Urban Jungle
Przepis na domową dżunglę
Czy w Twoim domu jest choćby jedna roślina doniczkowa? Tak? To doskonale! Jeszcze lepiej, jeśli masz ich więcej.
Domowa dżungla nie tylko świetnie wygląda, ale także produkuje tlen i poprawia jakość powietrza, którym oddychasz. Badania naukowe przeprowadzone przez NASA dowodzą nawet, że rośliny doniczkowe oczyszczają powietrze z toksyn (choć co do tego wielu ogrodników ma spore wątpliwości).
Dla dla nas, ludzi o zielonych sercach 💚, otaczanie się zielenią, zwłaszcza teraz, podczas przymusowego urlopu (#zostanwdomu), ma szczególne znaczenie – rośliny działają uspokajająco, wpływając pozytywnie na nasze samopoczucie i zdrowie, a ogromne bogactwo różnych rozmiarów, kolorów i kształtów daje nam możliwość kreowania niepowtarzalnego klimatu i atmosfery.
Od czego zacząć?
W sprzedaży zwykle dostępne są gatunki łatwe w pielęgnacji, dlatego też wielu początkujących ogrodników nie przywiązuje szczególnej wagi do specyficznych wymagań swoich roślin i nie spełnia ich zachcianek. Dlatego też nigdy nie odniosą sukcesu w ich uprawie!
Zdziwisz się, jak wiele roślin potrafi dostosować się do niewłaściwego miejsca i znieść przez krótki czas pielęgnację daleką od ich wymagań, ale ten stan nie będzie trwał wiecznie! Wcześniej, czy później zaczną marnieć i wołać o pomoc – ale wtedy często jest już za późno. W ogrodnictwie ogromne znacznie ma lekarskie powiedzenie: "Lepiej zapobiegać, niż leczyć", dlatego też najważniejszą zasadą pielęgnacji roślin doniczkowych jest codzienna troska i spełnianie ich potrzeb.
Widok kwitnących kaktusów, odradzających się bromelii czy „trawionej muchy” w pułapce dzbanecznika to prawdziwa, fascynująca lekcja przyrody – i to nie w podręczniku do biologii, nie w telewizji... ale na Twoim parapecie – możesz mieć ją na wyciągnięcie ręki. Możesz tego doświadczać codziennie, jeśli tylko zrozumiesz swoich zielonych przyjaciół.
Jak wybrać odpowiednie rośliny doniczkowe do domowej dżungli?
Skorzystaj z naszych podpowiedzi! Wybraliśmy dla Ciebie kilka grup wyjątkowo urodziwych roślin, a co najważniejsze – łatwych w uprawie! Znajdziesz je w każdym sklepie ogrodniczym, a nawet w supermarkecie, we wszystkich rozmiarach, kształtach i kolorach. I wcale nie są drogie! Podpowiadamy także, gdzie je ustawić i jak się nimi zająć. Skorzystaj z naszych wskazówek i zadbaj o swoje rośliny.
Bromelie |
Bromelie
Ananas jadalny i jego liczna rodzina ozdobnych kuzynek znana jest przez ogrodników jako rośliny ananasowate. Na pewno widziałeś w sklepie ich kolorowe rozety w różnych kształtach! Trudno je pomylić z jakąkolwiek inną grupą roślin. Niestety kwitną tylko raz w życiu, a po kwitnieniu zamierają. Jednak nie martw się, gdy Twoja roślina zacznie tracić kolor i usychać, bo przed śmiercią wytworzy z boku kilka małych rozetek, dzięki którym łatwo ją rozmnożysz. Przy odrobinie szczęścia z jednej rośliny będziesz mieć bliźniaki.
▶ Dowiedz się o nich więcej
Popularne gatunki
Ananas, bilbergia, echmea, frizea, guzmania, tillandsia (oplątwa).
Jak o nie dbać?
Bromelie lubią wysoką wilgotność powietrza. Spryskuj je wodą raz na jakiś czas i podlewaj bezpośrednio do rozety liściowej. Uwaga! Szkodzi im nadmiar wody w podłożu i niska temperatura.
