozy, m. in. rodzima brzoza brodawkowata (Betula pendula) oraz jej odmiany. Z obcych gatunków godne polecenia są: brzoza pożyteczna (Betula utilis) ‘Doorenbos’ o śnieżnobiałej korze oraz papierowa (Betula papyrifera), o dekoracyjnej korze pnia złuszczającej się pasami.

Fot. Mister / Adobe Stock

Wierzba żałobna, popularnie nazywana płaczącą świetnie sprawdzi się na glebie gliniastej.

Dąb błotny (Quercus pallustris) błota się nie boi – a mokrej gliny tym bardziej. To szybkorosnące drzewo do dużych ogrodów o oryginalnych, silnie powcinanych liściach, przybierających jesienią płomienne odcienie.

Całoroczny pstrokaty akcent zapewni klon jesionolistny (Acer negundo) ‘Flamingo’: jego młode liście są różowe, z czasem stają się biało-zielone. Dodatkowym atutem jest piękna, szeroka korona przy stosunkowo niskim wzroście – osiąga do 5 m wysokości i 4 m średnicy.

Gliniasta gleba jest idealna dla grujecznika japońskiego (Cercidiphyllum japonicum). To orientalne drzewo o malowniczym, często wielopniowym pokroju i niebieskozielonych, sercowatych liściach pachnących piernikami. Jesienią zachwyca pomarańczowo-czerwoną szatą. 

Fot. tamu / Adobe Stock

Klon jesionolistny ‘Flamingo’ – większa alternatywa dla wierzby ‘Hakuro-nishiki’.

A może kwitnące drzewa?

Gliniaste gleby bogate w wapń lubi złotokap pospolity (Laburnum anagyroides), który na przełomie maja i czerwca przypomina lawinę złocistych kwiatów. Identyczne wymagania ma wiśnia piłkowana (Prunus serrulata), dostępna w wielu różnorodnych odmianach. Jej znak rozpoznawczy to wybitnie dekoracyjne, różowe kwiaty, które na przełomie kwietnia i maja szczelnie pokrywają koronę drzewa. 

Uwaga: podłoże nie może być podmokłe – przed sadzeniem roślin należy wykonać drenaż na dnie dołka. Po lekkim rozluźnieniu piaskiem i zakwaszeniu torfem gliniasta gleba będzie odpowiednia również dla magnolii.

Typowo drzewiasty pokrój oferują magnolia drzewiasta (Magnolia acuminata), naga (Magnolia denudata), pośrednia (Magnolia ×soulangeana) i parasolowata (Magnolia tripetala). 

Fot. JAG IMAGES / Adobe Stock

Żywa architektura z wierzby – idealna na gliniaste gleby.

Iglaki na gliniaste gleby?

Oczywiście! Takie warunki dobrze znosi choina kanadyjska (Tsuga canadensis) oraz cypryśnik błotny (Taxodium distichum). Ten ostatni zrzuca igły na zimę, za to przedtem pięknie się przebarwia. Na podmokłych terenach wytwarza intrygujące korzenie oddechowe (pneumatofory), wyrastające ponad ziemię.

Na iglasty żywopłot na glinie świetnie nadają się cisy (Taxus spp.) oraz cyprysiki (Chamaecyparis) w różnych gatunkach i odmianach.

Fot. Peter / Adobe Stock

Dereń biały czerwieni się zimą i na przedwiośniu.

Krzewy na gliniastą glebę 

Wybór jest zaskakująco duży! Na gliniastej glebie wspaniale czują się dereń biały (Cornus alba) i rozłogowy (Cornus sericea), oba obfitujące w odmiany o barwnych pędach i liściach. Alternatywą do naturalistycznych nasadzeń jest rodzimy dereń świdwa (Cornus sanguinea).

Rośliną wybitnie niedocenioną jest kruszyna pospolita (Frangula alnus) ‘Fine Line’. Ten kolumnowy krzew o nitkowatych liściach dobrze rośnie zarówno w glinie, jak i w piaszczystym podłożu. Bardzo oryginalne ulistnienie oferuje również bez czarny (Sambucus nigra) BLACK LACE ‘Eva’: jego liście są pierzaste i postrzępione, a do tego niemal czarne. Stanowią kontrastowe tło dla różowych kwiatostanów. Na gliniastej glebie czuje się jak w domu. 

Fot. wiha3 / Adobe Stock

Kalina koralowa ‘Roseum’ o kwiatostanach jak śnieżne kule.

Kwitnący krzew na glinę znajdzie się niejeden! Strzałem w dziesiątkę będzie kalina koralowa (Viburnum opulus). Jej dzika, botaniczna forma oraz odmiana ‘Compaktum’ tworzą talerzowate kwiatostany, a następnie czerwone „korale” owoców. Odmiana ‘Roseum’ nie owocuje, za to przez kilka tygodni na przełomie wiosny i lata tonie w kulach białych kwiatów, które z czasem lekko różowieją.

