Spis treści
Ogród z roślinami wrzosowatymi
Rośliny wrzosowate (łac. Ericaceae) to liczna rodzina krzewinek, krzewów lub drzew z rzędu wrzosowców (Ericales). Liczy około 2500 gatunków ale jedynie kilkanaście z nich uprawianych jest w ogrodach w Polsce.
Ogród stworzony z roślin wrzosowatych ma zawsze niezwykły charakter przypominający naturalny krajobraz. Można potraktować go jako typowy ogród naturalistyczny, naśladujący określony krajobraz, np. wrzosowisko z niskich wrzosów i wrzośców, skalniak z kwitnących różaneczników lub orientalny zakątek na tarasie z kolorowymi pierisami w doniczkach i azaliami japońskimi.
Jeśli rośliny wrzosowate posadzimy w grupie i odpowiednio dobierzemy gatunki to ogród będzie kolorowy przez cały rok.
- Jako pierwsze (często jeszcze w zimie) kwitną białe, różowe oraz czerwone wrzośce.
- Wiosną zastąpią je kolorowe różaneczniki oraz azalie.
- Latem i jesienią zakwitną najróżniejsze kolorowe odmiany wrzosu.
Jednak rośliny wrzosowate to nie tylko kolorowe kwiaty. U niektórych gatunków niezwykle dekoracyjne są barwne liście (pieris) oraz kolorowe, często jadalne owoce (żurawina i borówka amerykańska).
🟢 Największe targi ogrodnicze w Polsce: Nowości roślinne, konkursy, kiermasze, wykłady i inspiracje. Zieleń to Życie 2025 już we wrześniu!
Odpowiednie stanowisko
Wymagania glebowe i odczyn podłoża
Większość roślin wrzosowatych to rośliny zimozielone, dlatego też powinny być sadzone w miejscach półcienistych i cienistych. Stanowisko musi być osłonięte przed intensywnym słońcem, gdyż powoduje ono często przypalenia liści. Jednak azalie, wrzosy i wrzośce powinny rosnąć w pełnym słońcu. W półcieniu słabiej kwitną i częściej chorują.
Wszystkie rośliny wrzosowate (bez wyjątków) wymagają kwaśnego podłoża (pH 4,5-5,5), powinno być ono przepuszczalne i zawierać dużą ilość substancji organicznej.
Jak przygotować podłoże?
- Należy wymienić glebę na planowanej powierzchni nasadzenia na głębokości 20-30 cm.
- Wykopane podłoże trzeba wymieszać z kwaśnym torfem i korą sosnową (zmieloną i przekompostowaną).
- Po posadzeniu roślin wierzchnią warstwę ziemi warto ściółkować przekompostowaną korą sosnową (niezmieloną), trocinami drzew iglastych lub igliwiem sosnowym.
- Co 2 lata niezbędne jest uzupełnienie warstwy kwaśnego torfu pomiędzy roślinami oraz warstwy ściółki.
Niezbędna mikoryza dla wrzosowatych
Rośliny w symbiozie z grzybami
Grzyby mikoryzowe (łac. mykos – grzyb, rhyzos – korzeń) mają duży wpływ na wzrost roślin wrzosowatych. Pomagają korzeniom skuteczniej wchłaniać wodę oraz pozwalają pobierać więcej składników pokarmowych. Dzieje się tak, ponieważ działając razem z korzeniami w swoisty sposób zwiększają powierzchnię chłonną całego systemu, który tworzą.
Ważnym aspeketem jest też podwyższanie odporności na patogeny korzeniowe (fytoftoroza, fuzarioza i inne). Specjalne szczepionki mikoryzowe najlepiej zastosować podczas sadzenia roślin wrzosowatych lub niedługo po przyjęciu się roślin. Zabieg ten wykonuje się tylko raz i nie trzeba go powtarzać.
Pielęgnacja roślin wrzosowatych
Co zrobić, by rosły wiele lat?
Wrzosy i wrzośce wymagają corocznego przycinania ubiegłorocznych pędów i przekwitłych kwiatów. Cięcie jest zabiegiem koniecznym do utrzymania prawidłowego pokroju i obfitego kwitnienia.
Wrzos pospolity i wrzośce kwitnące latem przycinamy późną jesienią lub wczesną wiosną, a wrzośce kwitnące na przedwiośniu w końcu maja, poniżej przekwitniętych kwiatostanów. Różaneczniki i azalie korzystnie reagują na usuwanie przekwitłych kwiatostanów, zanim zawiążą owoce.
Ze względu na specyficzne wymagania roślin wrzosowatych do ich nawożenia najlepiej stosować gotowe mieszanki nawozowe (Florovit, Bioekor lub Vilmorin). Zawierają one m.in. mocznik, siarczan amonu, siarczan magnezu czy siarczan potasu substancje te mają właściwości zakwaszające.
Jeżeli podłoże będzie się zbyt zasadowe, wówczas liście zaczynają żółknąć.
