Zielone filtry – rośliny doniczkowe oczyszczające powietrze z toksyn!

Co najbardziej szkodzi w mieszkaniu?

Zanieczyszczenie powietrza to istotny problem cywilizacyjny i nawet najbardziej zadbane mieszkania nie są od niego wolne. Szkodliwe związki z reguły nie powodują natychmiastowych objawów, jednak w dłuższej perspektywie mogą być przyczyną poważnych problemów zdrowotnych.

Odchody roztoczy, lotne związki wydzielane z farb, lakierów czy sklejek, tkaniny, a nawet papier biurowy mogą powodować alergie, zaburzenia układu nerwowego, a w skrajnych przypadkach nawet nowotwory. Jeśli dodać do tego szkodliwość emisji urządzeń elektronicznych może wydawać się, że człowiek nie jest bezpieczny nawet we własnym zaciszu domowym.

• Formaldehyd – często znajduje się w kosmetykach (lakierach do włosów, paznokci i dezodorantach). Przy długotrwałym kontakcie może prowadzić m.in. do chorób układu oddechowego.
• Ksylen – często występuje w lakierach, impregnatach i innych substancjach konserwujących drewno. Może być przyczyną wielu chorób, w tym raka.
• Benzen – jeden z najbardziej szkodliwych związków znajdujących się w klejach i lakierach.
• Smog elektromagnetyczny – to promieniowanie urządzeń elektrycznych. Osłabia koncentrację, ogólną odporność organizmu i zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworów.
• Nikotyna i substancje smoliste – to przyczyny wielu chorób, w tym raka płuc. Oprócz tego mogą działać alergicznie.
• Odchody roztoczy – zawierają aktywne enzymy proteolityczne mogące powodować alergie.
  
  

Jak oczyścić powietrze w pomieszczeniach?

Poza stosowaniem nowoczesnym urządzeń czyszczących i częstym wietrzeniem pomieszczeń, dużą pomocą w oczyszczaniu powietrza może być uprawa roślin. Udowodniono, że zieleń działa jak naturalne filtry dezaktywując wiele niewidocznych gołym okiem toksyn (nawet z dymu tytoniowego) i fal (z urządzeń elektronicznych).

Dodatkowo rośliny doniczkowe niwelują w pewnym stopniu niekorzystne działanie drobnoustrojów i alergenów. Siła oddziaływania jest różna w zależności od gatunku. Wiadomo jednak, że wśród najbardziej dobroczynnych roślin często znajdują się palmy i paprocie.

Najpopularniejsze rośliny doniczkowe oczyszczające powietrze

Opis: Nefrolepis wyniosły to jedna z najłatwiejszych w uprawie i jednocześnie najpopularniejszych paproci. Zwykle osiąga wysokość 40-60 cm (i podobną szerokość). Ozdobą są charakterystyczne, pierzaste liście.
Stanowisko: Optymalne są miejsca zacienione bez bezpośredniego działania promieni słonecznych. Z reguły paproć ustawia się na regałach lub w wiszących pojemnikach znajdujących się w oddaleniu od okna. Może rosnąć na parapecie okna północnego.
Podłoże: Podłoże powinno być przede wszystkim przepuszczalne. Warto przy sadzeniu dodawać do niego rozluźniacze, np.: keramzyt. Oprócz tego na dnie donicy zaleca się ułożyć warstwę drenażową.
Uprawa: Najistotniejsze w uprawie paproci jest regularne (latem nawet codzienne) podlewanie i zraszanie. Przesuszenie korzeni prowadzi do szybkiego opadania liści. Z nawozów warto stosować te specjalistyczne. Paproć nie lubi przesadzania.

Opis: Daktylowiec kanaryjski jest nazywany także palmą królewską. W uprawie pokojowej osiąga zwykle 1-2 m wysokości. Ozdobą jest "pióropusz" gęstych, ciemnozielonych, pierzastych liści.
Stanowisko: Optymalne są miejsca słoneczne lub lekko zacienione. Palmę najlepiej ustawiać więc w pobliżu okna. Latem może rosnąć także na balkonie lub tarasie. Zimą powinno się ją przenieść do chłodniejszego pomieszczenia.
Podłoże: Warto użyć specjalistycznego podłoża. Natomiast standardową ziemię ogrodniczą powinno się zmieszać z gliną i piaskiem. Daktylowiec dodatkowo lubi dobrą warstwę drenażową.
Uprawa: Roślinę należy regularnie podlewać (podłoże powinno być stale lekko wilgotne) i nawozić (od wiosny do jesieni – co 2-3 tygodnie). Gatunek ten lubi częste zraszanie. Powinno się go sadzić w wąskich, ale wysokich pojemnikach.

