- Zrezygnuj całkowicie ze stosowania chemicznych środków ochrony roślin i zamień je na preparaty naturalne, które nie są toksyczne dla środowiska naturalnego i w szczególności są bezpieczne dla pszczół.
- Ogranicz do minimum stosowanie nawozów sztucznych (mineralnych), zastępując je nawozami naturalnymi, najczęściej wykonanymi samodzielnie, które wzbogacają glebę w cenną próchnicę i pożyteczne mikroorganizmy.
- Zaproś do ogrodu zaprasza dzikie zwierzęta, które nie dość, że są fascynującymi obiektami do obserwacji, to dodatkowo pełnią wiele pożytecznych ról rolę - np. zwalczają szkodniki i zapylają kwiaty.
Ogród w zgodzie z naturą! Jak to zrobić?
Zadbaj o glebę!
Większość roślin najlepiej rozwija się w podłożu bogatym w próchnicę, zasobnym w składniki pokarmowe, ale jednocześnie przepuszczalnym. Takie wymagania spełniają m.in. czarnoziemy. Niestety działki budowlane usytuowane są zwykle na glebach o znacznie gorszej jakości i niższej klasie. Dlatego regularne dbanie, przynajmniej o utrzymanie bieżących parametrów, jest konieczne. Bez odpowiednich zabiegów podłoże – zwłaszcza przy uprawie jednorodnej – z każdym rokiem będzie mniej żyzne. Z czasem może dojść do efektu „zmęczenia” gleby.
Jak to zrobić?
- Zastąp nawozy mineralne nawozami organicznymi. Ograniczy to ryzyko zasolenia gleby. Szczególnie cenny jest przefermentowany obornik oraz kompost. Dostarczają roślinom składników pokarmowych a ponadto przyśpieszają produkcję próchnicy.
- Rozluźnij ciężkie gliniaste gleby dodając do nich piasek. Gleby piaszczyste użyźnij poprzez dodawanie kompostu i torfu.
- Unikaj w ogrodzie miejsc, w których nic nie rośnie. "Goła ziemia" przyczynia się do wzrostu zachwaszczenia i erozji podłoża. Jeśli brakuje Ci pomysłu na zagospodarowanie danego terenu wysiej rośliny na nawóz zielony (lucerna, peluszka, wyka, gryka, itd.) lub rośliny fitosanitarne (żyto, rzepak, gorczyca, aksamitka).
- Zapobiegaj erozji podłoża na skarpach sadząc odpowiednią roślinność. Do roślin „stabilizujących” pochyły teren należy m.in. jałowiec płożący, trzmielina oraz irga.
- Stosuj szczepionki mikoryzowe, jeśli gleba jest mało zasobna. Zwiększysz zdolności do pobierania wody i składników pokarmowych oraz poprawisz odporność na niekorzystne czynniki.
Uprawiaj ekologicznie!
Zdrowe i piękne warzywa i owoce to wymarzony plon każdego ogrodnika. Niestety w uprawie towarowej (dużych plantacjach) uzyskanie plonów wolnych od szkodników i chorób nie jest łatwe, dlatego często są stosowane chemiczne opryski. W ogrodzie, przy uprawie owoców i warzyw w niewielkiej skali (na potrzeby własne) warto stosować naturalne rozwiązania. Chemię powinno się ograniczyć do minimum (stosuje się jedynie wtedy, gdy naturalne preparaty już nie przynoszą pożądanego efektu).
Jak to zrobić?
- Chroń drzewa i krzewy owocowe oraz warzywa wykorzystując naturalne preparaty (np.: Biosept z grejpfruta, Biochicol z pancerzy skorupiaków, Promanal na bazie oleju parafinowego czy Himal z czosnku). Przestrzegaj terminów wykonywania zabiegów ochronnych, by szybko pozbyć się problemu.
- Opryskuj profilaktycznie drzewa i krzewy stosując wywary i gnojówki domowej roboty. Najlepiej nadaje się pokrzywa, mniszek, wrotycz i skrzyp polny.
- Wybieraj odmiany odporne na choroby, a ograniczysz ryzyko infekcji i potrzebę stosowania środków ochrony roślin.
- Ściółkuj kompostem rośliny w sadzie i w warzywniku. Warstwa ściółki zmniejszy zachwaszczenie i wyparowywanie wody z gleby. Nie może być jednak za gruba, gdyż może stać się domem dla szkodników.
- Stosuj zasady płodozmianu. Zadbaj o równomierne wykorzystanie zagonów przez cały sezon. Uprawiaj warzywa przedplonowe, plon główny oraz warzywa poplonowe. Nie siej/sadź po sobie roślin należących do tej samej rodziny.
- Zadbaj o dobre sąsiedztwo warzyw (wydzielają korzystne lub negatywne względem siebie związki allelopatyczne).
- Wysiej w pobliżu warzywnika nasturcję. To roślina wabiąca – pułapka. Owady zgromadzą się w danym miejscu i można będzie łatwiej je zlikwidować. Cenna jest także aksamitka, która pomaga likwidować chorobotwórcze nicienie glebowe.
- Sadź aromatyczne zioła, które odstraszają wiele szkodników i wpływają na poprawę plonów warzyw.
- Usuwaj po sezonie wszelkie resztki roślinne – to potencjalne źródła problemów: form przetrwalnikowych chorób i zimujących szkodników.
Spraw, by Twój ogród był bardziej dziki!
W ogrodzie przyjaznym naturze nie powinno zabraknąć dzikich zakątków, zbliżonych do naturalnych. Wpływa to nie tylko na estetykę miejsca (sprawiając, że ogród staje się bardziej "dziki"), ale ma przede wszystkim znaczenie ekologiczne. Takie dzikie zakątki to prawdziwy raj dla dzikiej przyrody – owadów, motyli, płazów, jaszczurek i ptaków.
Jak to zrobić?
- Posadź w ogrodzie gęste krzewy i drzewa. To potencjalne miejsce schronienia i pokarmu dla ptaków. Szczególnie cenne są gatunki o owocach jadalnych dla ptaków (głóg, dzika róża, śliwa tarnina, rokitnik, buk, jarząb pospolity, bez czarny).
- Zastąp żywopłoty formowane nieformalnymi (luźnymi), których nie trzeba przycinać. Nie będziesz niszczyć ptasich gniazd podczas strzyżenia. Wtedy zmniejszy się ryzyko zniszczenia ich podczas strzyżenia.
- Wysiej w ogrodzie łąkę kwietną. wielogatunkowe kwiatów we wszystkich kształtach, kolorach i rozmiarach przyciągnie ogromną ilość żywych stworzeń, które znajdą w niej źródło pożywienia i schronienie.
- Zaproś do ogrodu dzikie zwierzęta i spraw, by w nim zostały na dłużej! Instalacja budek lęgowych, budek dla nietoperzy, ustawianie jesienią domków dla jeży, wysypywanie kopców kamieni dla jaszczurek, stawianie hoteli dla owadów oraz domków do zimowania złotooków pozwoli znaleźć zwierzętom bezpieczne kryjówki na zimę. Dzięki temu poczują się w naszym ogrodzie jak w domu1
Tekst: Michał Mazik, zdjęcie tytułowe: PierreGilbert / Pixabay