Sukulenty |
Sukulenty
Każdy kaktus jest sukulentem, ale nie każdy sukulent jest kaktusem! Proste? Sukulenty to bardzo duża i jeszcze bardziej zróżnicowana grupa roślin, które posiadają wspólną cechę: zdolność magazynowania wody w mięsistych pędach (czasem kolczastych) lub liściach. Z uwagi na niewielkie rozmiary świetnie nadają się do małych mieszkań. Uwaga! Można się od nich uzależnić, "kaktusomania" bywa nawet zaraźliwa! Każdy kiedyś miał lub będzie miał swojego kaktusa.
▶ Dowiedz się o nich więcej
Popularne gatunki
Aloes, cefalocereus (głowa starca), cereus (pałczak), echinokaktus (fotel teściowej), eszeweria, grubosz, gymnokalycium (kolorowe, szczepione kaktusy), litopsy (żywe kamienie), mamilaria, opuncja, rhipsalis (patyczak), wilczomlecz.
Jak o nie dbać?
Sukulenty kochają słońce i ciepło, dlatego trzymaj je na południowym parapecie. Podlewaj obficie, ale rzadko – są przecież doskonale przystosowane do suszy, ale bardzo źle się czują, gdy stoją w wodzie.
Rośliny liściaste |
Rośliny kolekcjonerskie ozdobne z liści
Tę ogromną i bardzo zróżnicowaną grupę trudno jednoznacznie scharakteryzować, bo należą do niej gatunki z wielu innych grup. Mają jednak jedną wspólną cechę – wyjątkowo ozdobne liście. Ich walory ozdobne cenione są z uwagi na kształt, rozmiar i kolor, a jest w czym wybierać – w każdym sklepie znajdziesz dziesiątki różnych roślin doniczkowych o dekoracyjnych liściach. Możesz zagrać w zielone lub poszukać tych pstrokatych czy oryginalnych, kolorowych. Uważaj później, by nie zgubić się we własnej dżungli.
▶ Dowiedz się o nich więcej
Popularne gatunki
Aglaonema, alokazja, begonia, difenbachia, fikusy (figowce), fitonia, gwiazda betlejemska (poinsecja), juka, kalatea, koleus, kordylina, kroton, maranta, szeflera, trzykrotka, zielistka.
Jak o nie dbać?
Najlepiej czują się w miejscach widnych, ale nie lubią bezpośredniego nasłonecznienia, które może przypalać ich piękne liście. Uwielbiają spryskiwanie wodą i zmywanie kurzu! Bardzo źle reagują jednak w suchym powietrzu – pamiętaj więc, by zadbać o wysoką wilgotność!
Palmy |
Palmy
Ich ogromne pióropusze żywozielonych liści wprowadzają wakacyjne klimaty tropikalnej dżungli do każdego wnętrza, ale w uwagi na spore rozmiary, najlepiej pasują do dużych mieszkań. Są bardzo modne i dekoracyjne, zwłaszcza, gdy rosną w dużych, ozdobnych donicach. Są także długowieczne i, jeśli odpowiednio o nie zadbasz, będą Twoimi przyjaciółmi na długie lata. Możesz nawet spróbować wyhodować palmę z pestki – wyjmij ją z daktyla i posadź.
▶ Dowiedz się o nich więcej
Popularne gatunki
Areka, chamedora, chamaerops (karłatka), daktylowiec, howea, kariota, liwistonia, palma kokosowa, rapis, waszyngtonia.
Jak o nie dbać?
Latem lubią ciepło, a zimą lekkie chłody. Ustaw je jak najbliżej okna, ale uważaj na ostre słońce. Zraszaj liście wodą, by nie obsychały im końcówki i zasilaj specjalnym nawozem do roślin zielonych.
