Cis (Taxus) to rodzaj, który w ogrodzie wykorzystywany jest do sadzenia na półcienistych i cienistych stanowiskach. W szkółkach i centrach ogrodniczych najwięcej jest odmian cisa pospolitego (Taxus baccata) oraz cisa pośredniego (T. x media). Ciekawe formy ma również mniej znany cis japoński (T. cuspidata).
Na rabatach w ogrodach warto wykorzystywać też bardzo efektowne kolumnowe odmiany cisów – przydają się do tworzenia akcentów w roślinnych kompozycjach, sadzenia na wąskich rabatach, w narożnikach lub przy wejściach do budynku czy altany.
Niskie, zwarte lub okrywowe odmiany cisów doskonale sprawdzają się w małych ogrodach i na działkach. Można je uprawiać nie tylko na rabatach, ale też na podwyższonych grządkach.
Przy sadzeniu cisów warto pamiętać o tym, że są to rośliny dwupienne – tylko żeńskie odmiany rodzą czerwone owoce, a odmiany męskie nie zawiązują ich wcale. Trzeba też wiedzieć, że prawie wszystkie części tych roślin są trujące (poza czerwonymi osnówkami owoców).
Cisy pod koronami drzew
Ze względu na to, że cisy doskonale znoszą zacienienie, są świetnymi roślinami do tworzenia żywopłotów lub sadzenia w grupach w cieniu innych roślin, na przykład rozłożystych drzew. Można z nich tworzyć żywopłoty pod surmiami, sadzić je w cieniu buków lub platanów, a także uprawiać przy klonach. Dają sobie radę również pod robiniami i głogami.
Sadząc cisy w cieniu drzew trzeba pamiętać o tym, by zachować co najmniej kilkumetrowy odstęp od pnia drzewa; szczególnie, jeśli jest to roślina o dużej koronie.
Krzewy jako towarzystwo dla cisów
Na lekko kwaśnym podłożu przy cisach można sadzić wiele krzewów, na przykład klony palmowe i japońskie o oryginalnych liściach – ich barwy na tle ciemnej zieleni cisów będą wyraźnie się wyróżniać. Przy wysokim żywopłocie z cisów można również wyeksponować perukowce podolskie (Cotinus coggygria), szczególnie odmiany o żółtych lub bordowych liściach, hortensje bukietowe o białych lub różowych kwiatostanach, płożące się, zimozielone trzmieliny Fortune'a, a także tworzące drobne, różowe i przyjemnie pachnące kwiatostany lilaki Meyera (Syringa meyeri). Ciekawym zestawieniem wiosną będzie mahonia i cis – szczególnie, gdy krzewy mahonii pospolitej zakwitną na żółto.
W osłoniętych miejscach przy cisach można sadzić laurowiśnie wschodnie (Prunus laurocerasus), hortensje dębolistne (Hydrangea quercifolia) o dużych kwiatostanach i oryginalnie powcinanych oraz ładnie przebarwiających się jesienią liściach, a także wytwarzające ładne czerwone owoce irgi (Cotoneaster). W lekko zacienionym ale osłoniętym stanowisku przy cisach warto sadzić kaliny bodnantskie, które kwitną na różowo pod koniec zimy.
Pod cisami mogą rozrastać się niskie zimozielone krzewinki, takie jak runianka japońska (Pachysandra terminalis), barwinek pospolity (Vinca minor) oraz pnącza – winobluszcz pięciolistkowy (Parthenocissus quinquefolia) oraz bluszcz (Hedera).
Jakie byliny posadzić przy cisach?
Przy ciemnozielonych cisach doskonale wygląda wiele byliny ozdobnych z liści. Najlepiej prezentują się równie odmiany funkii (Hosta), rodgersje kasztanowcolistne, różnobarwne żurawki (Heuchera) oraz tworzące ładne kępy bodziszki (Geranium) i przywrotniki (Alchemilla). Na tle cisów można również sadzić kępy paproci czy żółtolistną hakonechloę smukłą (Hakonechloa macra) o pokładających się, wąskich liściach.
Odpowiednim towarzystwem dla cisów będą też kwitnące gatunki bylin – lubiące lekki cień naparstnice, które wczesnym latem zakwitają na różowo, fioletowo lub biało, tworzące okazałe kępy białe parzydła leśne (Aruncus dioicus), bardzo efektowne, kolorowe tawułki Arendsa (Astilbe arendsii), a także niskie miodunki (Pulmonaria) czy brunnery.
Tekst: Małgorzata Wójcik, zdjęcia tytułowe JAG IMAGES / Adobestock, Peggychoucair / Pixabay