Robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia) inaczej grochodrzew akacjowy lub robinia biała, należy do rodziny bobowatych (Fabaceae). Pochodzi z Ameryki Północnej, z obszaru wschodnich Stanów Zjednoczonych. To roślina chętnie sadzona w parkach ale też w ogrodach przydomowych, gdzie zdobi zarówno swoimi kwiatami jak i liśćmi.
Jak wygląda robinia? Co to za drzewo?
Gatunek robinia akacjowa to liściaste drzewo, które może dorastać do 25 m wysokości. Ma dość krótki pień o słabo zaznaczonym wierzchołku, często wielokrotny i z tendencją do pochylania się. Pokrój rośliny jest luźny, o koronie nieregularnej w zarysie owalnym. Gałęzie są często poskręcane lub zakrzywione, a drobne gałązki lekko się zwieszają. Kora u młodych drzew jest gładka, a u starszych drzew głęboko i siatkowato bruzdowana. Robinia akacjowa znana jest z cierni – są to bardzo wąskie i ostre przekształcone przylistki i osiągają długość od 5-15 mm. Ma bardzo charakterystyczne, złożone liście zbudowane z 11-15 listków (każdy do 3 cm długości). Rozwijają się późną wiosną.
Robinia akacjowa kwitnie w czerwcu. Na gałęziach pojawiają się zebrane w gęste grona kwiaty. Grona osiągają długość do 15 cm! Same kwiaty są pojedyncze, grzbieciste, żółto-białe i przyjemnie pachną – są bardzo lubiane przez pszczoły. Owocami są brązowe strąki, które dość długo pozostają na drzewach.
Robinia akacjowa zawiera rozmaite, toksyczne dla zwierząt alkaloidy, które znajdują się w korze, liściach i nasionach rośliny.
Drzewo to daje mocne i bardzo żywotne odrosty korzeniowe, które po usunięciu drzewa potrafią odrastać jeszcze wiele lat.
Uprawa i wymagania robinii akacjowej
Robinia akacjowa jest stosunkowo mało wymagająca. Najbardziej lubi stanowiska ciepłe, suche i słoneczne ale radzi sobie również w półcieniu. Rośnie dobrze na każdej przeciętnej glebie ogrodowej. Lubi podłoże średnio żyzne, przepuszczalne, piaszczyste, umiarkowanie suche, o odczynie od obojętnego do lekko zasadowego.
Dojrzałe drzewo staje się bardzo odporne i dobrze znosi wszelkie zaniedbania.
Robinię akacjową można rozmnażać na kilka sposobów. Gatunek i niektóre jego odmiany wytwarzają liczne odrosty korzeniowe, które można oddzielić i w ten sposób uzyskać nowe sadzonki drzewa. Można też wysiewać nasiona robinii ale pamiętajmy, że wymagają one stratyfikacji. Odmiany ozdobne robinii rozmnaża się natomiast wyłącznie przez szczepienie.
Pielęgnacja robinii akacjowej
Tylko młode okazy potrzebują systematycznego podlewania. Robinia jest bardzo wytrzymała i nie potrzebuje nawożenia, ale dobrze reaguje na ściółkowanie zarówno korą jak i kompostem.
Roślinę można ciąć i formować, co zaleca się wykonywać wczesną wiosną (III) i w pierwszej połowie lata (VI-VII).
Jest mrozoodporna, choć najmłodsze pędy mogą ucierpieć przy wiosennych przymrozkach.
Zastosowanie robinii akacjowej
Robinia akacjowa posiada bardzo dużo odmian ozdobnych, wśród których można wybrać roślinę idealną do ogrodu przydomowego. Oprócz tego, ze względu na swoją odporność, może być sadzona jako soliter w parkach, na dużych skwerach miejskich, w lasach komunalnych, zadrzewieniach podmiejskich czy na pasach oddzielających zabudowania. Jest też używana do zalesiania hałd kopalnianych i terenów poprzemysłowych (roślina pionierska).
Warto wiedzieć, że robinia akacjowa należy do roślin leczniczych. Surowcem zielarskim są jedynie jej kwiaty, które są również jadalne i można również stosować w kuchni (można z nich robić farsz do owoców!).
Polecane odmiany robinii akacjowej
- 'Tortuosa' – (zdj. 5) ozdobna z pędów o powyginanym kształcie
- 'Pyramidalis' – (zdj. 6) bardzo wąska korona
- 'Bessoniana' – (zdj. 7) kultywar o szerokiej koronie i ciemnych liściach
- 'Frisia' – (zdj. 8) średnie drzewo o złocisto-żółtych liściach; białe kwiaty
- 'Rozynskiana' – (zdj. 9) polska odmiana robinii o zwisającym pokroju
- 'Umbraculifera' – (zdj. 10) wolno rosnące, o kulistej koronie, nie kwitnące
Ciekawostki o robinii akacjowej
Większe drzewa "wysuszają" podłoże w głębszych jego warstwach, natomiast wierzchnią warstwę ziemi wzbogacają w azot – warto sadzić pod nimi rośliny azotolubne!
Robinia akacjowa przywędrowała do Europy w ok. 1640 r. i była gatunkiem inwazyjnym. Obecnie jest już traktowana jako drzewo naturalnie występujące.
W Polsce największy jednogatunkowy las robiniowy (o powierzchni 174 ha) znajduje się w Cigacicach, pomiędzy Sulechowem i Zieloną Górą.
Gdzie kupić sadzonki robinii?
Robinia akacjowa to popularne drzewo, które łatwo znajdziemy w szkółkach roślin ozdobnych i centrach ogrodniczych. Sadzonki można również kupić w sklepach internetowych, które czasem mają dostępne ciekawsze odmiany tego gatunku. Warto wiec sprawdzać oferty online, np. w:
Tekst: Redakcja ZielonyOgródek.pl, zdjęcia: erwin nowak, diabolos, WikimediaImages, Marek Jujka/Pixabay; iVerde