Rośliny kwitnące |
Rośliny kwitnące
To, obok roślin o ozdobnych liściach, największa grupa domowych roślin doniczkowych. Jest bardzo zróżnicowana pod względem pochodzenia, wyglądu i terminu kwitnienia. Zalicza się do niej wszystkie gatunki, które tworzą piękne kwiaty (poza storczykami, kaktusami i bromeliami, które potrzebują innej pielęgnacji). Rośliny kwitnące (nazywane przez wiele osób kwiatami doniczkowymi) najpiękniej wyglądają w grupach. Kipią wręcz pozytywną energią, wesołymi kolorami, a niekiedy także pięknie pachną. W żadnej domowej dżungli nie może zabraknąć kwiatów!
▶ Dowiedz się o nich więcej
Popularne gatunki
Azalia (różanecznik indyjski), begonia, cyklamen (fiołek alpejski), fuksja (ułanka), gloksynia, hibiskus (róża chińska), hipeastrum (amarylis), kamelia, kalanchoe (żyworódka), pelargonia angielska, saintpaulia (fiołek afrykański).
Jak o nie dbać?
Ustaw je blisko okna, ale nie wystawaj ich na pełne słońce. Gdy zakwitną, to już ich nie przenoś, bo na częste przeprowadzki mogą reagować zrzucaniem kwiatów. Rośliny kwitnące, by mogły długo i obficie tworzyć kwiaty, potrzebują odpowiedniego nawozy – stosuj więc odżywki zawierające dużo potasu, możesz zastosować popularny nawóz do pelargonii.
Pnącza |
Pnącza
Podnieś głowę do góry, bo właśnie tak najlepiej oglądać pnącza. "Ich Wysokości" powinny zająć należyte im miejsce w domowej dżungli. Nie tylko poczciwy bluszcz, ale także dziesiątki mniej lub bardziej znanych domowych pnączy świetnie rosną w domowym zaciszu, o ile o nie zadbasz! Niech Ci "nie zwisa" ich los, bo te mało wymagające rośliny wiele potrafią, a potrzebują naprawdę niewiele. Niektóre żwawo wspinają się po podporach, a inne dyndają wesoło, "patrząc na nas z góry".
▶ Dowiedz się o nich więcej
Popularne gatunki
Bluszcz, cissus, fikus pnący, filodendron, hoja, męczennica (passiflora), monstera, scindapsus (epipremnum), stefanotis (stefanek), syngonium.
Jak o nie dbać?
Dbaj o nie podobnie, jak o rośliny liściaste. Pamiętaj tylko o podporach lub "wiszących" doniczkach, by odpowiednio wyeksponować ich urodę. Za dodatkowe zraszanie raz w tygodniu odwdzięczą się blaskiem liści.
Paprocie |
Paprocie
Po latach zapomnienia w kącie pokoju nauczycielskiego i rejonowej przychodni zdrowia paprocie wracają na salony i to w wielkim stylu. Nie tylko retro paprotka (nefrolepis), ale także mniej znane, ale za to niezwykle dekoracyjne łosie rogi (platycerium) i wiele innych kuzynek z łatwością wprowadzi do wnętrza magiczny urok leśnego runa. Musisz tylko dać im szansę.
▶ Dowiedz się o nich więcej
Popularne gatunki
Nefrolepis, niekropień (adiantum), flebodium, łosie rogi (platycerium), orliczka (pteris), rumora, zanokcica (asplenium).
Jak o nie dbać?
Paprocie kochają wilgotny półcień i bardzo nie lubią suchego powietrza oraz ostrego słońca. Ustaw je w bezpiecznej odległości od okna, gdzie dociera rozproszone światło, spryskuj często wodą i nie zapomnij o tym, że tak samo nie lubią bliskości gorącego grzejnika, jak i zimnych przeciągów!
Storczyki |
Storczyki, orchidee
Orchidee to klejnoty wśród roślin i w ostatnich latach najbardziej pożądane kwiaty doniczkowe. Kiedyś były cenniejsze od złota, dzisiaj można zdobyć je nawet w dyskoncie, co tylko zwiększa ich popularność. Niektóre bywają dość kapryśne, ale król domowych storczyków (falenopsis) nie bez powodu nosi swoje miano. Nie ma wygórowanych wymagań, nie kaprysi i kwitnie jak szalony nieustanne, robiąc sobie tylko krótkie przerwy na drzemkę i zebranie sił.
