Mikoryza w ogrodzie. Jak i po co stosować?

Spis treści

Co to i na czym polega mikoryza? Gdzie możemy spotkać się z mikoryzą? Najbardziej znane przykłady mikoryzy! Czy można samemu wprowadzić mikoryzę do ogrodu? 5 zasad stosowania preparatów mikoryzowych

Na czym polega mikoryza?

Mikoryza, (z greckiego mykes - grzyb, rhiza - korzeń) jest zjawiskiem symbiozy pomiędzy żywymi komórkami korzeni roślin, a niepatogenicznymi (nie powodującymi chorób) grzybami zasiedlającymi glebę. Określenie mikoryza znaczy dosłownie "grzybokorzeń".

Mikoryza to współpraca pomiędzy roślinami a grzybami, powodująca obopólne korzyści. Grzyby korzystają z produktów fotosyntezy roślin pobierając głównie cukrów, których same nie potrafią wytworzyć. Rośliny dzięki mikoryzie otrzymują znacznie więcej korzyści.

Strzępki grzybni wnikają do korzeni (endomikoryza) lub pozostają na ich powierzchni (ektomikoryza) dzięki czemu zwiększa się zdolność pobierania wody i soli mineralnych z gleby. Rośliny zaczynają silniej rosnąć, tworzą więcej kwiatów i owoców. Stają się także znacznie bardziej tolerancyjne na niekorzystne warunku - suszę, mróz, niewłaściwe pH gleby lub nadmierne zasolenie. Mikoryza chroni także rośliny przed chorobami (fuzarioza, fytoftorozą).

Fot. Thergothon CC BY 2.5 Wikimedia Commons

● Nie przegap: Warsaw Garden Expo 2025 – to tu 18-20 lutego spotkają się miłośnicy roślin i profesjonaliści

Gdzie występuje mikoryza?

Mikoryza występuje w przyrodzie od milionów lat, jest powszechna - ponad 80 % wszystkich roślin pozostaje w symbiozie z grzybami mikoryzowymi. W ogrodach niestety pojawia się rzadko, gdyż została zniszczona w wyniku intensywnej uprawy i stosowania chemicznych nawozów i środków ochrony roślin.

Gołym okiem (bez mikroskopu) nie da się sprawdzić czy w ziemi ogrodowej istnieje mikoryza. Grzyby mikoryzowe bardzo często giną w czasie budowy domu. Głębokie wykopy, pozostawione na powierzchni podglebie oraz pozostałości gruzu i wapna to główne powody braku mikoryzy w ogrodzie.

Źródło: Leroy Merlin Polska / YouTube

Widoczny efekt działania mikoryzy

Najpopularniejszym i najlepiej widocznym efektem działania mikoryzy są grzyby leśne. Są to owocniki grzybów ektomikoryzowych. Nawet amator w zbieraniu grzybów, już po pierwszym grzybobraniu zauważy, że konkretne grzyby rosną tylko w sąsiedztwie konkretnych drzew.

Kurki rosną zarówno pod drzewami liściastymi, jak i iglakami, rydze pod sosnami, świerkami i jodłami. Borowiki można znaleźć w niezbyt gęstych lasach, głównie pod dębami, bukami, a także sosnami i świerkami. Podgrzybków najlepiej szukać pod świerkami i sosnami oraz w lasach liściastych pod dębami i bukami. W lasach brzozowych oraz pod świerkami występują koźlarze, a kozaki pod brzozami, grabami i dębami.

● Polecamy: Projekt ogrodu w 5 minut i to za darmo. Wypróbuj naszą aplikację do projektowania ogrodów online

Szczepionka Grzyby Leśne

Szczepionka zawiera mieszankę trzech rodzajów grzybów jadalnych: borowik szlachetny, maślak zwyczajny, podgrzybek brunatny. Zmieszanie akurat tych gatunków znacznie zwiększa szanse na wyhodowanie swoich grzybów.

Kup w sklepie online

Jak wprowadzić mikoryzę do ogrodu?

Szczepionki mikoryzowe zawierają żywe strzępki grzybni lub zarodniki grzybów. Dla różnych roślin przeznaczone są konkretne, dostosowane mieszanki grzybów mikoryzowych (w ich skład wchodzą także gatunki jadalne, w ogrodach przydomowych rzadko jednak tworzą one owocniki).

Można kupić preparaty mikoryzowe dla roślin doniczkowych (najpopularniejsza jest mikoryza storczyków) oraz roślin balkonowych. Znacznie większy wybór jest szczepionek mikoryzowych dla roślin ogrodowych - dla roślin rabatowych, roślin iglastych i liściastych, warzyw, roślin wrzosowatych (wrzosów, wrzośców, hortensji, różaneczników), róż, a nawet dla trawnika.

"Korzenie starych drzew sięgają bardzo daleko, a przy samym drzewie są tylko korzenie szkieletowe, które nie nadają się do mikoryzacji. Należy przy tym pamiętać, że rośliny zarówno młode jak i dorosłe najwięcej młodych korzeni mają stosunkowo płytko pod ziemią w granicach 10-40 cm. W przypadku sadzenia drzew kopanych z gruntu, z gołym korzeniem należy podać szczepionkę na kilka najmłodszych, żywych korzeniach tuż przed sadzeniem". (źródło Mykoflor / producent szczepionek mikoryzowych).

Zobacz, jakie preparaty mikoryzowe mamy w naszym sklepie online

5 zasad stosowania mikoryzy w ogrodzie

Preparaty w formie sypkiej dodaje się do podłoża w doniczce, a potem podlewa. Szczepionki w formie zawiesiny wstrzykuje się do doniczek lub do gruntu (tuż przy korzeniach) za pomocą strzykawki lub specjalnego aplikatora.
Wystarczy raz zaszczepić korzenie roślin, aby związały się z nią i odnosiły korzyści przez całe życie.
Mikoryza uniwersalna dostosowana do wszystkich gatunków roślin nie istnieje. Każda roślina (lub grupy roślin - np. rośliny wrzosowate) pozostaje w mikoryzie tylko z konkretnymi gatunkami grzybów.
Znacznie lepsze są szczepionki zawierające strzępki grzybni. Szczepionki zawierające zarodniki grzybni bywają zawodne, gdyż zarodniki często nie mają odpowiednich warunków do kiełkowania. Żywa grzybnia mikoryzowa, w odróżnieniu od preparatów suchych, jest w stanie uwodnionym , gotowa do natychmiastowej reakcji z rośliną. W formie żelowej zawiesiny ma trwałość nawet paru lat w temperaturze około 0°C, a żywotność traci po wysuszeniu.
Po podaniu żywej grzybni nie należy nawozić rośliny przez 2 miesiące. Nie wolno także stosować żadnych środków grzybobójczych.

Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl,
zdjęcia tytułowe: vasilevkirill / Depositphotos oraz TheAlphaWolf CC BY-SA 3.0 Wikimedia Commons

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś artykuł do końca. Bądź na bieżąco i zapisz się do newslettera. Zajrzyj do naszego sklepu internetowego, dołącz do dyskusji na forum ogrodniczym i wypróbuj aplikację do projektowania ogrodu.