Najpopularniejsze rośliny wrzosowate

Rośliny wrzosowate to bardzo popularna grupa roślin ogrodowych. Najpopularniejsze to różaneczniki, azalie, wrzosy i wrzośce, ale w obrębie rodziny jest znacznie więcej mniej znanych, a równie dekoracyjnych roślin - m.in. pieris, borówka i kalmia. Poznaj podstawowe zasady ich uprawy.

Rośliny wrzosowate (Ericaceae) to liczna rodzina krzewinek, krzewów lub drzew z rzędu wrzosowców (Ericales). Liczy około 2500 gatunków. Jedynie kilkanaście z nich uprawianych jest w ogrodach.

Ogród z roślin wrzosowatych

Ogród stworzony z roślin wrzosowatych ma zawsze niezwykły charakter przypominający naturalny krajobraz. Można potraktować go jako typowy ogród naturalistyczny, naśladujący określony krajobraz - np. wrzosowisko z niskich wrzosów i wrzośców, skalniak z kwitnących różaneczników lub orientalny zakątek na tarasie z kolorowymi pierisami w doniczkach i azaliami japońskimi.

Jeśli rośliny wrzosowate posadzimy w grupie i odpowiednio dobierzemy gatunki to ogród będzie kolorowy przez cały rok. Jako pierwsze (często jeszcze w zimie) kwitną białe, różowe oraz czerwone wrzośce. Wiosną zastąpią je kolorowe różaneczniki oraz azalie, a latem i jesienią zakwitną najróżniejsze kolorowe odmiany wrzosu. Jednak rośliny wrzosowate to nie tylko kolorowe kwiaty. U niektórych gatunków niezwykle dekoracyjne są barwne liście (pieris) oraz kolorowe, często jadalne owoce (żurawina i borówka amerykańska).

azalia

bagno

Borówka amerykańska - fot. www.sxc.hu/Deplacent D

borówka wysoka

Odpowiednie podłoże i nawożenie

Wszystkie rośliny wrzosowate (bez wyjątków) wymagają kwaśnego podłoża (pH 4,5-5,5), powinno być ono przepuszczalne i zawierać dużą ilość substancji organicznej. Rośliny najlepiej sadzić w grupach - należy wymienić glebę na planowanej powierzchni nasadzenia na głębokości 20-30 cm. Wykopane podłoże trzeba wymieszać z kwaśnym torfem i korą sosnową (zmieloną i przekompostowaną). Po posadzeniu roślin wierzchnią warstwę ziemi warto ściółkować przekompostowaną korą sosnową (niezmieloną), trocinami drzew iglastych lub igliwiem sosnowym. Co 2 lata niezbędne jest uzupełnienie warstwy kwaśnego torfu pomiędzy roślinami oraz warstwy ściółki.

Ze względu na specyficzne wymagania roślin wrzosowatych do ich nawożenia najlepiej stosować gotowe mieszanki nawozowe (Florovit, Bioekor lub Vilmorin). Zawierają one m.in. mocznik, siarczan amonu, siarczan magnezu czy siarczan potasu substancje te mają właściwości zakwaszające.
Jeżeli podłoże będzie się zbyt zasadowe, wówczas liście zaczynają żółknąć.

Niezbędna mikoryza dla wrzosowatych

Grzyby mikoryzowe (mykos - grzyb, rhyzos - korzeń) mają duży wpływ na wzrost roślin wrzosowatych. Mają wpływ m.in. na lepsze zaopatrzenie roślin w wodę, wyższą dostępność składników pokarmowych, zwielokrotnienie powierzchni chł

onnej systemu korzeniowego i stymulacja jego wzrostu oraz wyższą odporność czynną i bierną na patogeny korzeniowe (fytoftoroza, fuzarioza i inne). Specjalne szczepionki mikoryzowe (Vaxi-Root lub Mykoflor) najlepiej zastosować podczas sadzenia roślin wrzosowatych lub niedługo po przyjęciu się roślin. Zabieg ten wykonuje się tylko raz i nie trzeba go powtarzać.

kalmia

pieris

skimmia

Stanowisko: Słoneczne czy półcieniste?

Większość roślin wrzosowatych to rośliny zimozielone, dlatego też powinny być sadzone w miejscach półcienistych i cienistych. Stanowisko musi być osłonięte przed intensywnym słońcem, gdyż powoduje ono często przypalenia liści. Jednak azalie, wrzosy i wrzośce powinny rosnąć w pełnym słońcu. W półcieniu słabiej kwitną i częściej chorują.

Pielęgnacja roślin wrzosowatych

Wrzosy i wrzośce wymagają corocznego przycinania ubiegłorocznych pędów i przekwitłych kwiatów. Cięcie jest zabiegiem koniecznym do utrzymania prawidłowego pokroju i obfitego kwitnienia.

Wrzos pospolity i wrzośce kwitnące latem przycinamy późną jesienią lub wczesną wiosną, a wrzośce kwitnące na przedwiośniu w końcu maja, poniżej przekwitniętych kwiatostanów. Różaneczniki i azalie korzystnie reagują na usuwanie przekwitłych kwiatostanów, zanim zawiążą owoce.