▶ Dowiedz się o nich więcej
Popularne gatunki
Cambria, cymbidium, dendrobium, falenopsis, katleja, miltonia, oncidium (motylnik), sabotek (pafiopedilum), wanda.
Jak o nie dbać?
Wystarczy zaledwie kilka wskazówek, by cieszyć się storczykiem przez długie lata. Pamiętaj: lubi ciepło, wilgotne powietrze, cotygodniowe kąpiele w misce z wodą. Nie znosi zwykłej ziemi (musi mieć specjalne podłoże), zimnych przeciągów (ma tropikalne korzenie) i ostrego słońca (łatwo się "przypala").
Rośliny owadożerne |
Rośliny owadożerne, mięsożerne
"Daj Pan muchę!" – tak niewiele im wystarczy! Rośliny owadożerne to zdecydowanie jedne z najbardziej fascynujących i przerażających roślin doniczkowych. Dosłownie pożerają swoje ofiary (najczęściej owady), aby pozyskać z ich ciał substancje pokarmowe i minerały, których nie mogą pobrać z gleby. Tworzą niezwykłe organy chwytne: lepkie liście, zamykające się paszcze i dzbanki wypełnione kwasem trawiennym. Strach się bać (jeśli jesteś muchą)!
▶ Dowiedz się o nich więcej
Popularne gatunki
Dzbanecznik, kapturnica, muchołówka, rosiczka.
Jak o nie dbać?
Ich pielęgnacja to wyższa szkoła jazdy. To zdecydowanie najtrudniejsze rośliny do domowej uprawy – głównie w specjalnych terrariach. Lubią kwaśne podłoże i rozproszone światło, częste podlewanie i wysoką wilgotność powietrza. Pamiętaj, że nie można ich nawozić, bo mają wrażliwe korzenie!
ABC PIELĘGNACJI
Jak zadbać o rośliny doniczkowe w domowej dżungli?
Nie zapomnij, że rośliny to żywe organizmy, które ciągle rosną i zmieniają się w ciągu roku (tak samo ich potrzeby), wymagają więc naszej troskliwej opieki. Nie martw się, że nie masz ręki do kwiatów! Ich pielęgnacja nie jest skomplikowana i pracochłonna, a sprawia ogromną przyjemność i ładuje akumulatory do pełna! Nie trzeba być doświadczonym ogrodnikiem, by mieć parapetową dżunglę, jednak z pewnością przyda Ci się garść cennych wskazówek. Oto one:
Fot. olinchuk, focusandblur / Depositphotos |
MYCIE
Krok po kroku
Częste mycie wydłuża życie! Dzięki regularnym kąpielom utrzymasz porządek, podniesiesz walory dekoracyjne roślin i wilgotność powietrza.
ZRASZAJ rośliny delikatną wodną mgiełką, która jest pomocna w zmywaniu kurzu, a dodatkowo podnosi poziom wilgotności powietrza. Trzymaj rośliny w większych grupach, bo to ułatwia ich zraszanie.
PRZECIERAJ delikatnie liście wilgotną szmatką, podtrzymując je pod spodem dłonią, aby zapobiec rozdarciu. Zabieg ten nie tylko poprawia ich wygląd, ale ułatwia roślinom fotosyntezę, bo warstwa kurzu utrudnia dostęp do światła i oddychanie. Usunięcie kurzu ograniczy też występowanie szkodników i chorób.
NABŁYSZCZAJ liście, by szybko poprawić ich wygląd. Nie wszyscy ogrodnicy stosują preparaty nabłyszczające, twierdząc, że rośliny wyglądają zbyt sztucznie. Nabłyszczacze są jednak pomocne tym, którzy nie mają zbyt wiele czasu na troskliwe mycie i polerowanie każdego liścia. Nie stosuj ich jednak w nadmiarze, by nie zatkać aparatów szparkowych na dolnej stronie liści. Nie opryskuj też młodych liści i kwiatów, bo utrudnisz im prawidłowy rozwój.