Opis: Zielistka Sternberga to "ta popularna trawka" w wielu domach, a nawet nasadzeniach miejskich. Dorasta do 40-45 cm. Jej ozdobą są długie, wąskie liście (całe zielone lub o białych brzegach). Zielistka często zakwita w mieszkaniach, ale białe, drobne kwiaty są mało efektowne.
Stanowisko: Roślina toleruje różne stanowiska. Jedynie nie powinno się jej ustawiać na parapetach okien południowych. Odmiany o dwubarwnych liściach mają większe wymagania względem światła.
Podłoże: Dobrze rośnie w standardowej ziemi ogrodowej z dodatkiem piasku i z usypaną warstwą drenażową na dnie donicy.
Uprawa: To jeden z najłatwiejszych gatunków w uprawie. Nie ma specyficznych wymagań. Warto jedynie zadbać o dobrą wilgotność powietrza, aby zapobiec brunatnieniu brzegów liści.

Opis: Chamedora wytworna to wolno rosnąca palma osiągająca w mieszkaniach 60-100 cm wysokości. Ozdobną są pierzaste liście.
Stanowisko: Preferowane są stanowiska lekko zacienione lub zacienione. Palmę można uprawiać w dużym oddaleniu od okna. W środowisku ciepłym i mocno nasłonecznionym może szybko zamierać. Jest to gatunek tolerancyjny na zanieczyszczenia – nie przeszkadzają jej wyziewy z kuchenki.
Podłoże: Najlepiej stosować specjalistyczne podłoże do palm. Standardową ziemię ogrodową należy zmieszać z gliną i piaskiem. Lubi wąskie, ale wysokie donice. Uprawa: Należy pamiętać oregularnym podlewaniu i zraszaniu. Zimą może pojawić się problem z zbyt suchym powietrzem.

Opis: Bluszcz to popularne pnącze, które można uprawiać zarówno w pomieszczeniach jak i w ogrodzie. Ozdobą są klapowate liście ułożone skrętolegle. Ich zabarwienie zależy od odmiany.
Stanowisko: Optymalne są stanowiska lekko zacienione. Na stanowiskach słonecznych bluszcz może ulegać poparzeniu, z kolei w całkowitym cieniu wolno rośnie. Młode okazy warto ustawiać na parapetach okien północnych.
Podłoże: Bluszcz można uprawiać w standardowym podłożu. Zaleca się dodawać do niej piasek i żwir. Ważne, aby gleba była przepuszczalna.
Uprawa: Wbrew pozorom bluszcz nie jest łatwy w uprawie pokojowej. Lekkie przesuszenie korzeni powoduje zasychanie liści a nadmiar wody ich żółkniecie i opadanie. Roślinę uprawia się zwykle w niewielkich pojemnikach. Od wiosny do jesieni warto nawozić ją nawozami dla roślin o ozdobnych liściach.

Opis: Skrzydłokwiat osiąga raczej niewielką wysokość (30-40 cm). Ozdobą są zarówno ciemnozielone, lancetowate liście jak i białe kwiatostany (kolby).
Stanowisko: Skrzydłokwiat jest rośliną cienia i w takich warunkach najlepiej się czuje. Bezpośrednie działanie promieni słonecznych może powodować oparzenia liści i kwiatów.
Podłoże: Optymalna jest żyzna, próchnicza, przepuszczalna gleba.
Uprawa: Skrzydłokwiat lubi pomieszczenia o dużej wilgotności powietrza. Może być uprawiany hydroponicznie (bez podłoża) – wtedy jego zdolności oczyszczania powietrza wzrastają jeszcze bardziej. Lubi częste, obfite podlewanie. Wykorzystywana woda powinna być jednak odstana.

Opis: Fikusy mogą znacznie różnić się wielkością i wyglądem liści. Do najpopularniejszych gatunków należą: fikus benjamiński, dębolistny oraz sprężysty.
Stanowisko: Fikusy preferują stanowiska jasne, ale o rozproszonym świetle. Dobrze rosną w pobliżu widnych okien. Dobre naświetlenie jest szczególnie ważne zimą – niektóre gatunki (np. fikus benjamiński) mogą z braku światła masowo gubić liście.
Podłoże: Rośliny z reguły uprawia się w jednorodnej uniwersalnej ziemi dla roślin doniczkowych.
Uprawa: W czasie uprawy należy pamiętać o regularnym zraszaniu i nawożeniu. Gatunki wykształcające większe liście należy czyścić i nabłyszczać.

Opis: Podobnie jak w przypadku fikusów, draceny różnią się wielkością, kształtem liści (oraz zabarwieniem). Najpopularniejsze gatunki to d. obrzeżona, d. wonna i d. Sandera.
Stanowisko: Preferują stanowiska jasne o rozproszonym świetle. Warto je ustawiać w pobliżu okien. Mniejsze okazy mogą rosnąć na parapetach okien północnych, wschodnich i zachodnich. Gatunki bądź odmiany o wielobarwnych liściach są bardziej wymagające od okazów o liściach zielonych.
Podłoże: Warto stosować specjalistyczne podłoże do palm, jukk i dracen. Przede wszystkim jednak gleba powinna być żyzna, próchnicza i przepuszczalna.
Uprawa: W uprawie dracen istotne jest regularne nawożenie – od wiosny do jesieni. Roślinom często (co 2-4 lata) należy zmieniać donice na większe. Lubią pomieszczenia o dużej wilgotności powietrza.

Tekst: Michał Mazik, zdjęcie tytułowe: PublicDomainPictures