Palmy w domu
Palmy należą do rodziny arekowatych (Arecaceae), dawniej zwanych Palmae. Do rodziny należy 212 rodzajów i prawie 3000 gatunków, w większości tropikalnych. Przeważnie są to rośliny drzewiaste o wysokim nierozgałęzionym pniu zwanym kłodziną (dorastającym nawet do 60 metrów wysokości).
Liście palm tworzą prawie u wszystkich gatunków pióropusz na szczycie pnia. Palmy tworzą tylko jeden pak wierzchołkowy przez całe swoje życie. Nie zwiększają średnicy kłodziny, zamiast słojów posiada ona blizny po liściach, które układają się w dekoracyjny pień. Dzięki odpowiedniej pielęgnacji palma w doniczce będzie cieszyć oko przez wiele lat, a przy okazji urośnie wysoko, ale pamiętaj, że nigdy nie wolno przycinać jej wierzchołka!
Większość palm dobrze sobie radzi w pomieszczeniach zamkniętych, jeśli zapewnimy im jasne, pośrednie światło i będziemy utrzymywać glebę w pojemnikach przez większość czasu w stanie wilgotnym. Upewnij się, że w powietrzu jest trochę wilgoci i trzymaj palmę z dala od zimnych przeciągów i podmuchów suchego, klimatyzowanego powietrza.
Palmy w uprawie domowej nigdy nie dorastają do dużych rozmiarów, zwykle jest to kilka metrów. Są długowieczne i bardzo dekoracyjne - wprowadzają egzotyczny nastrój do wnętrza. Ich wybór w sklepach z roku na rok jest coraz większy.
Jaki gatunek palmy wybrać do uprawy w domu?
Palmy będą idealnymi roślinami domowymi, jeśli zapewnisz im odpowiednie warunki. Tak więc identyfikacja roślin jest kluczowa, aby wiedzieć, czego potrzebuje twój gatunek.
Areka (Chrysalidocarous)
Palma ta znana była wcześniej pod nazwą palma areka (Areca lutescens). Ze względu na swoje pochodzenie nazywana jest także madagaskarską złotą palmą. W warunkach naturalnych dorasta do 15 metrów wysokości, w doniczce do 2 metrów. Lubi wilgotne podłoże i powietrze.
Bananowiec (Musa)
Bananowiec nie jest palmą, choć jest do niej bardzo podobny. Należy do rodziny bananowatych (Musaceae). Roślinę nazwano imieniem Antoniusa Musy, lekarza pierwszego cesarza rzymskiego. Tylko jeden gatunek z rodzaju bananowiec jest uprawiany jako roślina doniczkowa – jest to bananowiec karłowy (Musa cavendishii). Liście bananowca są bardzo delikatne, trzeba uważać aby ich nie potrącić bo bardzo łatwo pękają.
Daktylowiec (Phoenix)
Grecy nazwali tę palmę fenicką, gdyż stamtąd sprowadzali jej owoce – daktyle. Spośród kilkunastu gatunków daktylowców w uprawie doniczkowej najczęściej pojawia się daktylowiec karłowaty (Phoenix roebelinii) oraz młode osobniki palm – daktylowiec właściwy (Phoenix dactylifera) oraz daktylowiec kanaryjski (Phoenix canariensis).
Karłatka (Chamaerops humilis)
Chamerops niski, zwany też karłatką lub palmą karłowatą jest jedyną palma pochodzącą z Europy. W warunkach naturalnych dorasta do 5 metrów wysokości, w doniczce, rzadko do 2 metrów, żyje do 7 lat. Jest to niska i krzaczasta palma. Zazwyczaj występuje w formie złożonej z wielu pni. Jest bardzo odporna na zaniedbania, nie lubi tylko stać w wodzie.
Kencja (Howea, Kentia)
Botaniczna nazwa rodzaju pochodzi od Wyspy Lorda Howe na Pacyfiku, której stolicą jest Kentia. W uprawie doniczkowej spotykamy dwa gatunki z tego rodzaju – t.j. kencja forsteriana (Howea forsteriana) oraz kencja belmoreana (Howea belmoreana) – są bardzo do siebie podobne, różnią się wielkością – H. belmoreana wyrasta do 8-10 m, H. forsteriana może osiągać ponad 15 m.