Fot. brizmaker, RodimovPavel / Depositphotos |
PODLEWANIE
Krok po kroku
Bez wody nie ma życia! Rośliny muszą pić, by mogły jeść, bo to właśnie w wodzie rozpuszczone są składniki pokarmowe niezbędne do ich rozwoju.
PODLEWAJ dużą ilością wody, tak by całe podłoże dobrze nasiąkło, a woda przelała się przez otwory w dnie osłonki. Usuń jej nadmiar, by korzenie nie stały w wodzie. Częste i skąpe podlewanie to błąd! Lepiej podlewać rzadko, ale obficie.
DOSTOSUJ częstotliwość podlewania do temperatury powietrza oraz do specyficznych wymagań i wzrostu roślin. Można przyjąć zasadę, że im cieplej, tym częściej trzeba podlewać, ale najlepiej sprawdzać wilgotność podłoża, wkładając do ziemi palec – jeśli ziemia jest sucha, roślina wymaga podlewania.
PAMIĘTAJ, że ziemia w doniczce wysycha znacznie szybciej w miejscach nasłonecznionych i blisko grzejników, a znacznie wolniej w cieniu i w chłodnym miejscu. Sprawdzaj więc wilgotność przed każdym zabiegiem, by nie podlewać niepotrzebnie!
UWAŻAJ, by nie podlewać za dużo! Większość roślin umiera z powodu przelania, a nie w wyniku suszy. W bardzo mokrej ziemi korzenie często gniją, co skutkuje więdnięciem rośliny. Niedoświadczony ogrodnik może uznać to za objaw suszy i podlewać rośliny jeszcze bardziej. To błąd! Więc jeśli masz dylemat, czy podlewać dzisiaj czy nie – lepiej podlej jutro!
Fot. PHOTOLOGY1971, Thamkc / Depositphotos |
NAWOŻENIE
Krok po kroku
Dokarmiaj rośliny regularnie, najlepiej preparatami naturalnymi, a dopiero później mineralnymi. W nawożeniu stosuj prostą zasadę: lepiej często i mało, niż rzadko i dużo!
ZASILAJ swoje rośliny, a będą rozwijać się prawidłowo. W podłożu jest niewiele składników pokarmowych i szybko się zużywają. Pamiętaj więc, by regularnie je dokarmiać. Najlepiej zacznij nawożenie już na początku marca i kontynuuj co 2 tygodnie aż do końca września. Zimą nie stosuj nawozów, pozwól roślinom odpocząć!
PAMIĘTAJ, że nadmiar nawozu bardzo szybko powoduje "zasolenie" podłoża, co skutkuje zahamowaniem pobierania przez korzenie składników pokarmowych. Z nawożeniem roślin, jest tak samo jak z Twoim jedzeniem – jedz mało, a często.
STOSUJ płynne nawozy rozcieńczane w wodzie, bo rośliny "piją", a nie "jedzą". Składniki pokarmowe, by mogły zostać pobrane przez korzenie, muszą zostać rozpuszczone w wodzie. Możesz także stosować nawozy granulowane o przedłużonym uwalnianiu, ale zawsze przestrzegaj dawek i wskazówek podanych na opakowaniu i nie zapomnij o podlaniu po rozrzuceniu granulek.
WYBIERAJ nawozy organiczne (np. Biohumus) lub domowe (skorupki jajek, domowy kompost), bo poprawiają właściwości podłoża i wprowadzają "pożyteczne mikroorganizmy", które ułatwiają roślinom pobieranie składników pokarmowych (dostarczonych wraz z nawożeniem mineralnym).
Fot. focusandblur, safonmoskow / Depositphotos |
ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW
Krok po kroku
Choroby, szkodniki atakują, gdy mają dla siebie odpowiednie warunki – wtedy, gdy niewłaściwie pielęgnujesz swoje rośliny. Pamiętaj, że zadbane rośliny to zdrowe rośliny!
ZAPOBIEGAJ problemom, nim się pojawią. Sprawdzaj rośliny, które kupujesz i wybieraj tylko te zdrowe i silne. Najczęstszą przyczyną problemów (chorób i szkodników) jest przywleczenie ich wraz z nową rośliną ze sklepu. Bądź ostrożny, nie roznoś zarazków! Brzmi znajomo?
