Mahonia pospolita (Mahonia aquifolium) nazywana też mahonią ostrolistną to gatunek krzewu liściastego z rodziny berberysowatych (Berberidaceae). Jego ojczyzną są zachodnie obszary Ameryki Północnej, ale roślina zadomowiła się też w Europie, a w niektórych krajach uznana została nawet za gatunek inwazyjny.
Mahonia jest niezbyt wysokim (ok. 150 cm wys.), rozłożystym, zimozielonym krzewem, o nieregularnym pokroju i sztywnych, wzniesionych pędach, pokrytych dużymi, skórzastymi, błyszczącymi, ciemnozielonymi liśćmi, złożonymi z 5-9 szeroko-lancetowatych listków o kolczasto ząbkowanych brzegach. Liście skupione są głównie w górnych partiach krzewu.
Mahonia zakwita od kwietnia do maja, wydając jaskrawożółte, sześciopłatkowe kwiaty, zebrane na szczytach pędów w gęste, groniaste kwiatostany. Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w ozdobne owoce – ciemne, niebiesko-granatowe, kuliste lub lekko wydłużone są pokryte woskowatym kutnerem.
Owoce są jadalne z wyjątkiem toksycznych pestek. Są chętnie zjadane przez zwierzęta, dlatego mahonie często sadzi się w ogrodach, aby ściągnąć do nich ptaki.
Wymagania i uprawa
Mahonia pospolita jest nie tylko dekoracyjna, ale też łatwa w uprawie. Najlepiej rośnie w miejscach półcienistych lub cienistych oraz na lekko wilgotnych, przepuszczalnych, żyznych glebach, ale dostosuje się też do gorszych warunków. Nie lubi tylko przesadzania, bo posiada słaby system korzeniowy.
Chociaż w naszych warunkach mahonia jest zwykle dostatecznie mrozoodporna, w czasie surowych zim może częściowo przemarzać.
Mahonia nie wymaga regularnego cięcia, mimo to każdego roku wiosną po kwitnieniu, warto ją przycinać, gdyż wtedy ładniej się zagęszcza i traci mniej liści w dolnych partiach pędów.
Roślinę najłatwiej rozmnażać przez odkłady (pędy po zetknięciu z ziemią same się ukorzeniają) lub sadzonki pędowe, nieco trudniej przez wysiew nasion.
Zastosowanie
Mahonia to jeden z bardziej uniwersalnych i ładniejszych krzewów ogrodowych. Wiosną jej ozdobą są piękne, żółte kwiaty, latem granatowo-niebieskie owoce, jesienią czerwone liście, a przez cały rok gęsty pokrój i błyszczące liście.
Mahonia może mieć w ogrodzie wiele zastosowań. Dobrze wygląda w jednogatunkowych grupach, ale sprawdza się też w kompozycjach z innymi roślinami np.: cisami, berberysami, funkiami. Może być również wykorzystana do tworzenia obwódek i szpalerów oraz niskich żywopłotów.
Wybrane odmiany
- 'Apollo' – odm. o gęstym pokroju i dużych kwiatach
- 'Smaragd' – odm. o brązowo-miedzianych wiosennych przyrostach
- 'Atropurpurea' – odm. o czerwonym zabarwieniu liści jesienią
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Nowaja/Pixabay, Katarzyna Jeziorska, Dezalb/Pixabay; poradnikogrodniczy.pl