Gałęzie nad ogrodzeniem. Kto może przyciąć gałęzie? Przepisy i kary

Drzewa na granicy działki to częsty powód konfliktów

Wielu właścicieli działek spotyka się z sytuacją, w której drzewa lub krzewy rosną zbyt blisko granicy posesji. Gałęzie mogą wystawać poza ogrodzenie, zacieniać sąsiedni ogród, a korzenie podchodzić pod cudzą altanę czy rabatę. W takiej sytuacji powstaje pytanie: czy można samodzielnie przyciąć roślinność, która „wchodzi” na naszą działkę, nawet jeśli należy do sąsiada? I odwrotnie – czy sąsiad może bez pytania obciąć gałęzie naszego drzewa?

Co mówią przepisy? Podstawa prawna z Kodeksu cywilnego

Kwestia przycinania gałęzi reguluje Kodeks cywilny, a dokładnie artykuł 150 KC. Przepis ten mówi, że:

Właściciel gruntu może obciąć i zachować dla siebie korzenie, gałęzie i owoce, które przechodzą z sąsiedniego gruntu, jeśli uprzednio wyznaczy odpowiedni termin do ich usunięcia właścicielowi tego gruntu.

Inaczej mówiąc: prawo dopuszcza możliwość przycięcia gałęzi sąsiada, ale nie od razu i nie samodzielnie – najpierw trzeba wezwać właściciela drzewa do działania.

Kto odpowiada za drzewo na granicy działki Nieznajomość prawa może słono kosztować

Fot. Rich / Adobe Stock

Zarówno Ty, jak i Twój sąsiad macie prawo do ochrony własnej posesji, ale to nie oznacza, że można bez pytania ingerować w cudzą roślinność. Najważniejsze jest wcześniejsze wezwanie właściciela drzewa do działania – dopiero po jego bezczynności można podjąć samodzielne kroki, i to tylko w granicach własnego terenu. Dla własnego spokoju warto też postawić na dobrosąsiedzkie relacje – czasem rozmowa przy ogrodzeniu potrafi rozwiązać więcej niż najlepszy paragraf.

Czy sąsiad może bez zgody obciąć moje gałęzie?

Nie, sąsiad nie może samowolnie ciąć gałęzi Twojego drzewa, nawet jeśli wchodzą one na jego teren. Najpierw musi poinformować Cię o problemie i dać Ci czas na ich usunięcie. Tylko jeśli nie zareagujesz w wyznaczonym terminie, sąsiad nabywa prawo do samodzielnego ich przycięcia, ale wyłącznie w granicach swojej działki.

To samo dotyczy sytuacji odwrotnej. Jeśli to Twoje drzewo przekracza ogrodzenie, to Ty jesteś zobowiązany do jego przycięcia – w przeciwnym razie ryzykujesz, że sąsiad zrobi to sam.

Czy mogę obciąć gałęzie z drzewa sąsiada?

Tak, ale pod warunkiem, że spełnisz określone zasady. Nie możesz po prostu wejść na działkę sąsiada z sekatorem i bez pytania ciąć, co popadnie. Oto, co powinieneś zrobić:

Wezwij sąsiada do usunięcia gałęzi lub korzeni, które naruszają Twoją posesję. Możesz to zrobić ustnie, ale dla własnego bezpieczeństwa lepiej zachować formę pisemną (np. list polecony).
Wyznacz rozsądny termin na wykonanie prac. Nie może to być kilka godzin, ale też nie kilka miesięcy – liczy się zdrowy rozsądek.
Dopiero po jego bezczynności możesz przystąpić do cięcia, ale tylko tego, co znajduje się po Twojej stronie ogrodzenia – nie wolno wchodzić na cudzy grunt ani ciąć pnia drzewa.

A co z korzeniami i owocami?

Warto wiedzieć, że art. 150 KC obejmuje nie tylko gałęzie, ale także korzenie i owoce, które przechodzą na sąsiednią działkę. Jeśli np. korzenie drzewa z działki sąsiada uszkadzają Twoją altanę lub wypychają kostkę brukową, możesz je usunąć – ale dopiero po uprzednim wezwaniu właściciela drzewa.

Co ciekawe, owoce spadające na Twoją stronę również możesz zatrzymać, ale tylko te, które oderwały się same. Nie wolno ich zrywać z cudzej gałęzi – nawet jeśli wystaje nad Twoim trawnikiem.

Czy zawsze można ciąć? Ograniczenia wynikające z ochrony przyrody

Zgodnie z przepisami, niektóre drzewa objęte są ochroną prawną – zwłaszcza te starsze, rzadkich gatunków, lub znajdujące się w określonych lokalizacjach. Niektóre prace wymagają zgłoszenia lub uzyskania zezwolenia z urzędu gminy lub miasta. Dotyczy to także przycinania, jeśli może ono wpłynąć na stan drzewa.

Zatem zanim chwycisz za piłę, upewnij się, czy Twoje działania są w pełni legalne, zwłaszcza gdy masz do czynienia z dużym, cennym okazem.

A co, jeśli drzewo zagraża bezpieczeństwu?

Sytuacja zmienia się, gdy drzewo jest bezpośrednim zagrożeniem – np. jego gałęzie mogą spaść na dach, ogrodzenie, a nawet na ludzi. W takiej sytuacji, nawet bez uprzedniego wezwania sąsiada, można domagać się natychmiastowej reakcji. W razie braku reakcji, sprawa może zostać skierowana do sądu, który nakaże przycięcie drzewa lub jego usunięcie.

Kiedy musisz przyciąć gałęzie?

Musisz przyciąć gałęzie drzewa nad posesją sąsiada wtedy, gdy:

Twoje drzewo przerasta granicę działki, a jego gałęzie wchodzą na teren sąsiada – bez względu na to, czy rosną nisko, wysoko, czy przeszkadzają.
Sąsiad wyraźnie Cię o to poprosi – zgodnie z prawem (art. 150 Kodeksu cywilnego) powinien wyznaczyć Ci odpowiedni termin na wykonanie przycinki.
Twoje gałęzie zacieniają ogród sąsiada, blokują światło lub zagrażają jego budynkom – np. dachowi, ogrodzeniu czy roślinom.
Korzenie lub gałęzie powodują szkody – np. wypychają kostkę brukową lub zasłaniają panele fotowoltaiczne.

Jeśli nie zareagujesz na prośbę sąsiada, ma on prawo – po upływie wyznaczonego terminu – samodzielnie obciąć gałęzie, ale tylko te, które znajdują się nad jego działką, bez wchodzenia na Twój teren i bez uszkadzania drzewa.