ZWALCZAJ problemy szybko, jak tylko zauważysz pierwsze objawy. Lepiej zerwać jeden liść lub gałązkę, niż pozwolić na rozwój infekcji. Nie czekaj, aż choroba lub szkodnik opanuje całą roślinę, bo wtedy najprawdopodobniej już sobie nie poradzisz!
STOSUJ odpowiednie preparaty – wybieraj tylko te bezpieczne! Masz ograniczoną liczbę środków ochrony roślin do stosowania w domu – zapytaj o nie sprzedawcę w centrum ogrodniczym. Na początku zastosuj naturalne, gotowe preparaty z czosnku, grapefruita lub mydła – bez problemu kupisz je online, bez wychodzenia z domu! Chemiczne preparaty są skuteczne, ale stosuj je tylko w ostateczności i ze szczególnym zachowaniem zasad ostrożności.
PRZESADZENIE
Krok po kroku
Każdą roślinę musisz przesadzić! Pierwszy raz od razu po zakupie – do nowej doniczki; później, w miarę wzrostu, gdy zrobi się jej za ciasno.
PRZESADŹ roślinę od razu po przyniesieniu ze sklepu. Doniczka "produkcyjna" jest już dla niej za ciasna i potrzebuje nowego pojemnika, by zdrowo rosnąć, a podłoże jest wyjałowione, więc jak szybciej musisz wymienić je na nowe. Nie zwlekaj z tym zbyt długo!
PRZEJRZYJ wszystkie swoje rośliny doniczkowe, aby sprawdzić, czy nie wymagają przesadzenia. Zwykle trzeba to robić co kilka lat. Sygnałem do przesadzenia są: słabszy wzrost rośliny, korzenie wydostające się przez otwory drenażowe lub zbyt szybko wysychające podłoże po podlaniu.
PRZYGOTUJ nową osłonkę i doniczkę. Pamiętaj, by doniczki miały otwory w dnie, przez które będzie odpływać nadmiar wody. Na dno doniczki wsyp keramzyt, który będzie pełnił funkcję drenażu. Wybierz gotowe podłoże w workach. Nie oszczędzaj i nie wykorzystuj starej ziemi lub tej z ogrodu, bo może być źródłem chorób i szkodników.
BĄDŹ delikatny podczas przesadzania, by nie uszkodzić korzeni i części nadziemnej. Po wyjęciu z doniczki roślina jest najbardziej wrażliwa na uszkodzenia. Delikatnie poluzuj splątane korzenie i posadź roślinę w świeżej ziemi, w większej doniczce – uważaj, by nie posadzić jej za głęboko. Podlej obficie i w razie potrzeby dosyp ziemi. Rozpocznij nawożenie nie wcześniej, niż dwa tygodnie po sadzeniu.
URBAN JUNGLE TOP TRENDY
20+ najpopularniejszych roślin doniczkowych do Twojej domowej dżungli
Wciąż Ci mało? Na zakończenie przedstawiamy wybrane gatunki roślin doniczkowych, które są idealne do domowej uprawy. Zainspiruj się i wybierz, te które spodobają Ci się najbardziej. Pamiętaj, że w zakładaniu domowej dżungli ogranicza Cię jedynie wyobraźnia (i rozmiar mieszkania).
ALOKAZJA
|
ALOES
|
ASPLENIUM
|
BEGONIA
|
BLUSZCZ
|
CYKLAMEN
|
EPIPREMNUM
|
FALENOPSIS
|
FIKUS
|
DZWONEK
|
HOJA
|
KALANCHOE
|
KALATEA
|
KROTON
|
MONSTERA
|
PAPROTKA
|
PIENIĄŻEK
|
RÓŻA
|
SKRZYDŁOKWIAT
|
SZPARAG
|
WĘŻOWNICA
|
WILCZOMLECZ
|
ZIELISTKA
|
Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, zdjęcia: FollowTheFlow / AdobeStock, Chris Abney, Sanni Sahil/ Unsplash, Flora Dania oraz Flower Council Holland