Zabezpieczanie przed mrozem

Większość roślin wrzosowatych, zwłaszcza rośliny młode, powinny być zabezpieczone na zimę. Wbrew pozorom, to nie minusowa temperatura w zimie, ale intensywne słońce na przedwiośniu jest najczęstszą przyczyną zamierania roślin wrzosowatych w okresie zimowania. Rośliny należy okryć stroiszem - gałązkami świerka, cieniówką lub białą agrowłókniną. Dzięki temu zapobiega się silnej transpiracji wody z liści w mroźne i słoneczne dni.

różanecznik

wrzos

wrzosiec

Najpopularniejsze rośliny wrzosowate

Rośliny wrzosowate to ogrodowe roślin ozdobne (dekoracyjne ze względu na kwiaty lub liście) oraz rośliny owocowe o dekoracyjnych i/lub jadalnych owocach.

Bagno zwyczajne (Ledum palustre) - zimozielony, wyprostowany krzew do 100 cm wysokości, z rudym wełnistym owłosieniem na pędach i dolnej stronie liści. Kwiaty ma drobne, białe (V - VI). Gałązki stosowane są jako środek odstraszający mole.
Borówka amerykańska (Vaccinium corymbosum) - krzew dorastający do 200 - 300 cm wysokości. Ma jadalne, smaczne, duże owoce o ciemnogranatowej skórce i białym miąższu.
Brukentalia ostrolistna (Bruckenthalia spiculifolia) - krzewinka bardzo podobna do wrzosów, kwitnie w lipcu na różowo, lubi miejsca słoneczne.
Dabecja kantabryjska (Daboecia cantabrica) - zimozielona krzewinka do 30 cm wysokości, o pokładających się pędach. Kwitnie od czerwca do przymrozków na biało, różowo lub bordowo.
Golteria pełzająca (Gaultheria procumbens) - niska, zimozielona o małych, okrągłych, zaczerwienionych liściach. Kwiaty białe od czerwca do września. Czerwone owoce utrzymujące się do wiosny.
Hebe (Hebe sp.) - zimozielona krzewinka do 30 - 40 cm wysokości, ozdobna głównie z liści.
Kalmia szerokolistna (Kalmia latifolia) - zimozielony krzew do 200 - 250 cm wysokości. Kwitnie V - VI na różowo lub czerwono.
Kalmia wąskolistna (Kalmia angustifolia) - krzew do 100 cm wysokości, o zimozielonych liściach i różowych kwiatach (V - VI).
Kiścień wawrzynkowy (Leucothoe walteri) - zimozielony krzew do 100 cm wysokości, o ciemnozielonych liściach jesienią przebarwiających się na czerwono, kwitnie na biało
V - VI.

Mącznica lekarska (Arctostaphylos uva-ursi) - zimozielona, płożąca roślina. Drobne ciemnozielone, skórzaste liście, kwiaty drobne, białe, zaróżowione V - VI, czerwone owoce.
Modrzewnica pospolita (Andromeda polifolia) - niska, zimozielona krzewinka do 20 – 30 cm wysokości, o wąskich lancetowatych, srebrzystych liściach, kwitnie V - VII.
Kwiaty jasnoróżowe, beczułkowate.
Pieris amerykański (Pieris floribunda) - zimozielony krzew o wysokości do 200 cm, kwiaty dzbanuszkowate, białe, zebrane w wyprostowane wiechy, kwitnie IV - V. Mrozoodporny.
Pieris japoński (Pieris japonica) - zimozielony krzew o wysokości od 50 - 200 cm wysokości w zależności od odmiany, kwitnie wiosną na biało. Odmiany różnią się zabarwieniem liści i młodych przyrostów.
Skimmia japońska (Skimmia japonica) - zimozielony krzew dorastający do 100 cm wysokości. Liście skórzaste, zielone z wierzchu, srebrzyste od spodu. Kwiaty są białe, zebrane w grona, kwitnie III - IV. Jesienią pojawiają się czerwone owoce utrzymujące
się aż do wiosny.
Wrzosy (Calluna sp.) - zimozielone krzewinki wysokość od 10 cm do 0,5 m, kwitnące latem i jesienią. Liście w zależności od odmiany żółte, zielone, szarozielone, brunatne. Kwiaty pełne lub pojedyncze, mogą być białe, różowe lub karminowe.
Wrzośce (Erica sp.) - zimozielona krzewinka o igiełkowatych liściach w okółkach. Kwiaty dzbankowate lub rurkowate. Mogą być białe, różowe, czerwone (Erica carnea - wrzosiec czerwony), ukazują się już w lutym i kwitną do maja.
Żurawina błotna (Vaccinium oxycoccos) - płożąca, zimozielona roślina o długich cienkich pędach i drobnych szarych liściach. Ma jadalne czerwone owoce.

Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl

Szczegółowa pielęgnacja

Wrzosy i wrzośce wymagają corocznego przycinania ubiegłorocznych pędów i przekwitłych kwiatów. Cięcie jest zabiegiem koniecznym do utrzymania prawidłowego pokroju i obfitego kwitnienia. Wrzos pospolity i wrzośce kwitnące latem przycinamy późną jesienią lub wczesną wiosną, a wrzośce kwitnące na przedwiośniu w końcu maja, poniżej przekwitniętych kwiatostanów

Różaneczniki i azalie korzystnie reagują na usuwanie przekwitłych kwiatostanów, zanim zawiążą owoce.