Mozga trzcinowata (Phalaris arundinacea) to wysoka, bylinowa trawa z rodziny wiechlinowatych (Poaceae). Pochodzi z Europy, Azji i Ameryki północnej. Zasiedla też stanowiska naturalne w naszym kraju i jest uznawana za gatunek rodzimy (preferuje gleby żyzne, próchnicze i wilgotne, a nawet podmokłe). Bywa też uprawiana jako trawa użytkowa lub ozdobna.
Mozga trzcinowata może dorastać do ok. 50-80 cm wys. (w porze kwitnienia do ok. 1,5-2,5 m wys.). Tworzy dwa rodzaje pędów: silnie ulistnione pędy wegetatywne i słabiej ulistnione pędy kwiatostanowe. Wyrastające na pędach liście są długie, szerokolancetowate, płaskie, szarozielone, zwężające się ku wierzchołkowi i łukowato przewieszające się na zewnątrz.
Mozga zakwita wczesnym latem (VI-VII), tworząc drobne, brunatnoczerwone kwiaty, zebrane na szczycie sztywnej, wzniesionej łodygi w smukłe, strzeliste, zwarte, wiechowate kwiatostany. W miarę przekwitania kwiatostan się rozluźnia i płowieje. Po przekwitnieniu zawiązują się owoce (oplewione ziarniaki), zawierające liczne, wydłużone, brunatne nasiona.
Mozga tworzy mocny i rozbudowany system korzeniowy z licznymi, długimi, kremowymi, grubymi rozłogami. Na odpowiednim stanowisku szybko może stać się ekspansywna.
Wymagania i uprawa
Mozga trzcinowata preferuje słoneczne lub półcieniste stanowiska i żyzne, próchnicze, wilgotne, a nawet mokre gleby, mimo to poradzi sobie też z przejściową suszą. Jest w pełni mrozoodporna, dlatego może być uprawiana na terenie całego kraju i nie wymaga zimowego okrycia.
Mozga trzcinowata doskonale rozmnaża się i rozrasta za pomocą licznych rozłogów (polecany sposób rozmnażania odmian ozdobnych), jednak tworzy też dużo nasion, które rozsiewa po okolicy.
▶ Zaprojektuj ogród w 5 minut: Sprawdź nasz darmowy program online
Zastosowanie
Gatunek uprawiany jest jako trawa pastewna, ale jego odmiany mają zastosowanie jako rośliny ozdobne lub okrywowe. Najbardziej atrakcyjne są odmiany o pasiastych liściach, które można wykorzystywać do tworzenia dużych kompozycji rabatowych (min. z liliowcami, bodziszkami, irysami, rudbekiami) lub zadarniania pustych przestrzeni na wilgotnych stanowiskach. Roślinę można też wykorzystywać do umacniania brzegów zbiorników wodnych.
Jeśli jednak mozga w ogrodzie ma być elementem kompozycji rabatowej lub rośliną soliterową (np. na wyspie w trawniku lub w pobliżu oczka wodnego), najlepiej jest uprawiać ją w dużych, zadołowanych w ziemi donicach produkcyjnych, co pozwoli ograniczyć jej ekspansywność.
Odmiany
- 'Picta' – o szarozielonych liściach z szerokim, białym obrzeżem, wys. ok. 1 m
- 'Feesey' – o ciemnozielonych liściach z białokremowymi, podłużnymi pasami, wiosną i jesienią liście lekko zaróżowione, wys. ok. 1 m
- 'Luteopicta' – o szarozielonych liściach z żółtymi, podłużnymi pasami, wys. ok. 1,2-1,5 m
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: simonapavan/Depositphotos, herreid/Depositphotos, Phalaris arundinacea/Maria Vorontsova/CC0 1.0.