Zabezpieczanie przed mrozem
Groźne wiosenne słońce
Większość roślin wrzosowatych, zwłaszcza rośliny młode, powinny być zabezpieczone na zimę. Wbrew pozorom, to nie minusowa temperatura w zimie, ale intensywne słońce na przedwiośniu jest najczęstszą przyczyną zamierania roślin wrzosowatych w okresie zimowania. Rośliny należy okryć stroiszem – gałązkami świerka, cieniówką lub białą agrowłókniną. Dzięki temu zapobiega się silnej transpiracji wody z liści w mroźne i słoneczne dni.
Najpopularniejsze gatunki wrzosowate
Rośliny i zdjęcia
Rośliny wrzosowate to ogrodowe roślin ozdobne (dekoracyjne ze względu na kwiaty lub liście) oraz rośliny owocowe o dekoracyjnych i/lub jadalnych owocach.
|
Azalia (łac. Rhododendron) – grupa różaneczników o stosunkowo małych, owalnych i dość miękkich liściach, które są lekko owłosione. Liście mogą być zimozielone jak i opadające zależnie od odmiany. Kwiaty są mniejsze od rododendronów, ale niezwykle ozdobne i barwne (V-VI). |
|
Bagno zwyczajne (łac. Ledum palustre) – zimozielony, wyprostowany krzew do 100 cm wysokości, z rudym wełnistym owłosieniem na pędach i dolnej stronie liści. Kwiaty ma drobne, białe (V-VI). Gałązki stosowane są jako środek odstraszający mole. |
|
Borówka amerykańska, wysoka (łac. Vaccinium corymbosum) – krzew dorastający do 2-3 m wysokości. Ma jadalne, smaczne, duże owoce o ciemnogranatowej skórce i białym miąższu. |
|
Brukentalia ostrolistna (łac. Bruckenthalia spiculifolia) – krzewinka bardzo podobna do wrzosów, kwitnie w lipcu na różowo, lubi miejsca słoneczne. |
|
Golteria pełzająca, rozesłana (łac. Gaultheria procumbens) – niska, zimozielona o małych, okrągłych, zaczerwienionych liściach. Kwiaty białe od czerwca do września. Czerwone owoce utrzymujące się do wiosny. |
|
Hebe (łac. Hebe sp.) - zimozielona krzewinka do 30-40 cm wysokości, ozdobna głównie z liści. |
|
Kalmia szerokolistna (łac. Kalmia latifolia) – zimozielony krzew do 2-2,5 m wysokości. Kwitnie V-VI na różowo lub czerwono. |
|
Mącznica lekarska (łac. Arctostaphylos uva-ursi) – zimozielona, płożąca roślina. Drobne ciemnozielone, skórzaste liście, kwiaty drobne, białe, zaróżowione V-VI, czerwone owoce. |
|
Modrzewnica pospolita (łac. Andromeda polifolia) – niska, zimozielona krzewinka do 20-30 cm wysokości, o wąskich lancetowatych, srebrzystych liściach, kwitnie V-VII. Kwiaty jasnoróżowe, beczułkowate. |
|
Różanecznik (łac. Rhododendron) – duże, zimozielone krzewy wytwarzające twarde, skórzaste liście. Kwitnące wiosną (V-VI). Kwiaty duże, zebrane w okrągłe lub półokrągłe kwiatostany (nawet do 20 cm średnicy). |
|
Skimmia japońska (łac. Skimmia japonica) – zimozielony krzew dorastający do 100 cm wysokości. Liście skórzaste, zielone z wierzchu, srebrzyste od spodu. Kwiaty są białe, zebrane w grona, kwitnie III-IV. Jesienią pojawiają się czerwone owoce utrzymujące się aż do wiosny. |
|
Wrzosy (łac. Calluna sp.) – zimozielone krzewinki wysokość od 10 cm do 0,5 m, kwitnące latem i jesienią. Liście w zależności od odmiany żółte, zielone, szarozielone, brunatne. Kwiaty pełne lub pojedyncze, mogą być białe, różowe lub karminowe. |
|
Wrzośce (łac. Erica sp.) – zimozielona krzewinka o igiełkowatych liściach w okółkach. Kwiaty dzbankowate lub rurkowate. Mogą być białe, różowe, czerwone (wrzosiec czerwony), ukazują się już w lutym i kwitną do maja. |
Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, zdjęcia w tekście: Guérin Nicolas/CC BY-SA 3.0/Wikimedia Commons, "Daboecia cantabrica"/M. Martin Vicente/CC BY 2.0., "Dog Hobble"/pellaea/CC BY 2.0., "Arctostaphylos uva-ursi, Ericacées"/olive.titus/1.0., yamatsu/Andromeda polifolia/CC0/Link, blumenbiene/CC BY 2.0./Flickr, B.gliwa assumed/CC BY-SA 3.0/Wikimedia Commons, zdjęcie tytułowe: Buske / Pixabay
Jesienne kwiaty 
Dzikie zwierzęta 
Ochrona przed mrozem 
Iglaki 
Owoce 
Warzywa 
Trawy ozdobne 
Ptaki 
Filmy ogrodnicze 