Od czerwca aż do sierpnia można podziwiać podłużne wiechy różowych kwiatów tawuły wierzbolistnej (Spiraea salicifolia), której niestraszna gleba – nawet podmokła. Długim kwitnieniem cechują się także krzewuszka cudowna (Weigela florida). Wybór jej odmian jest ogromny: karzełki i olbrzymy, o barwnych liściach i różowych, czerwonych lub białych kwiatach. 

Gliniasta gleba to nie powód, by rezygnować z modnych ogrodniczych hitów. Po zakwaszeniu torfem spodoba się hortensjom (Hydrangea spp.), pod warunkiem ze nie jest podmokła. Lekko kwaśna, zdrenowana glina ucieszy również krzewiaste odmiany magnolii (Magnolia spp.). 

Fot. kazakovmaksim / Adobe Stock

Tawuła wierzbolistna uwielbia wilgotne, gliniaste gleby.

Byliny na gliniaste podłoża 

Byliny do sadzenia na glinie to temat rzeka – i to rzeka kwitnąca od wczesnej wiosny do jesieni. W marcu sezon rozpoczyna miodunka plamista (Pulmonaria officinalis) o różowo- fioletowych kwiatach i nakrapianych liściach – nazwa zobowiązuje! Wkrótce dołączają do niej złociste kaczeńce, czyli knieć błotna (Caltha palustris). Kwitnie obficie całą wiosnę, a często powtórnie późnym latem.

Glinę lubią również pierwiosnki (Primula), dostępne w wielu gatunkach i niezliczonych tęczowych odmianach, kwitnących kolejno przez całą wiosnę. W kwietniu i maju można podziwiać różowe kwiaty zimozielonej bergenii sercolistnej (Bergenia cordifolia). Od końca kwietnia to czerwca gliniasta gleba tonie w błękicie. Kwitną wtedy niezapominajka błotna (Myosotis palustris) oraz brunera wielkolistna (Brunnera macrophylla). Karierę zrobiła zwłaszcza brunera ‘Jack Frost’ o srebrzystobiałych liściach z zieloną nerwacją. 

Fot. pulia / Adobe Stock

Pstrolistka ‘Chameleon’ – tęczowy kameleon wśród bylin okrywowych świetnie sobie poradzi na glinie. 

Przez całe lato gliniasty ogród ukwiecają różnokolorowe liliowce (Hemerocallis), tawułki (Astilbe) oraz pięknie pachnące floksy, czyli płomyki wiechowate (Phlox paniculata). Z rekordowo długiego kwitnienia, mogącego trwać od czerwca aż do września, słynie jaskraworóżowa krwawnica pospolita (Lythrum salicaria), amatorka gleb gliniastych i stale wilgotnych. 

Późnym latem i jesienią w na gliniastej rabacie kwitnie liriope szafirkowata (Liriope muscari). Przypomina zimozieloną trawę, do momentu, gdy ze środka kępy wystrzelą grona szafirowych kwiatów. 

Ozdobne liście?

Oczywiście! Na glinie, oprócz wspomnianych miodunki i brunery, można sadzić m. in. funkie (Hosta). Liczba i różnorodność odmian tych bylin oszałamia! Rarytasem na gliniaste gleby jest pstrolistka sercolistna (Houttuynia cordata) ‘Chameleon’. Zgodnie z nazwą tworzy dywan sercowatych pstrokatych, żółto-czerwono-zielonych liści.

Fot. Martina / Adobe Stock

Turzyce kochają cień i wilgoć, ale są tolerancyjne. Na glinę jak znalazł!

Trawy ozdobne na glinie też sobie poradzą, ale nie wszystkie. Doskonale sprawdzą się mozga trzcinowata (Phalaris arundinacea), trzcinnik ostrokwiatowy (Calamagrostis acutiflora) i krótkowłosy (Calamagrostis brachytricha), a z niższych traw sesleria błotna (Sesleria uliginosa) oraz rozmaite turzyce (Carex). Tak naprawdę turzyce to nie trawy, choć wizualnie je przypominają.

Po wykonaniu warstwy drenażu w gliniastym podłoży można posadzić również miskanty chińskie (Miscanthus sinensis) i olbrzymie (Miscanthus giganteus). 

Nie poddawaj się tylko dlatego, że gleba w Twoim ogrodzie jest ciężka i zbita! Jest wiele ciekawych roślin, które w takich warunkach czują się znakomicie i chętnie odwdzięczą się pięknymi liśćmi, kolorowymi kwiatami oraz bujnym wzrostem.

Zdjęcie tytułowe: kolaż ze zdjęć Adobe Stock