Golteria rozesłana (Gaultheria procumbens) nazywana golterią pełzającą, to niewielka krzewinka należąca do rodziny wrzosowatych (Ericaceae). W środowisku naturalnym możemy ją spotkać w Ameryce Północnej.
Jak wygląda i czym się wyróżnia golteria rozesłana?
Golteria rozesłana to wieloletnia, wolno rosnąca, niska roślina, która osiąga wysokość 15-20 cm. Ma płożący pokrój i tworzy ozdobne, drobne, błyszczące, ciemnozielone liście. Jesienią ładnie przebarwiają się na atrakcyjny, ciemno-czerwonawy kolor. Młode przyrosty i listki tej wyjątkowej rośliny są natomiast ciemno-czerwono-brązowe.
Golteria kwitnie od lipca do sierpnia, wykształcając różowe, drobne kwiaty. Najbardziej dekoracyjna jest jednak od października przez całą zimę, gdy obficie wytwarza kuliste, czerwone owoce, które utrzymują się na roślinie do wiosny. Z tego powodu golteria rozesłana uchodzi za dobrą ozdobę cmentarzy oraz dekorację bożonarodzeniową wnętrz. W niektórych krajach stoi na równi z gwiazdą betlejemską jeśli chodzi o roślinne dekorację domów w zimowym czasie!
Jakie wymagania ma golteria i jak ją sadzić oraz rozmnażać?
Golteria rozesłana to roślina, która najlepiej rośnie w umiarkowanych strefach klimatycznych. Jej uprawa w ogrodzie nie jest skomplikowana, ale warto znać kilka podstawowych zasad, by cieszyć się jej pięknem przez wiele lat.
Jako typowa roślina wrzosowata, golteria najlepiej rośnie na stanowiskach półcienistych i w stosunkowo chłodnych temperaturach. Latem warto przenosić ją do ogrodu, gdzie najlepiej będzie rosnąc na lekko kwaśnych, przepuszczalnych i torfowych podłożach.
Sadzenie golterii w ogrodzie:
- Wybór miejsca: Golteria preferuje stanowiska półcieniste, choć poradzi sobie również w miejscach bardziej zacienionych. Unikaj miejsc bezpośrednio nasłonecznionych, ponieważ mogą one powodować przesuszenie rośliny.
- Przygotowanie gleby: Roślina ta preferuje glebę kwaśną, lekko kwaśną, przepuszczalną i bogatą w substancje organiczne. Przed posadzeniem warto wymieszać glebę ogrodową z torfem oraz kompostem.
- Sadzenie: Wykop dziurę o głębokości około 30 cm i szerokości 40 cm. Umieść w niej sadzonkę golterii, tak by korzeń szyjki był na poziomie gruntu. Następnie zasyp ziemią i dokładnie podlej.
Rozmnażanie golterii:
Golterię można rozmnażać za pomocą sadzonek wierzchołkowych. Wiosną i wczesnym latem, gdy młode pędy osiągną odpowiednią długość, można je odciąć i posadzić w doniczkach wypełnionych mieszanką torfu i piasku. Po kilku tygodniach, gdy sadzonki dobrze się ukorzenią, można je przesadzić do ogrodu.
Jak pielęgnować golterię rozesłaną w ogrodzie?
Golteria nie lubi suszy, dlatego ważne jest regularne podlewanie, zwłaszcza w okresach bezdeszczowych. Jednak unikaj przelania – gleba powinna być umiarkowanie wilgotna. Od wiosny do jesieni, co dwa tygodnie, zaleca się nawożenie mieszanką nawozową nie zawierającą wapnia. Golteria, jako roślina wrzosowata, preferuje kwaśne podłoże, dlatego warto unikać nawozów alkalizujących.
Golteria nie wymaga regularnego przycinania. Jeśli jednak zauważysz uschnięte lub chore pędy, usuń je, by roślina lepiej się rozwijała.
Pielęgnacja golterii rozesłanej w doniczce jako ozdoba domu
Golteria rozesłana uprawiana jako roślina doniczkowa najlepiej rośnie w jasnych miejscach bez bezpośredniego nasłonecznienia. Potrzebuje umiarkowanego podlewania i nawożenia od wiosny do jesieni co około 2 tygodnie mieszanką nawozową nie zawierającą wapnia lub nawozem dla roślin wrzosowatych. Co pewien czas glebę warto zakwasić (np. podlewając wodą z dodatkiem kilku kropel cytryny). W zimie zapewniaj jej chłodniejsze miejsce z temperaturą nie przekraczającą 18°C.
Szkodniki i choroby golterii
Choć golteria jest dość odporna na większość chorób i szkodników, warto regularnie kontrolować jej stan i w razie potrzeby zastosować odpowiednie środki ochrony roślin.
Zastosowanie
Golterię rozesłaną sadzi się w ogrodzie wśród roślin wrzosowatych i na skalniakach. Coraz częściej można ją też spotkać na cmentarzach, gdzie zdobi groby na Uroczystość Wszystkich Świętych.
Golteria to też atrakcyjna ozdoba domu. Dzięki swoim dekoracyjnym owocom, jest często wykorzystywana jako doniczkowa roślina świąteczna. Jej czerwone jagody doskonale komponują się z zielonymi liśćmi, tworząc naturalną dekorację na świąteczny stół czy parapet.
Roślina wydziela olejek eteryczny, który używany jest przy produkcji leków i kosmetyków. Roślina była niegdyś nazywana "herbatką górską" – napar z jej liści był spożywany przez Indian.
Gdzie kupić sadzonki golterii?
Sadzonki golterii rozesłanej można kupić w większości dobrze zaopatrzonych sklepów ogrodniczych oraz centrach ogrodowych. Wielu producentów oferuje je również w sprzedaży internetowej, co umożliwia wybór spośród szerokiej gamy odmian i cen. Przed zakupem warto zwrócić uwagę na jakość sadzonek, ich stan zdrowia oraz pochodzenie. Ze sklepów internetowych oferujących golterię można wymienić:
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: gratysanna / AdobeStock, Pressebereich Dehner Garten-Center, iVerde