Kokos (Cocos)
Kokos jest jedną z nielicznych palm, której nazwa nie pochodzi z języka greckiego. Pochodzi ona od portugalskiego słowa coco – co znaczy małpa, nawiązuje to do podobieństwa małpiej głowy do owocu kokosa. W warunkach domowych uprawia się tylko dwa gatunki kokosa – t.j. kokos właściwy (Cocos nucifera) oraz miniaturowa palma kokosowa (Cocos weddeliana).
Liwistona (Livistona)
Palma ta zawdzięcza swoją nazwę szkockiemu baronowi Livingstone’owi. W uprawie doniczkowej pojawia się tylko liwistona chińska (Livistona chinensis). Jej wachlarzowate niemal okrągłe liście zwieszają się do ziemi. Dzięki nim znana jest również jako palma fontannowa. Po latach może osiągnąć 2 metry wysokości.
Waszyngtonia (Washingtonia)
Palma ta nazwę zawdzięcza pierwszemu prezydentowi stanów zjednoczonych. W uprawie doniczkowej uprawiana jest najczęściej waszyngotnia nitkowata (Washingtonia filifera). Charakteryzuje się pniem i dużymi liśćmi, które po zaschnięciu długo utrzymują się na roślinie zwisając aż do ziemi.
Jak uprawiać domowe palmy przez lata? Spełnij ich wymagania
Stanowisko
Większość palm lubi słońce, ale nie wszystkie mogą stać w bezpośrednim nasłonecznieniu. Jedynie palmę kokosową i daktylową można wystawić na mocne słońce. Pozostałe palmy najlepiej czują się w rozproszonym świetle. Kencja lubi stać w półcieniu, a karłatka dobrze rośnie zarówno w słońcu jak i w półcieniu.
Temperatura
Latem lubią ciepło, zimą lekkie chłody. Latem palmy można wynieść na balkon lub taras, bo doskonale czują się na świeżym powietrzu. Zimę palmy muszą spędzać w pomieszczeniach, w nieco niższej temperaturze: dla kencji i palmy koralowej – poniżej 15 °C, a dla pozostałych gatunków – poniżej 10 °C.
Jak dbać o domowe palmy? Przestrzegaj tych wskazówek!
Podlewanie
Latem palmy podlewamy obficie (1-2 razy w tygodniu latem, 1 na 2 tygodnie zimą), większość gatunków (przede wszystkim areka) lubi "moczyć nogi", jednak karłatka nie lubi stać w wodzie. Zimą ograniczamy podlewanie palm, jednak podłoże w doniczce musi być zawsze lekko wilgotne. W lecie liście palm trzeba systematycznie zraszać, najlepiej rano kiedy nie są jeszcze nagrzane słońcem. Nie wolno polewać liści wodą w południe, gdyż mocne słońce szybko powoduje oparzenia liści. Woda do podlewania palm i zraszania liści powinna być miękka, najlepiej przegotowana i pozostawiona do odstania przez 24 godziny.
Sadzenie i nawożenie
Palmy przesadzamy na wiosnę, co roku - jeśli są to młode rośliny, starsze co 3-4 lata, gdy ich korzenie niemal rozsadzają doniczkę, a gdy rośliny są bardzo duże to wymieniamy tylko górną warstwę ziemi w doniczce. Sadzimy w wysokich, wąskich i stabilnych donicach. Gdy rośliny osiągną duże rozmiary doniczka nie powinna być zbyt wysoka, aby nie doprowadzić do wywrócenia się rośliny.
Do uprawy palm najlepiej zastosować specjalne podłoże do palm lub zmieszać podłoże uniwersalne z piaskiem. Na dnie doniczki warto założyć warstwę drenażu, która pozwoli odprowadzić nadmiar wody. W okresie wzrostu – od marca do października, palmy nawozimy co dwa tygodnie, nawozem do roślin o ozdobnych liściach.
Czyszczenie palmowych liści
Z liści palm usuwamy kurz, przecierając je wilgotną ściereczką. Jeśli rośliny są niewielkich rozmiarów warto włożyć je do wanny i zrobić im lekki prysznic letnią wodą. Liści palm nie należy nabłyszczać. Prawidłowo pielęgnowane będą błyszczeć się naturalnie.
Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, zdjęcia tytułowe: Thejoyofplants.co.uk, Nils Thingvall / FreeImages